ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΦΤΙΑΚΑ
Με τον Ουράνιο Ιωαννίδη γνωριστήκαμε κάτω από παράξενες συνθήκες. Εκείνος ήταν τότε Βουλευτής Λευκωσίας και Μέλος της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής. Κατόπιν έγινε Υπουργός Παιδείας. Εγώ, πολύ νέα τότε, ήμουν καινούργια στην Κύπρο και το Πανεπιστήμιό της, και παρευρισκόμουν επίσης στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής ως εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου και σύμβουλος των οργανωμένων γονέων (Π.Ο.ΣΥ.ΓΟ.Π.Ε.Α.) οι οποίοι είχαν πρόσφατα συγκροτηθεί σε σώμα και επεδίωκαν την αλλαγή της νομοθεσίας που αφορούσε την εκπαίδευση των παιδιών τους.
Ήμασταν σε αντίπαλα στρατόπεδα. Κι αυτό επιδεινώθηκε με την ανέλιξή του στη θέση του Υπουργού. Όταν κάθισε στην υπουργική καρέκλα δεν είχε πια χρόνο να παρευρίσκεται στις συνεδρίες μας. Ερχόταν όμως, οπότε μπορούσε, και ήρθε σε κείνη την τελευταία ανοιχτή συνεδρία όπου το τελευταίο -τέταρτο στη σειρά- νομοσχέδιο προχωρούσε με γοργούς ρυθμούς για να κατατεθεί στην ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση.
Ο νόμος που συζητούσαμε θα ψηφιζόταν τελικά στις 28 Ιουλίου 1999 και θα γινόταν γνωστός ως ο «Περί αγωγής και εκπαίδευσης παιδιών με ειδικές ανάγκες Νόμος του 1999». Ο νόμος 113(Ι)/99. Είναι ο νόμος που ισχύει και σήμερα και τον οποίο το Υπουργείο ετοιμάζεται να αλλάξει. Δεν ήταν κακός νόμος! Αντιθέτως! Οι γονείς είχαν φροντίσει να έχει πολλά θετικά στοιχεία και ήταν χωρίς αμφιβολία ένα μεγάλο βήμα μπροστά! Ο πρώτος μας νόμος Ένταξης! Μια εκπαιδευτική επανάσταση στην πραγματικότητα! Υπήρχαν προβλήματα τα οποία δεν μπορέσαμε να λύσουμε για λόγους που ήταν πάνω από μας και την επιτροπή, και αφορούσαν το Σύνταγμα. Υπήρχαν και άλλα που διέβλεπα εγώ να έρχονται και το πάλευα μέχρι την τελευταία στιγμή. Σε κείνη την τελευταία συνάντηση έκανα μια τελευταία προσπάθεια. Προσπάθησα να επιχειρηματολογήσω ότι «Ολόκληρος ο νόμος στηρίζεται καθαρά στους ώμους της συνδετικής λειτουργού. Για να μπορέσει αυτή να τα βγάλει πέρα πρέπει να έχει υπό την ευθύνη της έναν λογικό αριθμό παιδιών – όχι ολόκληρη επαρχία. Χρειαζόμαστε μία σε κάθε σχολείο. Ή έστω μία συνδετική λειτουργό για πέντε, για δέκα σχολεία. Όχι παραπάνω!» Εις μάτην! Ο Υπουργός σηκώθηκε και μου είπε με τη χαρακτηριστική βροντερή φωνή του: «Κυρία Φτιάκα, μου ζητάτε ακόμα ένα εκατομμύριο!». Kαι ο πρόεδρος της επιτροπής, Πρόδρομος Προδρόμου, έκλεισε τη συζήτηση εκεί.
Άχ Ουράνιε! Αν ήξερες πόσους μπελάδες θα είχαμε γλυτώσει με κείνο το εκατομμύριο… Πόσα στραβά θα είχαμε προλάβει, αν ήξερες… Όπως και νάχει, το νομοσχέδιο έγινε νόμος επί Υπουργείας του, έπειτα από επτά χρόνια συζητήσεων και διαβουλεύσεων, και μέσα από έναν ανοιχτό δημόσιο διάλογο εντελώς ασυνήθιστο για τα δεδομένα της εποχής, και χάραξε μια καινούργια πορεία στην εκπαίδευση.
Και για τη δευτεροβάθμια, τη βαθμίδα που αγαπούσε πολύ γιατί κι αυτός είχε κάποτε υπηρετήσει, έκανε το εξής ιδιαίτερο: πάλι μετά από παράκληση των γονέων υποσχέθηκε να προσθέσει στο Ανθολόγιο ένα διήγημα που να αφορά ‘άτομο με ειδικές ανάγκες’ για να συντείνει στην ευαισθητοποίηση των μαθητών του γυμνασίου σε θέματα αναπηρίας. Η ‘Επιτροπή Προστασίας Νοητικά Καθυστερημένων Ατόμων’ όπως ήταν η ονομασία της, προκήρυξε το 2000 διαγωνισμό διηγήματος με τίτλο ‘Όλοι Διαφορετικοί, όλοι ίσοι’. Ο ‘Δικός μας Στέφανος’ της Χρυσούλας Λαμπριανού-Παπαϊωάννου πήρε το πρώτο βραβείο, εγώ έκανα την εκφώνηση στην τελετή, ο Υπουργός βράβευσε!
Συναντηθήκαμε αρκετές φορές! Θετικές κινήσεις, θετικά λόγια, θετική ατμόσφαιρα! Μου άρεσε ο Ουράνιος Ιωαννίδης γιατί είχε ένα χάρισμα σπάνιο σε πολιτικό: Ήταν αυθόρμητος και ειλικρινής! Ήταν ανθρώπινος! ‘Εγώ, που λέτε, είχα έναν νονό που τον έλεγαν Ουράνιο! Και βάφτιζε μόνο Ουράνιους και Ουρανίες. Βάφτισε και μένα και την Ουρανία Κοκκίνου! Με την Ουρανία είμαστε καλαδέρφια!’ Πότε τον άκουσα να λέει αυτή την ιστορία; Ούτε που θυμάμαι. Θυμάμαι όμως την αμεσότητα, την ευκολία της επικοινωνίας, την έλλειψη απόστασης. Τα ίδια θυμούνται και φίλοι που διετέλεσαν μαθητές και συνεργάτες του.
Λείπουν πολύ όλα αυτά από την πολιτική μας ζωή, και θα λείπουν έτι περισσότερο τώρα που αποφάσισες να φύγεις Ουράνιε. Καλό σου ταξίδι!
* Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης και Ενιαίας Εκπαίδευσης
Πανεπιστήμιο Κύπρου
3/2/2020
