ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ*
Το νέο προτεινόμενο σύστημα αξιολόγησης εκπαιδευτικών της Μέσης Εκπαίδευσης, όπως συζητείται στο www.e-consultation.gov.cy, έχει ως κύριο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Όπως κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, παρουσιάζει πλεονεκτήματα αλλά και πιθανές προκλήσεις. Παρακάτω γίνεται ανάλυση των δυνατοτήτων και των κινδύνων του συστήματος, υπό το πρίσμα των διαθέσιμων δεδομένων και της διεθνούς εμπειρίας, αλλά και μέσα από την οπτική ενός Διευθυντή σχολείου.
Πλεονεκτήματα του Συστήματος
- Αντικειμενικότερη Αξιολόγηση
- Εισαγωγή πολλαπλών κριτηρίων, όπως παρατηρήσεις μαθημάτων, ανάλυση του εκπαιδευτικού έργου και ανατροφοδότηση από μαθητές/γονείς.
- Χρήση δεδομένων από μαθητικές εξετάσεις ως ένα από τα κριτήρια, αποφεύγοντας τη μονοδιάστατη προσέγγιση.
- Ενίσχυση Επαγγελματικής Ανάπτυξης
- Σύνδεση της αξιολόγησης με επιμορφωτικά προγράμματα για βελτίωση των αδυναμιών των εκπαιδευτικών.
- Διεύρυνση του mentoring, με έμπειρους εκπαιδευτικούς να υποστηρίζουν νεότερους συναδέλφους.
- Διαφάνεια και Δίκαιη Διαχείριση
- Καθιέρωση σαφών κριτηρίων για προαγωγές και αποδοχές, όπως πριμοδότηση για υψηλή απόδοση.
- Μείωση αυθαίρετων πρακτικών στη διοίκηση προσωπικού.
- Συμμετοχή Μαθητών και Γονέων
- Συμπερίληψη της γνώμης μαθητών μέσω ανώνυμων ερωτηματολογίων για την κάλυψη των αναγκών τους.
Αρνητικά Σημεία και Κίνδυνοι
- Γραφειοκρατία και Άγχος
- Υπερβολική γραφειοκρατία (π.χ., αυτοαξιολογήσεις, αναφορές) μειώνει τον διαθέσιμο χρόνο για διδασκαλία.
- Κίνδυνος εστίασης στη διδασκαλία μόνο για τα μετρήσιμα αποτελέσματα, παραμελώντας δημιουργικές μεθόδους.
- Υποκειμενικότητα και Αδικίες
- Υπερβολική βαρύτητα στο feedback από μαθητές/γονείς μπορεί να βλάψει αυστηρούς αλλά αποτελεσματικούς εκπαιδευτικούς.
- Προκαταλήψεις από επιθεωρητές και διευθυντές μπορεί να επηρεάσουν την αντικειμενικότητα των αξιολογήσεων.
- Έλλειψη Υποδομών και Πόρων
- Ελλιπής υποστήριξη για εκπαιδευτικούς που χρειάζονται βοήθεια, καθιστώντας το σύστημα τιμωρητικό αντί βελτιωτικό.
- Έλλειψη αξιόπιστων δεδομένων στις επιθεωρήσεις αυξάνει τον κίνδυνο λανθασμένων αξιολογήσεων.
- Αντίσταση στην Εφαρμογή
- Οι εκπαιδευτικοί ενδέχεται να δουν το σύστημα ως μέσο περικοπών ή ως αδικία απέναντι σε σχολεία με περισσότερες κοινωνικές προκλήσεις.
Συστάσεις για Βελτίωση
- Πιλοτική Εφαρμογή: Δοκιμή του συστήματος σε επιλεγμένα σχολεία πριν από την καθολική εφαρμογή.
- Εκπαίδευση Αξιολογητών: Μείωση υποκειμενικότητας μέσω τυποποιημένων διαδικασιών.
- Ισορροπημένα Κριτήρια: Αποφυγή υπερβολικής εξάρτησης από μαθητικά αποτελέσματα ή γνώμες μαθητών.
- Συνεχής Επανεξέταση: Δημιουργία διαδικασιών προσφυγής για πιθανές αδικίες.
- Ψηφιακά Εργαλεία: Εξασφάλιση ψηφιακής υποδομής για τη διευκόλυνση της αξιολόγησης.
Ο Ρόλος του Διευθυντή Σχολικής Μονάδας
Ο Διευθυντής διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση του διδακτικού προσωπικού. Ωστόσο, αυτό απαιτεί συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και χρόνο αφιερωμένο στη διαδικασία.
- Απαραίτητη Εκπαίδευση: Συνεχής επιμόρφωση στις μεθοδολογίες αξιολόγησης, τη διαχείριση δεδομένων, και την αποτελεσματική επικοινωνία.
- Απαιτούμενος Χρόνος: Εξαρτάται από το μέγεθος του σχολείου, αλλά η σωστή οργάνωση μπορεί να μειώσει τη φόρτο εργασίας.
- Απαιτούμενα Εργαλεία: Πρότυπα αξιολογητικά έντυπα, ηλεκτρονικές πλατφόρμες και καλά κατανεμημένο χρονοδιάγραμμα.
Τελική Εκτίμηση: Το προτεινόμενο σύστημα μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της εκπαίδευσης, αλλά απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό, διαφάνεια και συμμετοχή των εκπαιδευτικών για να αποφευχθεί η αποτυχία. Η δικαιοσύνη και η αντικειμενικότητα είναι θεμελιώδη για την επιτυχία του.
*Διευθυντής Γυμνασίου Έγκωμης Κυριάκος Νεοκλέους
