Η ολοκληρωμένη εκπαίδευση των Φυσικών Επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής, των Τεχνών και των Μαθηματικών (STEAM) αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής στην Ευρώπη του σήμερα. Πρόκειται για μια από τις πλέον σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης η οποία καταπιάνεται με την ανάλυση πραγματικών προβλημάτων, την εξεύρεση λύσεων και την κριτική σκέψη.
Από τις αρχές του 1990 μέχρι και σήμερα ο αριθμός των επαγγελμάτων STEAM έχει αυξηθεί παγκοσμίως κατά 79%, εντούτοις μονάχα ένας στους τέσσερις μαθητές επιλέγει να ακολουθήσει σπουδές στα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα. Επιπλέον, σύμφωνα με τη Eurostat, μόνο ένας στους τρεις αποφοίτους STEAM είναι γυναίκα, αν και το 54% των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι κορίτσια. Παρότι η στάση τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών απέναντι στα STEAM δεν διαφέρει κατά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εντούτοις από την ηλικία των 15 ετών και άνω καταγράφεται μια σημαντική μείωση ενδιαφέροντος των κοριτσιών.
Η αντιδημοτικότητα των επαγγελμάτων STEAM εδράζεται όχι μόνο στο γεγονός ότι οι επιστήμες αυτές φαίνονται πιο περίπλοκες στους μαθητές, απαιτώντας εκπαιδευμένη λογική σκέψη, αλλά κατά κύριο λόγο στην έλλειψη μιας σύγχρονης διδακτικής μεθοδολογίας η οποία να προωθεί την συμπεριληπτικότητα και την αυτόνομη μάθηση. Σε αυτό το πλαίσιο καθίσταται ως επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας βιωματικού διδακτικού υλικού, ελκυστικό και προσιτό σε μαθητές μεγαλύτερων ηλικιών.
Στις προσπάθειες επίλυσης αυτού του προβλήματος, εντάσσεται και το πρόγραμμα Erasmus+ "EcoSTEAM Development" που υλοποιείται από το ερευνητικό κέντρο CARDET. Το έργο αυτό έχει ως στόχο να συνδυάσει τις δραστηριότητες STEAM μέσα από το πρίσμα της οικολογικής ευαισθητοποίησης. Τέσσερις διαφορετικοί οργανισμοί από αντίστοιχες ευρωπαϊκές χώρες συμμετέχουν στις δραστηριότητες του έργου: το Πανεπιστημιακό Γυμνάσιο Šiauliai, το οποίο έχει πολυετή εμπειρία στην έναρξη, την προετοιμασία και τον συντονισμό διεθνών έργων, το σχολείο της Βόρειας Μακεδονίας "Goce Delcev", με εμπειρία στη δημιουργία μαθημάτων βιωματικής εκπαίδευσης, και της ανάπτυξης διδακτικών μεθοδολογιών, και το CARDET, με πολυετή πείρα στο χώρο της εκπαιδευτικής έρευνας και ανάπτυξης προγραμμάτων, καθώς και το Πανεπιστήμιο CERRAHPASA της Κωνσταντινούπολης, το οποίο έχει πολύτιμη εμπειρία στην ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών.
Η διεθνής ομάδα του έργου EcoSTEAM Development θα αναπτύξει μια μεθοδολογία STEAM άμεσα συνυφασμένη με τον οικολογικό γραμματισμό, και κατάλληλα προσαρμοσμένη για να ανταποκριθεί στις ανάγκες τόσο της τυπικής όσο και της μη τυπικής εκπαίδευσης. Μέσα από το έργο θα δημιουργηθούν χρήσιμα εκπαιδευτικά προϊόντα, όπως για παράδειγμα ένα θεωρητικό πλαίσιο ηλεκτρονικής μάθησης, ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής διδασκαλίας και ένας ηλεκτρονικός οδηγός βέλτιστων διδακτικών πρακτικών. Τα προϊόντα αυτά θα καθιστούν λειτουργικά και εφαρμόσιμα σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, διαθέσιμα δωρεάν, ψηφιοποιημένα, προετοιμασμένα και προσαρμοσμένα στην ελληνική, λιθουανική, τουρκική, σλαβομακεδονική, και αγγλική γλώσσα.
Πρωτοβουλίες και έργα που σχετίζονται με την εκπαίδευση STEAM εφαρμόζονται ήδη στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Ωστόσο, η στείρα μεταφορά θεωρητικών γνώσεων εξακολουθεί να αποτελεί κυρίαρχη πρακτική σε αρκετά συγκείμενα. Στον αντίποδα μιας τέτοιας προσέγγισης στέκεται η πληθώρα των πρακτικών, εφαρμόσιμων και καθολικών διδακτικών εφαρμογών οι οποίες μπορούν κάλλιστα να αξιοποιηθούν στην καθημερινή εργασία ενός μέσου εκπαιδευτικού. Υπολογίζεται ότι το 65% των παιδιών που ξεκινούν το δημοτικό σχολείο θα καταλήξουν να κατέχουν θέσεις εργασίας οι οποίες δεν υφίστανται σήμερα. Συνεπώς, η βελτίωση των προγραμμάτων σπουδών, η επικαιροποίηση των διδακτικών μας ικανοτήτων, η αλλαγή των μεθοδολογιών και η ανάπτυξη δεξιοτήτων STEAM αποτελεί μια ασφαλή οδό προετοιμασίας για τις εκπαιδευτικές προκλήσεις του μέλλοντος.
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με το CARDET στο constantinos.monos@cardet.org
