ΤΗΣ ΑΝΤΡΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ*
Μόνο δέος προκαλεί η εικόνα του πλανήτη μας από το διάστημα. Ωκεανοί και θάλασσες πλαισιώνουν τη γη, ακριβώς όπως τα προνόησε και τα έπραξε ο μέγας Δημιουργός. Αρμονική συνύπαρξη του στερεού και του υγρού στοιχείου, από το οποίο προήλθε κάθε ζωντανός οργανισμός, και ο άνθρωπος, το τελειότερό του επίτευγμα. «…καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς» (Γεν.1,27)
Από τον homo habilis μέχρι τον homo sapiens, και τον σημερινό homo sapiens sapiens του 21ου αιώνα, ο άνθρωπος προσπαθεί να φτάσει τον δημιουργό του.
Στην τοιχογραφία «Η δημιουργία του Αδάμ» του Μικελάντζελο, που στολίζει την Καπέλα Σιξτίνα στη Ρώμη απεικονίζεται ο Αδάμ, ο πρώτος άνθρωπος, που δημιούργησε ο Θεός για να κυβερνά και να φροντίζει τη Γη, όπως έκανε ο Θεός στους Ουρανούς. Δυστυχώς, όμως, ο άνθρωπος δεν έλαβε στα σοβαρά την αποστολή του. O Κάιν σκότωσε τον Άβελ, η πρώτη γνωστή δολοφονία, και μάλιστα αδελφοκτονία της ανθρώπινης ιστορίας. H οργή και η ζηλοφθονία του Κάιν τον οδηγούν στο έγκλημα, και ταυτόχρονα στην απομάκρυνση από τον Θεό.
Έκτοτε, ο άνθρωπος δεν τα βάζει μόνο με τον συνάνθρωπό του, δεν προκαλεί μόνο βία, φόνο, πόλεμο, μάχεται και ενάντια στη φύση, που τον έχει αγκαλιάσει και τον έχει αναθρέψει. Ο άνθρωπος καταφέρνει να ξεπεράσει με την ευφυΐα του τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς, που καθορίζουν την ισορροπία των οικοσυστημάτων, με αποτέλεσμα την υπεραύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού. Δεν τα καταφέρνει όμως να ξεπεράσει τα προβλήματα, που δημιουργούν οι συνέπειες αυτής της αύξησης στο περιβάλλον. Η υπέρβαση του μέτρου τον καθιστά υβριστή, και τώρα είναι υπόλογος στις συνέπειες των πράξεων του. Ο Εγκέλαδος, γιος του Ταρτάρου και της Γης, παραμένει ζωντανός στον τάφο του. Το μένος του πυροδοτεί την έκρηξη των ηφαιστείων, τους τυφώνες, τους κυκλώνες, τις πυρκαγιές και οποιαδήποτε άλλη φυσική καταστροφή.
Η κοινωνία της γνώσης του 21ου αιώνα δεν τα κατάφερε να συμβιβάσει στον άνθρωπο τη διπλή του φύση, τη σάρκα με το πνεύμα, την απληστία με την αλληλεγγύη, το πρόσκαιρο με το αιώνιο. Μένει προσκολλημένος στην καθημερινότητα της ανθρώπινης ύπαρξης χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι «και των θνητών μια γενεά φυτρώνει και άλλη παύει» (Όμηρος Ζ: 149). «Η κραυγή του Μουνκ» αποτυπώνει την υπαρξιακή αγωνία του ανθρώπου. Θέλει να γίνει καλύτερος, αλλά να δεν μπορεί να ξεφύγει από τη μοίρα του, που τον καταδικάζει να λειτουργεί ως ολετήρας του ίδιου του εαυτού και της φύσης.
Προφητικά ακούγονται στις μέρες μας τα λόγια του Τσάρλι Τσάπλιν «Δε θέλουμε να μισούμε, να απεχθανόμαστε ο ένας τον άλλον. Σε αυτόν τον κόσμο υπάρχει χώρος για όλους. Και η καλή Γη έχει αφθονία και μπορεί να εφοδιάσει όλους μας…Η απληστία έχει δηλητηριάσει τις ψυχές των ανθρώπων, έχει γεμίσει τον κόσμο με μίσος, μας έχει ρίξει στη μιζέρια και την αιματοχυσία. Σκεφτόμαστε πάρα πολύ και νιώθουμε λίγο. Περισσότερο από μηχανές χρειαζόμαστε ανθρωπιά. Περισσότερο από εξυπνάδα χρειαζόμαστε καλοσύνη και ευγένεια. Χωρίς αυτές τις ιδιότητες, η ζωή θα’ ναι γεμάτη βία και όλα θα χαθούν».
Η οργή της φύσης δεν είναι εκδικητική. Είναι ο θρήνος και ο πόνος της μάνας, που νιώθει το παιδί της να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από κοντά της. Ο άνθρωπος είναι ικανός για περισσότερα και μεγαλύτερα επιτεύγματα, που θα τον εξυψώνουν ηθικά και πνευματικά. Η αλτρουιστική προσφορά, η συνεργασία και η αγάπη για τους άλλους και τη φύση μπορούν να χαράξουν μια νέα πορεία για την ανθρωπότητα και τον κόσμο.
Βιβλιογραφικές Αναφορές:
Οδυσσέα Ελύτη (1993). Το Άξιον Εστί: Γένεσις, Εκδόσεις Ίκαρος
Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις. 1,27 https://orthodoxoiorizontes.gr/Palaia_Diathikh/Genesis/Genesis_kef.1-5.htm
Παλαιά Διαθήκη: Η δολοφονία του Άβελ, el.m.wikipedia.org.
Παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον, ebooks.edu.gr
http://planet-earth-engulfed-flames-global-disaster-ecological-catastrophe-318226916.web
Τσάρλι Τσάπλιν. Ο τελευταίος λόγος του μεγάλου Δικτάτορα, apotipomata.com
*Φιλόλογος
Β.Δ. Γ΄ΤΕΣΕΚ Λεμεσού
