Ζητείται Διευθυντής

ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΧΑΤΖΗΓΕΡΟΥ*

Σήμερα, το εκπαιδευτικό σύστημα απέκτησε νέες διευθυντικές φυσιογνωμίες. Είκοσι έξι συνάδελφοι και συναδέλφισσες καλούνται να αναλάβουν έναν ρόλο σύνθετο, νευραλγικό και καίριας σημασίας. Συγχαρητήρια. Το αξίζουν. Όχι μόνο για την επιλογή τους, αλλά για τη συνειδητή απόφαση να εισέλθουν σε ένα πεδίο υψηλών ευθυνών και χαμηλών βεβαιοτήτων.

Από τις τριάντα διαθέσιμες θέσεις, τέσσερις έμειναν κενές. Η απουσία ενδιαφέροντος ή παρουσίας δεν είναι τυχαία· είναι ενδεικτική. Όχι έλλειψη ικανών. Όχι απαραίτητα φόβος. Είναι η αποτύπωση ενός ρεαλιστικού ερωτήματος που θέτει πλέον αρκετά συχνά ο εκπαιδευτικός της μέσης εκπαίδευσης: αξίζει;

Ο ρόλος του διευθυντή στην Κύπρο δεν προσφέρεται για ρητορική. Είναι διαρκής άσκηση ισορροπίας. Μεταξύ οράματος και γραφειοκρατίας, παιδαγωγικής ηγεσίας και διαχειριστικής ασφυξίας. Η νομοθεσία καθορίζει με ακρίβεια τα καθήκοντα: διαχείριση προσωπικού, συντονισμός ομάδων, ευθύνη για τη σχολική πρόοδο, αντιμετώπιση φαινομένων βίας, συμμόρφωση με κανονισμούς, επιτήρηση, επίλυση κρίσεων. Όλα αυτά συχνά χωρίς σταθερή ομάδα, με συνεχείς αλλαγές στη γραμματειακή στήριξη, με περιορισμένους πόρους και με την προσδοκία ότι «το σχολείο θα λειτουργήσει κανονικά». Γιατί, ως γνωστόν, ο διευθυντής είναι το κανονικά.

Κι όλα αυτά, με αντιμισθία που διαφέρει ελάχιστα από εκείνη του Βοηθού Διευθυντή Α΄, τη στιγμή που η διαφορά σε ευθύνη είναι παραπάνω από εμφανής. Το χάσμα ανάμεσα σε προσφορά και ανταμοιβή δεν είναι πλέον ζήτημα παραπόνου. Είναι ουσιαστικό ερώτημα βιωσιμότητας του ρόλου.

Η σύγκριση με το ευρωπαϊκό τοπίο είναι αναπόφευκτη. Σε αρκετά εκπαιδευτικά συστήματα, η διευθυντική θέση συνοδεύεται από θεσμική αυτονομία, επαγγελματική ανάπτυξη, διοικητική υποστήριξη και σαφές πλαίσιο αρμοδιοτήτων. Στην Κύπρο, εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως στο φιλότιμο, την εμπειρία και την ατομική αντοχή. Κι όσο κι αν όλα αυτά τιμούν τον άνθρωπο, δεν αρκούν για να στεριώσει ο θεσμός.

Η αλήθεια είναι πως εμείς, οι διευθυντές, μάθαμε να προχωρούμε σιωπηλά. Να είμαστε οι πρώτοι που έρχονται και οι τελευταίοι που φεύγουν. Να είμαστε η απάντηση στο “ποιος θα το αναλάβει”. Μάθαμε να διαμεσολαβούμε χωρίς να διχάζουμε, να υλοποιούμε χωρίς να διαμαρτυρόμαστε, να υπηρετούμε χωρίς να διαπραγματευόμαστε. Όμως όσο λιγοστεύουμε, τόσο πιο καθαρό γίνεται το μήνυμα: κάτι πρέπει να αλλάξει.

Η θέση του διευθυντή πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Όχι μόνο ως τίτλος ή καθήκον, αλλά ως ρόλος με κύρος, πόρους, προστασία και υποστήριξη. Ο Σύνδεσμος Διευθυντών δεν προσέρχεται με αιτήματα εσωστρεφή ή συντεχνιακά. Προσέρχεται με τεκμηριωμένες θέσεις, με αγωνία για το μέλλον του δημόσιου σχολείου, με πίστη πως η ηγεσία του σχολείου είναι ο καθοριστικός παράγοντας ποιότητας — όχι διακοσμητικό στοιχείο.

Ζητείται διευθυντής, λοιπόν. Όχι για να “γεμίσει” μία θέση. Αλλά για να την ενσαρκώσει με πληρότητα. Όχι για να σταθεί μπροστά στην πόρτα, αλλά για να ανοίξει δρόμους μέσα στην κοινότητα του σχολείου. Και για να μπορέσει να το κάνει αυτό, χρειάζεται ένα σύστημα που θα τον στηρίζει. Που θα αναγνωρίζει την αξία του ρόλου. Που θα βλέπει τον διευθυντή όχι μόνο ως εκτελεστή πολιτικών, αλλά ως συνομιλητή στη διαμόρφωσή τους.

Αυτό είναι το στοίχημα. Και είναι συλλογικό.

*Διευθύντρια Σχολείου Μέσης Εκπαίδευσης 

Πρόεδρος ΣΕΔΜΕΚ 

(Σύνδεσμος Ελλήνων Διευθυντών Μέσης Εκπαίδευσης Κύπρου)