Η διαχείριση των αποβλήτων, τα οποία σχετίζονται με τη χρήση ραδιοπυρήνων και την εκμετάλλευση της πυρηνικής ενέργειας, αποτελεί ένα από τα πλέον αγωνιώδη προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου. Μόνο η σωστή κατεργασία και διαχρονική απομόνωση των ραδιενεργών και πυρηνικών αποβλήτων από το εγγύς ανθρώπινο περιβάλλον μπορούν να διασφαλίσουν την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις τους
To Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κύπρου, συμμετέχει ως εταίρος στο ευρωπαϊκό έργο European Joint Programme on Radioactive Waste Management με το ακρώνυμο “EURAD” , το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του Προγράμματος Η2020-EURATOM-1.2. Το εν λόγω έργο ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2019, με συνολικό προϋπολογισμό €59,922,246, από τα οποία €37,115 αντιστοιχούν στον προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου. Επικεφαλής της ομάδας του Πανεπιστημίου Κύπρου στο Τμήμα Χημείας είναι ο Καθηγητής Ιωάννης Πασχαλίδης
Το EURAD, είναι ένα πενταετές ευρωπαϊκό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν 19 Οργανισμοί Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων, 19 Ερευνητικά Κέντρα και 13 Οργανισμοί Τεχνικής Υποστήριξης από 23 διαφορετικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι οι κύριοι δικαιούχοι, καθώς επίσης και 56 συμβαλλόμενοι οργανισμοί
Η ολιστική προσέγγιση και διαχείριση ραδιενεργών και πυρηνικών αποβλήτων (Directive 2011/70/Euratom, Waste Directive), και η κατανόηση βασικών διεργασιών σε όλα τα στάδια της διαχείρισής τους, καθώς επίσης και η ανταλλαγή/μεταφορά τεχνογνωσίας περιλαμβάνονται στους κύριους στόχους του ευρωπαϊκού προγράμματος EURAD.
Το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κύπρου και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Ραδιοαναλυτικής-Περιβαλλοντικής Χημείας, συμμετέχει ως κύριος δικαιούχος σε δύο δραστηριότητες του προγράμματος και συγκεκριμένα:
α) στο ROUTES (WastemanagementroutesinEuropefromcradletograve), που αφορά τη διαχείριση αποβλήτων με σχετικά χαμηλά επίπεδα ραδιενέργειας όπως υλικών ΤΕNORM (π.χ. φωσφογύψος κ.α.), συσκευών (π.χ. ανιχνευτές καπνού, αλεξικέραυνοι, ραδιενεργές πηγές κ.α.) που περιέχουν ραδιενεργά στοιχεία κ.ά., και
β) στο CORI (Cement-Organic-Radionuclide-Interactions), που σχετίζεται με την αλληλεπίδραση οργανικών ενώσεων με ραδιενεργά στοιχεία σε τσιμεντοειδή υποστρώματα και το ρόλο τους σε σχέση με τη διασπορά ραδιοτοξικών ενώσεων στο περιβάλλον. Οι μελέτες αυτές αποσκοπούν στη διασαφήνιση της επίδρασης οργανικών ενώσεων στη σταθερότητα και διασπορά των «τσιμεντωμένων» ραδιενεργών αποβλήτων μετά από αποθήκευσή τους σε υπόγειους γεωλογικούς σχηματισμούς.
Εργαστήριο Ραδιοαναλυτικής-Περιβαλλοντικής Xημείας
O Καθηγητής του Τμήματος Χημείας, Ιωάννης Πασχαλίδης, είναι, επίσης, επικεφαλής και του Εργαστηρίου Ραδιοαναλυτικής-Περιβαλλοντικής Χημείας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του Εργαστηρίου εστιάζονται στη μελέτη και κατανόηση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς ραδιοτοξικών ρύπων, καθώς επίσης στην ανάπτυξη και εφαρμογή αναλυτικών μεθόδων προσδιορισμού τους σε φυσικά συστήματα. Το Εργαστήριο έχει συμμετάσχει και συμμετέχει σε διάφορα ευρωπαϊκά και τοπικά προγράμματα σε σχέση με τη Χημεία και την ανάλυση ραδιενεργών στοιχείων, καθώς επίσης και σε μελέτες σχετικά με τα επίπεδα ραδιενέργειας/ραδιοστοιχείων και το πρόβλημα του φωσφογύψου στην Κύπρο. Το Eργαστήριο έχει αναπτύξει εξειδικευμένη τεχνογνωσία στην ραδιομετρία ουρανίου, ραδίου και ραδονίου σε περιβαλλοντικά δείγματα και την απομάκρυνση ραδιοτοξικών ρύπων από υδατικά συστήματα με τη χρήση χημικά τροποποιημένων φυτικών ινών, και σε αυτό έχουν ολοκληρώσει τις μεταπτυχιακές τους διατριβές 9 φοιτητές διδακτορικού επιπέδου και 17 φοιτητές επιπέδου μάστερ.
