*Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο Paideia-News.
*Η Κύπρος έχει πολύ δρόμο μπροστά της να καλύψει για να αναπτυχθεί στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας
«Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης πρόκειται να αναπτύξει ξεκάθαρη ερευνητική πολιτική για το διάστημα 2021-2023 και στο πλαίσιο αυτό είναι ευκαιρία να διερευνήσουμε από τώρα με τα πανεπιστήμια της Κύπρου ποιοι είναι οι δυνητικοί πυλώνες συνεργασίας μας ώστε να δημιουργήσουμε το έδαφος για να νέες συνεργασίες».
Αυτό αναφέρει σε συνέντευξή του στο Paideia-News ο Κυπριακής καταγωγής, Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης ΑΠΘ Αν. Καθηγητής Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης, Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ, Ευστράτιος Στυλιανίδης.
Ο κ. Στυλιανίδης τονίζει επίσης ότι η Κύπρος έχει πολύ δρόμο μπροστά της να καλύψει για να αναπτυχθεί στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς χρειάζεται να ενισχύσει τόσο τις απαραίτητες δομές του οικοσυστήματος της, όσο και τους ανθρώπινο δυναμικό της, τους ερευνητές. της.
Το μεγαλύτερο στοίχημα
ΕΡ: Πρόσφατα αναλάβατε Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ελλάδας. Ποιο είναι το μεγαλύτερο στοίχημα για εσάς στο πλαίσιο του νέου σας ρόλου; Τι θέλετε να πετύχετε;
ΑΠ: Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, χάρη στο ευρύ φάσμα επιστημονικών δράσεων που καλύπτει, με 11 Σχολές, 41 Τμήματα και περισσότερα από 300 Εργαστήρια, έχει εκτεταμένη ερευνητική δραστηριότητα, πολλές διεθνείς συνεργασίες και διακεκριμένους ερευνητές. Αναλογιστείτε ότι η Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ διαχειρίστηκε την τελευταία πενταετία περισσότερα από 5000 έργα, με τη συμμετοχή περίπου 3.000 μελών ΔΕΠ και ερευνητικού προσωπικού, και άλλων 7.000 εξωτερικών συνεργατών, ενώ συνεργάστηκε με περισσότερους από 1000 διεθνείς εταίρους.
Το ΑΠΘ είναι ένα πανεπιστήμιο που διαθέτει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό και όλες τις ειδικότητες σε αντίθεση με άλλα πανεπιστήμια της χώρας. Στόχος μας είναι στο τέλος της τριετίας να έχει εγκριθεί το νέο πλαίσιο της ερευνητικής πολιτικής του πανεπιστημίου. Θέλουμε όλες οι υφιστάμενες ερευνητικές δομές να ενταχθούν κάτω από ένα ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας, κάτι που δεν γινόταν μέχρι σήμερα, και να θέσουμε κανόνες λειτουργίας που να στηρίζονται στη νομοθεσία. Το ΑΠΘ έχει τη δυναμική να υλοποιήσει ακόμα περισσότερα έργα και αυτό θα το πετύχουμε αρκεί να επενδύσουμε στους ανθρώπους και στις ιδέες τους.
Πολύ ψηλά στην ατζέντα η έρευνα
ΕΡ: Επιχειρηματική ανάπτυξη της έρευνας. Ποια είναι η γνώμη σας; Πώς μπορεί να επιτευχθεί με επιτυχία στα σύγχρονα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα; Τι πρακτικές ακολουθείτε στο ΑΠΘ προς αυτήν την κατεύθυνση;
ΑΠ: Η διασύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την αγορά εργασίας και την επιχειρηματικότητα βρίσκεται πολύ ψηλά στην ατζέντα της Αντιπρυτανείας Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, και αυτή θα έπρεπε να είναι η θέση της σε όλα τα σύγχρονα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Το Πανεπιστήμιο είναι πραγματική μηχανή ανάπτυξης και πρέπει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την οικονομία. Η έρευνα, η γνώση και η καινοτομία ορίζουν την κατεύθυνση στην οποία πρέπει να κινηθεί από εδώ και πέρα η Ελλάδα. Το Πανεπιστήμιο πρέπει να αναπτύξει υποδομές για εταιρείες έντασης γνώσης (spin-offs) ως κυψέλες επιχειρηματικής δημιουργικότητας με πυρήνα τους το ίδιο το Πανεπιστήμιο.
Στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχει έντονος αναβρασμός σχετικά με τη διαμόρφωση του τοπικού οικοσυστήματος καινοτομίας και το ΑΠΘ θα είναι μέσα στις εξελίξεις, με τις υποδομές, τις ιδέες και φυσικά το ανθρώπινο δυναμικό. Μπορεί η τεχνολογική καινοτομία να παίξει σημαντικό ρόλο και να συνδεθεί με την ιδιωτική πρωτοβουλία συμβάλλοντας σε ζητήματα σημαντικά τόσο για τη Θεσσαλονίκη όσο και για ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα. Η Επιχειρηματική Ανάπτυξη της έρευνας που πραγματοποιείται στο ΑΠΘ είναι αξιοσημείωτη. Η έγκριση 4 νέων τεχνοβλαστών μέσα στο καλοκαίρι του 2019 είναι ενδεικτική της δραστηριότητας αυτής. Δεν σας κρύβω ότι η υποστήριξη δράσεων Μεταφοράς Τεχνολογίας που πραγματοποιείται στο Πανεπιστήμιό μας, αναγνωρίζεται από όλα τα ιδρύματα της χώρας ως best practice πανελλαδικά, τόσο σε θέματα κατοχύρωσης της έρευνας (πατέντες), όσο και στην πραγματική επιχειρηματική ανάπτυξη της έρευνας (τεχνοβλαστοί).
Διασύνδεση του Πανεπιστημίου με τη Βιομηχανία
ΕΡ: Υπάρχει διασύνδεση του Πανεπιστημίου με τη Βιομηχανία; Τι χρηματοδότηση έχει το ΑΠΘ από τη Βιομηχανία τα τελευταία χρόνια και ποιες πρωτοβουλίες σχεδιάζει να λάβει η Αντιπρυτανεία ώστε να ενισχυθούν τέτοιου είδους συνεργασίες;
ΑΠ: Είμαι περήφανος για τον ισχυρό δεσμό που αναπτύσσει ολοταχώς το ΑΠΘ με τη Βιομηχανία. Το 2019 τα συνολικά έσοδα του ΕΛΚΕ από βιομηχανικά έργα ξεπέρασαν τα 7,8 εκατ. ευρώ, ενώ όλη τη χρονιά διαχειριστήκαμε περισσότερα από 1000 έργα της βιομηχανίας. Την τελευταία πενταετία δε τα χρήματα που ήρθαν στο πανεπιστήμιο από τη Βιομηχανία ξεπέρασαν τα 35 εκατ. ευρώ. Έχω την πεποίθηση, ότι η συνένωση των δυνάμεων της ελληνικής βιομηχανίας με το υψηλό επιστημονικό δυναμικό του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της χώρας, μπορεί να αποτελέσει την απαρχή μιας δυναμικής που θα οδηγήσει στην αναβάθμιση του ρόλου του ΑΠΘ και στην ανάδειξή του σε κύρια δύναμη ανάπτυξης για τη χώρα.
Πριν λίγο διάστημα αναλάβαμε κοινή πρωτοβουλία με μια από τις κορυφαίες βιομηχανικές εταιρείες της χώρας, για τη συνδιοργάνωση ενός καινοτόμου Εργαστηρίου Μεταφοράς Τεχνολογίας με στόχο την κινητοποίηση των ερευνητριών και ερευνητών του ΑΠΘ για την ανεύρεση λύσεων σε πραγματικές προκλήσεις της αγοράς ενέργειας. Στο πλαίσιο διεύρυνσης της εξωστρέφειάς μας σε διαφορετικούς κλάδους της βιομηχανίας, το προσεχές διάστημα σχεδιάζονται στρατηγικές πρωτοβουλίας ανάλογου βεληνεκούς και σε άλλους πυλώνες έρευνας και ανάπτυξης του Πανεπιστήμιου μας. Θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση με στόχο το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας να γίνει πόλος έλξης για τη βιομηχανική έρευνα σε όλους τους κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Brain Drain και ευκαιρίες στα νέα παιδιά
ΕΡ: Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας είναι η διαφυγή των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό για την αναζήτηση εργασίας. Πώς μπορεί το πανεπιστήμιο να αντιστρέψει το φαινόμενο του Brain Drain μέσω της Έρευνας και της Διά Βίου Εκπαίδευσης;
ΑΠ: Από την πρώτη στιγμή της θητείας μου δεν σας έχω κρύψει ότι βασική προτεραιότητά μου στο έργο που έχω αναλάβει είναι να δώσουμε ευκαιρίες στα νέα παιδιά και να τα κρατήσουμε εδώ. Να ζήσουν, να δημιουργήσουν, να καινοτομήσουν. Για να το πετύχουμε αυτό ως πανεπιστήμιο πρέπει να ενισχύσουμε το ερευνητικό μας έργο με κάθε τρόπο. Να διεκδικήσουμε ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια, να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας στα ερευνητικά μας κέντρα, να δημιουργήσουμε τα κίνητρα ώστε να έχουν οι νέοι το βλέμμα στραμμένο στην Ελλάδα. Πρέπει να σταματήσουμε να τροφοδοτούμε με επιστήμονες τις ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ.
Η διά βίου εκπαίδευση επίσης είναι καθοριστικής σημασίας για την οικονομική μεγέθυνση της χώρας, αλλά και το brain gain. Το Πανεπιστήμιο πρέπει να συμβάλει στην αντιστοίχηση της προσφοράς και της ζήτησης γνώσεων και δεξιοτήτων, και να δώσει στους αποφοίτους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης –και όχι μόνο - τα κατάλληλα εργαλεία για να εξασφαλίζουν μακροπρόθεσμα τη σταδιοδρομία τους στην Ελλάδα. Προς αυτή την κατεύθυνση, το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του ΑΠΘ προσφέρει υψηλής ποιότητας καινοτόμα προγράμματα που καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος γνωστικών αντικειμένων και ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες ομάδων πολιτών. Επίσης, το ΚΕΔΙΒΙΜ καλλιεργεί συνεργασίες μεταξύ του ΑΠΘ και δημόσιων ή/και ιδιωτικών φορέων με σκοπό την ανάπτυξη πανεπιστημιακού επιπέδου προγραμμάτων που καλύπτουν ιδιαίτερες ανάγκες εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των φορέων αυτών.
Είμαι περήφανος για την για την έρευνα στο ΑΠΘ
ΕΡ: Σε πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή για το νέο νομοσχέδιο για την παιδεία, ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε λόγο για απελευθέρωση της έρευνας και της καινοτομίας. Ποια είναι η γνώμη σας; Πράγματι θα απελευθερωθούν τα ελληνικά πανεπιστήμια; Πώς;
ΑΠ: Πράγματι, με το Νόμο που ψηφίστηκε στις 21/1/2020 επιτυγχάνεται σημαντική απλοποίηση των διαδικασιών διαχείρισης των έργων από τους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ), και αίρονται μερικά από τα αντικίνητρα που είχε δημιουργήσει ο Νόμος 4485/2017 στη διαχείριση των ερευνητικών έργων. Ωστόσο, το στοίχημα της ψηφιοποίησης και του εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών παραμένει. Και μου δίνετε την ευκαιρία να σας πω πως έχει ήδη ξεκινήσει ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δικού μας ΕΛΚΕ με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των μελών ΔΕΠ και των ερευνητών του Πανεπιστημίου και την ουσιαστική απελευθέρωση της Έρευνας. Υπάρχει σχέδιο ψηφιοποίησης εικοσιπέντε (25) διακριτών διαδικασιών του ΕΛΚΕ με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης ενός έτους, με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας της υπηρεσίας για την καλύτερη εξυπηρέτηση όλων των συναλλασσόμενων, τη μείωση του απαιτούμενου χρόνου για τη διεκπεραίωση των αιτημάτων και την αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων. Είμαι περήφανος για την ψηφιακή πολιτική που έχουμε αναπτύξει για την έρευνα στο ΑΠΘ, στο πλαίσιο της συνολικής ψηφιακής διακυβέρνησης στην οποία μπαίνει σταδιακά η Ελλάδα.
Η διασύνδεση του ΑΠΘ με την Εθνική Άμυνα
ΕΡ: Τους τελευταίους μήνες διαβάζουμε τακτικά σχετικά με την πρόοδο της έρευνας που διεξάγεται στο ΑΠΘ για Συστήματα Εθνικής Άμυνας μέσω της Ομάδας Αεροδυναμικού Σχεδιασμού μη-Επανδρωμένων Αεροχημάτων. Ποιος ο απώτερος στόχος σας;
ΑΠ: Η διασύνδεση του ΑΠΘ με την Εθνική Άμυνα και την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της Αντιπρυτανείας Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης και το επόμενο διάστημα θα ανακοινωθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο αυτό. Η Ομάδα Αεροδυναμικού Σχεδιασμού μη-Επανδρωμένων Αεροχημάτων καθιστά το ΑΠΘ σημείο αναφοράς για την Ελλάδα στον πιο δυναμικά αναπτυσσόμενο κλάδο της αεροναυπηγικής βιομηχανίας. Όπως ανέφερε πρόσφατα και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας από το βήμα της Βουλής, το ταλέντο και η εφευρετικότητα αυτής της ερευνητικής ομάδας του ΑΠΘ θα αξιοποιηθεί και σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτικές ευκαιρίες και την ελληνική αμυντική βιομηχανία, θα έχουμε σύντομα το πρώτο ελληνικό UAV.
Η Κύπρος έχει πολύ δρόμο μπροστά της
ΕΡ: Οι δείκτες της Κύπρου στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας είναι χαμηλοί σε σύγκριση με εκείνους της Ε.Ε.. Πώς πιστεύετε ότι μπορούμε να καλύψουμε αυτήν την απόσταση; Πώς μπορεί να καταξιωθεί το ερευνητικό οικοσύστημα της Κύπρου;
ΑΠ: Η Κύπρος έχει πολύ δρόμο μπροστά της να καλύψει για να αναπτυχθεί στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς χρειάζεται να ενισχύσει τόσο τις απαραίτητες δομές του οικοσυστήματος της, όσο και τους ανθρώπινο δυναμικό της, τους ερευνητές της. Όσον αφορά στις δομές, από όσο γνωρίζω ετοιμάζεται προς ψήφιση το νομοσχέδιο για το υφυπουργείο έρευνας και καινοτομίας εντός του Φεβρουαρίου, μία πολιτική κίνηση που έχει τη δυναμική να ανοίξει νέους δρόμους για τη χώρα. Σκεφθείτε πόσες ευκαιρίες μπορούν να δημιουργηθούν αν η χώρα συνεργαστεί συστηματικά τόσο με τις γειτονικές της χώρες, όπως η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Μέση Ανατολή, αλλά και με την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι Κύπριοι επιστήμονες, έχω την πεποίθηση ότι διαπρέπουν στην Ελλάδα, στην υπόλοιπη Ευρώπη και αλλού. Οι επιστήμονες της διασποράς είναι μεγάλη ευκαιρία για διεύρυνση του οικοσυστήματος της χώρας και δικτύωση με πολλά καταξιωμένα ιδρύματα του εξωτερικού.
Συνεργασία με τα Πανεπιστήμια της Κύπρου
ΕΡ: Υπάρχει ενδεχόμενο ή περιθώριο συνεργασίας του Αριστοτελείου με εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου στον τομέα της έρευνας ή σε άλλους τομείς;
ΑΠ: Το ΑΠΘ είναι ένα Πανεπιστήμιο με τεράστια δείγματα εξωστρέφειας και πρόθεσης ανάπτυξης στρατηγικών συνεργειών με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα τόσο στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας όσο και στον τομέα της εκπαίδευσης. Όχι μόνο υπάρχουν περιθώρια, υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες που είναι εδώ και πρέπει να τις εκμεταλλευτούμε. Το ΑΠΘ πρόκειται να αναπτύξει ξεκάθαρη ερευνητική πολιτική για το διάστημα 2021-2023 και στο πλαίσιο αυτό είναι ευκαιρία να διερευνήσουμε από τώρα με τα πανεπιστήμια της Κύπρου ποιοι είναι οι δυνητικοί πυλώνες συνεργασίας μας ώστε να δημιουργήσουμε το έδαφος για να νέες συνεργασίες.
