Επικήδειος λόγος κατά την Εξόδιο Ακολουθία
Το Paideia-News παραθέτει τον επικήδειο λόγο που εκφώνησε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Frederick Γιώργος Δημοσθένους κατά την Εξόδιο Ακολουθία του ιδρυτή του Πανεπιστημίου Fredericck Μιχάλη Φρειδερίκου.
«Αποχαιρετάμε σήμερα τον αγαπημένο μας Μιχάλη Φρειδερίκου. Τον άνθρωπο που ξεκίνησε από τούτην εδώ την κοινότητα, έζησε και δημιούργησε με ιδιαίτερη αγάπη για 50 και πλέον χρόνια σε τούτο το προάστιο της Λευκωσίας, για να θεμελιώσει τους οραματισμούς μιας ζωής και να κάνει παγκόσμια γνωστό το Καϊμακλί και τη Λευκωσία, ως την Έδρα ενός από τα πιο καταξιωμένα και αναγνωρισμένα πανεπιστήμια, στην Κύπρο και διεθνώς.
Πριν ακριβώς από 24 χρόνια τέτοιες μέρες (τέλος Αυγούστου ήταν και τότε) τον πρωτοσυνάντησα στο γραφείο του. Χρειάστηκαν πέντε λεπτά για να συμφωνήσουμε για τη συνεργασία μας, ενώ για τις υπόλοιπες δύο ώρες μού ανέλυε το όραμά του για έναν μεγάλο οργανισμό τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για την ίδρυση του πρώτου ιδιωτικού πανεπιστημίου στην Κύπρο. Με προβληματισμό και σιωπηρή επιφυλακτικότητα τον άκουα να μού αναλύει τους στόχους του. Κι όμως 11 χρόνια αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2007 αυτό γινόταν πραγματικότητα. Κι όπως αναφέρει στο 1ο άρθρο του Καταστατικού Χάρτη του Πανεπιστημίου μας «Δημιουργείται Πανεπιστήμιο, υπό την επωνυμία Πανεπιστήμιο Frederick, με έδρα επί της οδού Ιωάννη Φρειδερίκου 7, ….. ανοικτό προς την κοινωνία και όλο τον κόσμο χωρίς διακρίσεις χρώματος, φυλής ή θρησκείας».
Κι αυτές ήταν οι βασικές και αδιαπραγμάτευτες αρχές του, ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του όποιου εκπαιδευτικού οργανισμού ηγείτο και η διασφάλιση της ποιότητας σπουδών. Αρχές που ζητούσε να ακολουθούνται και να εφαρμόζονται από όλους τους συνεργάτες του, συνεχώς, με συνέπεια και χωρίς καμία έκπτωση.
Όταν αναλογιστείς την μορφή του Μιχάλη Φρειδερίκου σχηματίζεις την εικόνα ενός οραματιστή, πιστού στην ιδέα της “μόρφωσης“ των νέων ανθρώπων. Της “μόρφωσης“ με όλη τη σημασία της ελληνικής αυτής λέξης: της πρόσδοσης, δηλαδή, στον νέο άνθρωπο μορφής, της μορφής πάνω απ’ όλα ενός ηθικού όντος, όντος πολιτισμένου, ορθά καταρτισμένου στην επιστήμη του, σωστού πατριώτη, δίκαιου αγωνιστή, ακάματου εργάτη, στην τραχεία πορεία της ζωής του ανθρώπου.
Ακάματος ήταν και ο ίδιος. Ακούραστος ακροατής, θιασώτης του ήπιου λόγου, ακριβής, λιτός και δωρικός στις εκφράσεις του αλλά, την ίδια στιγμή, ανεπιτήδευτα ευγενής. Δεν αρεσκόταν στις κολακείες. Ο Μιχάλης ο Φρειδερίκου ήταν γλυκός, ήταν ηθικός, μα πάνω απ’ όλα, ήταν δίκαιος. Με ξεχωριστή υπομονή και στωικότητα μπορούσε να απορροφήσει ή να αποσβέσει τους όποιους κραδασμούς, τις όποιες εντάσεις και να επαναφέρει όλους ξανά στην ουσία των πραγμάτων και στον κύριο στόχο. Τον συναντούσες στα πιο απίθανα μέρη με το γνωστό σοβαρό ύφος και το αργό σταθερό περπάτημα, να παρακολουθεί διακριτικά, να εποπτεύει, να καθοδηγεί και ενίοτε … να μαστορεύει ο ίδιος.
Δούλεψα και συνεργάστηκα πολύ στενά μαζί του για πάνω από 20 χρόνια. Δεν αναλωνόταν σε ατέρμονες συζητήσεις και αναλύσεις. Αυτά τα άφηνε στους συνεργάτες του, από τους οποίους ζητούσε αποφασιστικότητα, συνδρομή στην κοινή προσπάθεια και επικέντρωση στον στόχο, μα πάνω απ’ όλα αποτελέσματα.
Ακούραστος εργάτης της προόδου, έτρεφε πάντοτε ιδιαίτερη αγάπη προς τα γράμματα, τις τέχνες και τις επιστήμες και πίστευε ότι μόνο μέσα από την παιδεία και τη μόρφωση επέρχεται η εξύψωση του ατόμου και δημιουργούνται πραγματικές προοπτικές ανάπτυξης και ευημερίας. Υπηρέτησε με αυταπάρνηση για πάνω από μισό αιώνα αυτή την ιδέα. Έχοντας συνοδοιπόρο σ’ όλη αυτή τη μεγάλη πορεία τον αγαπημένο του αδελφό Θωμά, λάμπρυνε με το έργο του την παιδεία αυτού του τόπου, δημιουργώντας και προσφέροντας στους νέους ένα από τα κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα.
Με την οξυδέρκεια της μακρόχρονης εμπειρίας του ήταν, με κάθε μέσο, στήριγμα ελπίδας και βοήθειας στον αγώνα των νέων να υπερβούν τις εκάστοτε δυσκολίες τους. Φτάνει να διέκρινε σ΄ αυτούς εκείνον τον πόθο, εκείνην τη φλόγα για την ηθική, την παιδεία και τον πολιτισμό, που κι ο ίδιος έτρεφε. Χιλιάδες νέοι αυτού του τόπου έχουν ευεργετηθεί από τον Μιχάλη Φρρειδερίκου. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι όλοι αναγνωρίζουν και ανταποδίδουν με κάθε ευκαιρία την αγάπη, την ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό τους.
Για τον Μιχάλη Φρειδερίκου η ενασχόλησή του με την εκπαίδευση δεν ήταν μια απλή δράση. Κάθε άλλο. Ο ίδιος γνώριζε πολύ καλά ότι ο δρόμος για την ανάπτυξη του τόπου περνά μέσα από την εκπαίδευση, και μάλιστα την εκπαίδευση υψηλής ποιότητας. Γνώριζε ακόμη ότι εκπαίδευση δεν σημαίνει απλώς οικονομική ανάπτυξη. Σημαίνει πάνω απ’ όλα πολιτισμό, τρόπο ζωής, ανάδειξη των ανθρωπιστικών ιδεωδών με τα οποία οφείλει να πορευτεί μια κοινωνία που σέβεται τα ανθρώπινα και τα κοινωνικά δικαιώματα, την ετερότητα και την ανεκτικότητα.
Αυτός ήταν ο Μιχάλης Φρειδερίκου. Στη σκέψη του, στις έγνοιες του και στην αγάπη του χωρούσαν όλοι. Και τους ήθελε όλους. Κανένα δεν απέρριπτε. Ακόμα και τα τελευταία χρόνια που η υγεία του είχε επιβαρυνθεί και οι δυνάμεις του άρχισαν να τον εγκαταλείπουν, ακόμα και όταν οι μνήμες του σιγά-σιγά τον πρόδιδαν κι αυτές, εξακολουθούσε να έχει έγνοια τους φοιτητές μας. «Πρέπει να σταθούμε δίπλα τους, πρέπει να τους στηρίξουμε», συνήθιζε να μάς λέει. Είχε έγνοια τους συναδέλφους μου, όλη την οικογένεια του Frederick. Ένοιωθε και τον νοιώθαμε ως «πατέρα», όπως εύστοχα τον αποκάλεσε στο λιτό μήνυμα της η Νατάσα, για να μάς ενημερώσει ότι έφυγε από τη ζωή. Όχι για την ίδια μόνο, που πανάξια πήρε το τιμόνι, κάνοντας τον περήφανο και ήσυχο για τη συνέχεια του οράματός του, αλλά για όλους εμάς, που σήμερα με πολλή συγκίνηση και σεβασμό, μαζευτήκαμε εδώ να τον αποχαιρετήσουμε για το μεγάλο ταξίδι. Εμείς, η πανεπιστημιακή κοινότητα του Πανεπιστημίου Frederick, κληρονομούμε σήμερα αυτά τα οράματα και δίνουμε μια και μοναδική υπόσχεση:
Αγαπημένε μας Μιχάλη,
θα συνεχίσουμε ακούραστα, όπως εσύ εργάστηκες για μια ζωή, ώστε να τιμήσουμε και να δικαιώσουμε τους δικούς σου οραματισμούς.
Αν σήμερα έχουμε το προνόμιο να κληρονομούμε αυτά τα οράματα, είναι γιατί εσύ μάς επέλεξες να είμαστε μαζί σου και δίπλα σου, και ευλαβικά σε ευχαριστούμε και σε αποχαιρετούμε ως πατέρα, ως δάσκαλο και ως καθοδηγητή μας.
Σήμερα σε υποδέχεται στις αγκάλες της η πατρώα γη, το Καϊμακλί που τόσο αγάπησες. Γιατί εδώ θα συνεχίσεις να ανήκεις.
Καλό σου ταξίδι».
