Με θέμα: «New Perspectives in Classical Education: research, methodology, practices»
Πραγματοποιήθηκεμε μεγάλη επιτυχία την Παρασκευή, 26 και το Σάββατο, 27 Αυγούστου 2022, στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, το ετήσιο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Κλασικών Σπουδών του Ομίλου Ευρωπαϊκών Εταιρειών Καθηγητών Κλασικών Γλωσσών και Πολιτισμών της Euroclassica με θέμα: «New Perspectives in Classical Education: research, methodology, practices». Το Συνέδριο, το οποίο διοργανώθηκε για πρώτη φορά στο νησί μας από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (Διεύθυνση Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης και Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου), σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Φιλολόγων Κύπρου «ΣΤΑΣΙΝΟΣ», τον Σύνδεσμο Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων (ΣΕΚΦ – ΟΕΛΜΕΚ) και το Κέντρο Λογοτεχνικών και Πολιτισμικών Σπουδών (ΚΕΛΟΠΟΣ), επικεντρώθηκε σε ζητήματα διδακτικής των Κλασικών Σπουδών σε θεωρητικό, αλλά και σε πρακτικό επίπεδο και απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς, φοιτητές/φοιτήτριες, ερευνητές/ερευνήτριες και ακαδημαϊκούς από την Κύπρο και το εξωτερικό. Προς τον σκοπό αυτό είχαν προσκληθεί διακεκριμένοι ομιλητές/ομιλήτριες από διαφορετικά ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Οι εργασίες του Συνεδρίου ξεκίνησαν με σύντομους χαιρετισμούς από τους εκπροσώπους των συμβαλλόμενων φορέων. Ο Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο University of Manchester και Επίτιμος Καθηγητής στο University of Antwerp, Christian Laes, Πρόεδρος της Euroclassica, καλωσόρισε τους συνέδρους και παρουσίασε τον χαρακτήρα, τους στόχους και τις δραστηριότητες του οργανισμού.
H Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, Πρώτη Λειτουργός Εκπαίδευσης και Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Φιλολόγων Κύπρου «Στασίνος», η οποία συντόνιζε τη διοργάνωση του Συνεδρίου, αφού παρουσίασε τους στόχους του Συνδέσμου, καθώς και τους στόχους του Συνεδρίου, ανέφερε ότι οι κλασικές σπουδές πρέπει να ενισχυθούν στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, ώστε τα παιδιά μας – το μέλλον του κόσμου – να καλλιεργήσουν πρωτίστως το πνεύμα τους και να αναπτύξουν κριτική σκέψη.
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων (Σ.Ε.Κ.Φ.-ΟΕΛΜΕΚ), κ. Δημήτρης Ταλιαδώρος, εξήρε τη σημαντική θέση της Κύπρου στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και αναφέρθηκε στην ιστορία, την πολιτιστική της παράδοση και κληρονομιά. Το Συνέδριο, τόνισε, θα συμβάλει στην προαγωγή και ενίσχυση των Κλασικών Σπουδών στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου.
Η Δρ Εύα Πολυβίου, Πρόεδρος του Κέντρου Λογοτεχνικών και Πολιτισμικών Σπουδών (ΚΕΛΟΠΟΣ), επισήμανε ότι το Συνέδριο θα διευρύνει την αντίληψη των συνέδρων στην έρευνα όσον αφορά στη διδασκαλία των Κλασικών Γραμμάτων.
Ακολούθησε χαιρετισμός από τον κ. Σταύρο Σταύρου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» και της Euroclassica, εκ μέρους του Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και Προέδρου του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», κ. Βασιλείου Κωνσταντινόπουλου.
Ο Δρ Κυπριανός Δ. Λούης, Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης, απηύθυνε χαιρετισμό εκ μέρους του Υπουργού Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας κ. Πρόδρομου Προδρόμου. Επισήμανε ότι ο στόχος του Συνεδρίου να συνειδητοποιήσουμε όλοι και όλες την αναγκαιότητα για καλλιέργεια και ενίσχυση των κλασικών γραμμάτων, συνδέεται άμεσα με την ιστορικής σημασίας συνάντηση των Υπουργών Παιδείας Γαλλίας, Ιταλίας, Ελλάδας και Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του προηγούμενου έτους, με σκοπό την υπογραφή καταστατικού για τη συγκρότηση μιας «διεθνούς στρατηγικής για την καλλιέργεια και προώθηση της διδασκαλίας των Λατινικών και των Αρχαίων Ελληνικών». Η διδασκαλία των κλασικών γλωσσών συμβάλλει στη διάδοση κοινών ευρωπαϊκών αξιών, στη διαμόρφωση της ταυτότητας του ενεργού πολίτη, στη βαθύτερη γνώση της συνολικής παράδοσης του ευρωπαϊκού πολιτισμού στον οποίο ανήκουμε. Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, ανέφερε, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη συμβολή της κλασικής παιδείας, έχει ξεκινήσει τη λειτουργία του Κέντρου Κλασικών Σπουδών και Ελληνικών Γραμμάτων στη Σεβέρειο Βιβλιοθήκη. Τέλος, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι το Συνέδριο θα προσφέρει ερεθίσματα για δημιουργική αξιοποίηση του πλούτου της Αρχαίας Ελληνικής και Λατινικής Γλώσσας στην εκπαίδευση και θα οδηγήσει σε μια πραγματικά γόνιμη επαφή με την αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο.
Μετά τους πιο πάνω χαιρετισμούς, ο Καθηγητής Christian Laes, Πρόεδρος της Euroclassica, στην εναρκτήρια, εισαγωγική ομιλία του Συνεδρίου, παρουσίασε τρόπους μέσα από τους οποίους μπορούν να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το πεδίο των Κλασικών Σπουδών παγκοσμίως, υποστηρίζοντας ότι η επιβίωση και ενδυνάμωσή τους θα επιτευχθεί μόνο μέσα από τον διάλογο και τη συνεργασία με άλλα επιστημονικά πεδία.
Η Καθηγήτρια Κλασικών Σπουδών στο University of Durham Edith Hall στην εισήγησή της με τίτλο Classics teaching and postcolonial sensibility, αναφέρθηκε σε πρόσφατες περιπτώσεις δριμείας κριτικής απέναντι στις Κλασικές Σπουδές, οι οποίες συχνά κατηγορούνται ως όργανο προώθησης ρατσιστικών και επεκτατικών πολιτικών. Η Καθηγήτρια Hall παρουσίασε παραδείγματα διδακτικών προσεγγίσεων, μέσα από τις οποίες καταρρίπτεται ο πιο πάνω μύθος και καταδεικνύεται η αξία των κλασικών κειμένων ως μέσων προώθησης της αλληλοκατανόησης και της συνεργασίας.
Ο Δρ Πάνος Χριστοδούλου, Επίκουρος Καθηγητής Ελληνικών Σπουδών στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και Επιστημονικός Συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne, στην εισήγησή του με τίτλο Teaching the Greek antiquity in politically, religiously and culturally pluralistic societies, αναφέρθηκε στην ανάγκη της προσαρμογής της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Αρχαιότητας στη σύγχρονη πραγματικότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κοινωνίας, η οποία είναι πλέον πολιτικά, θρησκευτικά και πολιτισμικά πλουραλιστική.
Η Δρ Μαρία Γερολέμου, Λέκτορας Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο University of Exeter, στην εισήγησή της Transforming theclass: the case of Greek and Roman technology, υποστήριξε τη σημασία της εισαγωγής θεμάτων που σχετίζονται με την αρχαία τεχνολογία στο σχολικό πρόγραμμα, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη των αναλυτικών δεξιοτήτων των μαθητών αλλά και την εξάλειψη του χάσματος μεταξύ ανθρωπιστικών και θετικών επιστημών.
Η Καθηγήτρια Λατινικής Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σοφία Παπαϊωάννου παρουσίασε τη φιλοσοφία που διέπει τη δημιουργία του νέου σχολικού βιβλίου των Λατινικών στη Μέση Εκπαίδευση της Ελλάδας. Στην παρουσίασή της με θέμα RevivingL atininthe Greek Classroom: the new Latin Curriculum, έδειξε παραδείγματα από επιλογή κεφαλαίων και κατέδειξε ότι η γλωσσική διδασκαλία μέσα από τα νέα αυτά βιβλία θα εμπλουτιστεί με στοιχεία που άπτονται του ρωμαϊκού πολιτισμού αλλά και τη χρήση σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης.
Οι φιλόλογοι του Ευρωπαϊκού Σχολείου ΙΙΙ των Βρυξελλών, Δρ Κατερίνα Μανδρώνη και Δρ Μαρία Καλλιμάνη, μέσα από την εισήγησή τους Learning – and teaching – Ancient Greek, παρουσίασαν πρωτότυπο διδακτικό υλικό για την εκμάθηση της Αρχαίας Ελληνικής, το οποίο βασίζεται σε σύγχρονες διδακτικές μεθόδους των επιστημών της Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας και Διδακτικής της Γλώσσας και απευθύνεται σε παιδιά που ζουν σε πολυπολιτισμικά και πολυγλωσσικά περιβάλλοντα.
Η εισήγηση της κ. Brigitte Planty, προέδρου της Association Régionale des Enseignants de Langues Anciennes de Besançon, είχε τίτλο An experience of the joint teaching of Latin and Greek at middle school level (12-15 years old) και παρουσίαζε μία μέθοδο συν-διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών, η οποία βασίζεται στην παράλληλη μελέτη αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων, που επιλέγονται με βάση κοινούς θεματικούς άξονες. Για τους σκοπούς της συγκεκριμένης εισήγησης, επιλέχθηκαν αποσπάσματα από τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου και τους Θεών Διαλόγους του Λουκιανού. Την εισήγηση ανέγνωσε η κ. Florence Turpin, Γραμματέας της Euroclassica.
Η Δρ Χρυσάνθη Δημητρίου, φιλόλογος, Μέλος του Δ.Σ. του «Στασίνου» και Γραμματέας του «Κελοπός», στην εισήγησή της με θέμα Latint eaching and European iterature: origins, connections andl iterary education, υποστήριξε ότι η διδασκαλία της Λατινικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας μπορεί να εμπλουτιστεί σημαντικά μέσα από την ανάδειξη της επιβίωσης των υπό εξέταση λατινικών κειμένων σε σημαντικά έργα της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας. Η παρουσίαση εστιάστηκε σε έργα της ρωμαϊκής κωμωδίας, τα οποία επηρέασαν έντονα την ευρωπαϊκή δραματουργική παραγωγή, με έμφαση έργα του Μολιέρου και του Σαίξπηρ.
Η κ. Ευτυχία Πιπονίδου, Β.Δ. φιλόλογος (ΥΠΑΝ & Παιδαγωγικό Ινστιτούτο), παρουσίασε την εισήγηση με τίτλο Teaching Ancient Greekt hrough transmediation: results from a pedagogica lintervention, όπου, αντλώντας στοιχεία από παραδείγματα πρακτικών εφαρμογών, κατέδειξε πως η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας μπορεί να εμπλουτιστεί σημαντικά μέσα από την παράλληλη, στοχευμένη χρήση των παραστατικών τεχνών.
Τέλος, ο Καθηγητής Θεατρικών Σπουδών Βάιος Λιαπής, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαίων Ελληνικών Αντώνης Πετρίδης και ο Δρ Γεώργιος Παππάς, Λειτουργός στο Εργαστήριο Εκπαιδευτικού Υλικού & Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας, του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου, με την εισήγηση Teaching ancient theatre to long-distance adult learners through a 3D, photogrammetry-based game, παρουσίασαν τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την παιδαγωγική εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού παιχνιδιού που παρέχει εικονική επίσκεψη στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, μέσα από αυτοματοποιημένα κουίζ. Η παρουσίαση του συγκεκριμένου ηλεκτρονικού εκπαιδευτικού παιχνιδιού κατέδειξε πώς η τεχνολογία μπορεί να εμπλουτίσει έμπρακτα και σημαντικά τη μαθησιακή εμπειρία των μαθητών.
Εκτός από τις επιστημονικές ομιλίες, το συνέδριο πλαισίωναν και άλλες δραστηριότητες πολιτιστικού περιεχομένου. Συγκεκριμένα, οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν παραστάσεις εμπνευσμένες από τον κόσμο της κλασικής παιδείας: ένα κονσέρτο με τον Κύπριο συνθέτη Φαίδρο Καβαλλάρη με μελοποιημένα αποσπάσματα από την ποίηση της Σαπφούς και το έργο Διδώ/Ελίσσα της Μαγδαλένας Ζήρα. Επίσης, έγιναν επισκέψεις σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους.
