Στο έργο «RELIONMED-Life» συμμετέχει ως Συντονιστής το Πανεπιστήμιο Κύπρου
Το λεοντόψαρο Pterois miles, είναι ένα ξενικό (Ινδο-Ειρηνικής προέλευσης), χωροκατακτητικό είδος ψαριού, το οποίο εισέβαλε στα κυπριακά θαλάσσια ύδατα, μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, και συνεχίζει να εξαπλώνεται ευρύτερα στη Μεσόγειο. Επηρεάζει τα οικοσυστήματα στα οποία εισβάλλει και μπορεί να επιφέρει αρνητικές κοινωνικο-οικονοµικές συνέπειες.
Πολλαπλασιάζεται µε πολύ γοργούς ρυθμούς και ακόμα δεν έχει εντοπιστεί κάποιος θηρευτής του στη Μεσόγειο. Ανταγωνίζεται και καταναλώνει κυρίως ιθαγενή ψάρια και ασπόνδυλα που ζουν στις θάλασσες της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένων και ειδών µε εμπορική αξία, µε πιθανό αποτέλεσμα τη διατάραξη της τοπικής βιοποικιλότητας και των αλιευτικών αποθεμάτων.
Αν και δεν είναι επιθετικό ψάρι, το λεοντόψαρο φέρει σκληρά δηλητηριώδη αγκάθια για άμυνα αυξάνοντας την πιθανότητα τυχαίου τσιμπήματος στον άνθρωπο. Αν αυτά τα αγκάθια αφαιρεθούν, το ψάρι είναι εδώδιμο, πολύ νόστιμο και θρεπτικό. Τα μαλακά, µη δηλητηριώδη πτερύγιά τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία κοσμημάτων και άλλων έργων τέχνης.
Το ερευνητικό πρόγραμμα «RELIONMED-Life» (2017 - 2021), με τίτλο «Αποτρέποντας την εισβολή του λεοντόψαρου στη Μεσόγειο μέσω έγκαιρης απόκρισης και στοχευμένης απομάκρυνσης (LIFE16 NAT/CY/000832)», αποσκοπεί στην παρακολούθηση και τον έλεγχο του πληθυσμού του λεοντόψαρου στην Κύπρο, μέσα από δράσεις αφαίρεσής του με τη βοήθεια εκπαιδευμένων εθελοντών δυτών και μέσω της οικονομικής αξιοποίησής του από την τοπική αγορά, έτσι ώστε οι αφαιρέσεις λεοντόψαρων να είναι οικονομικά βιώσιμες στο μέλλον.
Στο έργο «RELIONMED-Life» συμμετέχουν πέντε εταίροι: το Πανεπιστήμιο Κύπρου ως Συντονιστής του έργου μέσω του Εργαστηρίου Οικολογίας και Βιοποικιλότητας του Τμήματος Βιολογικών Επιστημών, η Marine and Environmental Research (MER) Lab (επιστημονικός υπεύθυνος του έργου), η ENALIA PHYSIS – Environmental Research Centre, το Ερευνητικό Κέντρο Θαλάσσιας Βιολογίας και Οικολογίας του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ και το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών. Το έργο πραγματοποιείται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης / www.ec.europa.eu/life το οποίο αφορά στη διαχείριση και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
Ο αυξανόμενος αριθμός λεοντόψαρων στα θαλάσσια ύδατα της Κύπρου δημιούργησε την ανάγκη να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα που επιτρέπει στους επιστήμονες να παρακολουθούν την πυκνότητα και την κατανομή τους στη θαλάσσια περιοχή έτσι ώστε να ελέγχονται οι πληθυσμοί τους και οι αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρουν. Επιπλέον, έχουν δημιουργηθεί οι «Ομάδες Δράσης Αφαίρεσης (RATs)» που αποτελούνται από εθελοντές δύτες εκπαιδευμένοι από το έργο για να βοηθούν στο να αφαιρούνται λεοντόψαρα από τη θάλασσα.
Το «IUCN MedMIS» είναι ένα προϋπάρχον εργαλείο που έχει επικαιροποιηθεί για να βοηθά πλέον και στην παρακολούθηση των πληθυσμών των λεοντόψαρων. Βάσει των καταγραφών, που έγιναν σε αυτήν την πύλη από πολίτες που δραστηριοποιούνται στη θάλασσα, έχουν στοχευθεί συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές με αυξανόμενο αριθμό λεοντόψαρων για αφαιρέσεις.
Οι ενδιαφερόμενοι πολίτες μπορούν να καταγράψουν την παρουσία λεοντόψαρων στις θάλασσες της Κύπρου, μέσω αυτής της πύλης και να βοηθήσουν να αντιμετωπιστεί η εισβολή τους στη θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου. Το «IUCN MedMIS» είναι µια δωρεάν διαδικτυακή πύλη, που είναι επίσης διαθέσιμη ως εφαρμογή έξυπνου τηλεφώνου, η οποία επιτρέπει στους χρήστες να καταγράφουν την παρουσία «Θαλάσσιων Χωροκατακτητικών Ειδών» στη Μεσόγειο. Φιλοξενεί την «Πύλη Λεοντόψαρου», που δημιουργήθηκε από το έργο «RELIONMED-Life», η οποία επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των λεοντόψαρων. Το «IUCN MedMIS» είναι διαθέσιμο στα ελληνικά, τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ισπανικά.
Το λεοντόψαρο μπορεί να το συναντήσετε σε διάφορα βάθη και σε διαφορετικούς τύπους υποστρώματος, αλλά φαίνεται να προτιμάει σπήλαια και θαλάσσια γρασίδια. Δεν επιτίθεται, αλλά φέρει σκληρά δηλητηριώδη αγκάθια για άμυνα. Το «RELIONMED-Life» έχει ενημερώσει ερασιτέχνες και επαγγελματίες ψαράδες και δύτες για τους κινδύνους, τους τρόπους αλίευσης του λεοντόψαρου και τους τρόπους ασφαλούς χειρισμού του είδους.
Για να χρησιμοποιήσετε το «IUCNMedMIS», να ενημερωθείτε για το λεοντόψαρο και να καταγράψετε την παρουσία του έτσι ώστε να βοηθήσετε στην παρακολούθησή του, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.iucn-medmis.org ή κατεβάστε την εφαρμογή έξυπνου κινητού τηλεφώνου (από το «App Store» / «Google play»). Βοηθήστε να το περιορίσουμε.Χρειαζόμαστε την υποστήριξή σας. Όλοι µπορούν να βοηθήσουν!
Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το «RELIONMED-Life» και το λεοντόψαρο: www.relionmed.eu
