Ειλικρινής αξιολογητής ή υποκριτής δωρητής

ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΕΓΕΙΩΤΗ*  

Στα καφενεία και στις καφετέριες όπου συχνάζουν εκπαιδευτικοί, σπάνια, αλλά ανελλιπώς συζητούνται και θέματα για τα κακώς έχοντα στον χώρο της παιδείας. Οι πιο εύγλωττοι πάντα βρίσκουν τον τρόπο για να ξεχωρίσουν προωθώντας βαρυσήμαντες δηλώσεις που πλέον έχουν γίνει η ασπίδα του κάθε ενός που με κάποια ιδιότητα βρίσκεται στον χώρο της παιδείας και θέλει σαν στρουθοκάμηλος να κρύψει το κεφάλι του για να μη βλέπει τι συμβαίνει γύρω του επαναλαμβάνοντας για πολλοστή φορά: «Έτσι είναι το σύστημα, τι να κάνουμε;»

Ο επικεφαλής του συστήματος  - ο Υπουργός Παιδείας - σε μικρό διάστημα μετά που μπήκε στο «σύστημα», όταν κλήθηκε να σχολιάσει τα αποτελέσματα των παγκύπριων εξετάσεων που σφράγισαν τη σχολική χρονιά 2018-2019 με ειλικρίνεια βρήκε το θάρρος να δηλώσει ότι «μια σημαντική μερίδα μαθητών (33%) που με βαθμολογίες της τάξης του 0, 1, 2 ή 3 στα 20 δείχνουν να μην έχουν συμμετάσχει καθόλου στη μαθησιακή διαδικασία».

Κατά την ίδια χρονική περίοδο είχε ήδη ψηφιστεί η νομοθεσία για σταδιακή εισαγωγή του θεσμού των τετραμήνων, που υπό κανονικές συνθήκες στο τέλος κάθε τετραμήνου οι μαθητές πρέπει να πάρουν τη ΣΥΝΤΡΕΧΟΥΣΑ / ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (τον προφορικό βαθμό) που θα προκύψει από την κρίση του διδάσκοντα εκπαιδευτικού, με βαρύτητα 60% επί του βαθμού τετραμήνου, μετά που θα λάβει και θα αξιολογήσει πολλούς αντισταθμιστικούς παράγοντες όπως:

•Συμμετοχή στην τάξη ή/και στο εργαστήριο

•Κατ’ οίκον εργασία   

•Γραπτές προειδοποιημένες ασκήσεις   

•Ατομική ή ομαδική δημιουργική εργασία (μελέτη-project)   

•Δραστηριότητες διάκρισης ή / και  εθελοντική εργασία    εκτός   αίθουσας    διδασκαλίας που  σχετίζονται με  το συγκεκριμένο μάθημα

•Τη ΓΡΑΠΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (το γραπτό βαθμό), ένα 90-λεπτο δοκίμιο στη διδαχθείσα ύλη (Ενιαία Γραπτή Αξιολόγηση) που θα σταλεί από το υπουργείο τη μέρα της εξέτασης με βαρύτητα 40% επί του βαθμού τετραμήνου.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο νέος επικεφαλής της παιδείας ήλπιζε ότι θα περιόριζε τα ποσοστά «αυτών που δείχνουν να μην έχουν συμμετάσχει καθόλου στη μαθησιακή διαδικασία» όταν θα εφαρμοζόταν το Νέο Σύστημα Αξιολόγησης γι’ αυτό και με σθένος υποστηρίζει την εφαρμογή του θεσμού, παρά τις αντίθετες θέσεις και απόψεις όλων των άλλων εμπλεκομένων που έχουν λόγο στη λήψη αποφάσεων και διαμόρφωση των κανόνων και της πολιτικής του χώρου.

Ελέω πανδημίας και πάλι ακυρώθηκαν (αναβλήθηκαν) οι γραπτές Εξετάσεις Α' Τετράμηνου  για την Α’ και Β' τάξη λυκειακού επιπέδου, πλήττοντας και πάλι την πολύχρονη προσπάθεια καθιέρωσης του θεσμού των τετραμήνων. Τη περασμένη σχολική χρονιά (2019-2020) διεξήχθηκαν οι  Εξετάσεις Α΄ Τετράμηνου, τα αποτελέσματα δεν κοινοποιήθηκαν, δεν μελετήθηκαν, οι Εξετάσεις Β΄ Τετράμηνου της ίδιας χρονιάς ακυρώθηκαν, οι μαθητές πέρασαν αβίαστα στις επόμενες τάξεις, οι εντελώς πρόσφατες πάλι ακυρώθηκαν και άρχισε να οργιάζει στους κύκλους των μαθητών το σενάριο της ακύρωσης και των θερινών εξετάσεων και αυτόματης προαγωγής στις επόμενες τάξεις. Τελειώνει το πρώτο τετράμηνο και ο εκπαιδευτικός καλείται να προσδιορίσει και να παραδώσει τον προφορικό βαθμό τετραμήνου. Ταυτόχρονα από πολλά μέσα πληροφόρησης καλείται να λάβει υπόψη ότι «Η φιλοσοφία του προφορικού βαθμού είναι το εργαλείο για να βελτιώσουμε τους μαθητές δωρίζοντας τους τον επιθυμητό βαθμό που θα τους δώσει τη ελπίδα ότι θα πετύχουν αυτό που επιθυμούν».

Μέσα από ένα “attached” πίνακα ο εκπαιδευτικός εύκολα και γρήγορα μπορεί να ανακαλύψει ποιος πρέπει να είναι ο προφορικός που θα επιλέξει όταν είναι γνωστός ο γραπτός, ώστε ο μαθητής να εξασφαλίσει ικανοποιητικό βαθμό στο δελτίο προόδου!

Εμφανίζεται αμέσως μια σειρά από ερωτήματα:

1. Πως γίνεται να θεωρείται ότι κάθε γραπτή εξέταση διεξάγεται μέσα σε πλαίσια αυστηρών κανόνων, που υποδεικνύει το ΥΠΠΑΝ, για εξασφάλιση του αδιάβλητου της εξέτασης, για εξασφάλιση αντικειμενικού γραπτού βαθμού ικανού να παρουσιάσει το επίπεδο γνώσεων του εξεταζόμενου, ενώ στην περίπτωση του προφορικού, ο εκπαιδευτικός καλείται κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των μαθητών να επινοείται κάποιο υποκειμενικό βαθμό υποκινούμενος από τη βασική φιλοσοφία ότι «ο βαθμός ιδιαίτερα του Α΄ τετραμήνου, είναι να στέλνει τα κατάλληλα μηνύματα ώστε οι μαθητές να προσπαθήσουν περισσότερο το Β΄ τετράμηνο»;
2. Οι αποφάσεις του εκπαιδευτικού πρέπει να έχουν σαν ορόσημο τις οδηγίες του πλαισίου μάθηση που συνοδεύει κάθε αναλυτικό πρόγραμμα μαθήματος ή τη φιλοσοφική οδηγία που συνοδεύει τα έντυπα υποβολής της προφορικής αξιολόγησης;
3. Σε περίπτωση που διεξαχθεί η τελική ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ και η απόκλιση μεταξύ του προφορικού και του γραπτού είναι έντονα εμφανής, τότε ο εκπαιδευτικός θα κληθεί να λογοδοτήσει στους προϊστάμενου του;
4. Η συνείδηση και η αξιοπρέπεια του εκπαιδευτικού λαμβάνονται υπ’ όψη όταν καταιγιστικά παροτρύνεται να ακολουθήσει τακτικές που χαρακτήριζαν τον έμπιστο και υπάκουο σκλάβο  κατά την οθωμανική αυτοκρατορία;
5. Είναι πραγματικά τα συμφέρον του μαθητή που εξυπηρετούν οι εικονικές παρουσιάσεις ευρωστίας των βαθμών των μαθητών όταν η γνώση είναι ανύπαρκτη, ή κάποιων άλλων τα συμφέροντα και την αυτοπροβολή;
6. Στο λυκειακό επίπεδο ο Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Μέσης Εκπαίδευσης  γιατί είναι ανύπαρκτος όπως είναι ανύπαρκτος και οποιοσδήποτε έλεγχος για τις δραστηριότητες τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των εκπαιδευομένων;
7. Σε περίπτωση που δεν διεξαχθεί η τελική ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ τότε ο Προφορικός, μέσα από Φιλοσοφικές προσεγγίσεις, βαθμός θα πάρει τη θέση του τελικού βαθμού για να προάγει τη μάζα των αδιάφορων μαθητών στο επίπεδο της δικαιωματικής διεκδίκησης του απολυτηρίου μέσης εκπαίδευσης;
8. Λαμβάνεται υπ’ όψη η παραπλάνηση της μάζας των μαθητών που πιστεύουν ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της εκπαιδευτικής διαδικασία όταν απουσιάζει η αντικειμενική εικόνα που δίνει η γραπτή;
9. Μήπως είναι άγνωστο ότι μονάχα ένα μικρό ποσοστό μαθητών παρακολουθούν τα μαθήματα του λυκειακού κύκλου ευσυνείδητα επειδή έχουν θέσει κάποιο στόχο στη ζωή τους ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό αφιερώνει τρία ολόκληρα χρόνια ανελλιπούς παρουσίασης στις φάμπρικες έκδοσης απολυτηρίων για να πάρουν το πολυπόθητο χαρτί;
10. Μπορεί να γίνει κατανοητό ότι αυτό το «σύστημα» που ταλαιπωρεί για τρία ολόκληρα, μη παραγωγικά χρόνια, τον κάθε τρίτο έφηβο και του στερεί την επαγγελματική κατάρτιση, την ευκαιρία απόκτησης δεξιοτήτων για σκοπούς άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης, καθ’ ότι ο μαθητής που αδυνατεί να ακολουθήσει την εκπαιδευτική διαδικασία αποφεύγει να εγγραφεί στον Κεντρικό Κορμό Μαθητείας που αφορά ένα σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με ξεχωριστή διαδρομή παράλληλα με τη δευτεροβάθμια γενική και τεχνική εκπαίδευση και με αλχημείες επιδιώκει το απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης;

Αν όλοι οι εμπλεκόμενοι στον χώρο της παιδείας δε ζοριστούν να απαντήσουν στα πιο πάνω ερωτήματα, η υποκρισία στη διαδικασία αξιολόγηση και οι φιλοσοφικές προσεγγίσεις σε σχέση με την αξιολόγηση θα αλλάξουν τη διαχρονική ιδιότητα του επαγγελματία εκπαιδευτικού που πρέπει να αξιολογά με ειλικρίνεια και θα τον μετατρέψουν σε υποκριτή δωρητή, με αποτέλεσμα την «αύξηση του ποσοστού μαθητών που θα απέχουν από τη μαθησιακή διαδικασία».

*Εκπαιδευτικός, Τεχνική Εκπαίδευση