Παρουσιάζεται διαδικτυακά το βιβλίο «COVID19, το λεξικό»

Της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Κύπρου Μαριάννας Κατσογιάννου

Το ελληνικό λεξικό της πανδημίας, το οποίο κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2020 στην ανοικτή πλατφόρμα https://covid19.algolysis.com/glossary παρουσιάζεται πλέον σε έντυπη μορφή, βελτιωμένη και συμπληρωμένη. Στις 184 καλαίσθητες σελίδες του περιλαμβάνονται 650 λήμματα, λέξεις και έννοιες, που παρουσιάζονται στον αναγνώστη με τον κατάλληλο σχολιασμό, την επιστημονική ερμηνεία και, όταν χρειάζεται, την ετυμολογία τους. Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Μαριάννα Κατσογιάννου και η βιολόγος Ζωή Στεφανίδου συνυπογράφουν την πρώτη έντυπη λεξικογραφική έκδοση στην Ευρώπη, με την ορολογία μεταφρασμένη στα Αγγλικά και στα Γαλλικά, αλλά με την ερμηνεία, τις σημειώσεις και τα σχόλια γραμμένα στην ελληνική γλώσσα.

Αφιερωμένο «σε όσους έχουν φύγει και σε όσους μάχονται, ασθενείς και υγειονομικούς» το λεξικό απευθύνεται πριν απ’ όλα σε όσους, χωρίς να έχουν εξειδικευμένες γνώσεις, χρησιμοποιούν καθημερινά την ορολογία της πανδημίας με διάφορες ιδιότητες: ως συντάκτες ειδήσεων και δελτίων τύπου, ως δημοσιογράφοι, ως μεταφραστές, κυρίως όμως ως κοινό που έχει ανάγκη να κατανοήσει, να κρίνει και να αξιολογήσει τις πληροφορίες που λαμβάνει. Όπως αναφέρεται στην εισαγωγή «η πανδημία δημιούργησε ένα πλαίσιο επικοινωνίας στο οποίο η ανάγκη για γνώση του ειδικού λεξιλογίου από όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού εμφανίστηκε ιδιαίτερα αυξημένη» και η κατανόηση των επιστημονικών εννοιών ανάγεται πλέον σε ζήτημα ζωής και θανάτου. Οι όροι που περιέχει το λεξικό δεν προέρχονται μόνο από τη βιολογία και την επιδημιολογία, αλλά και από τη διοίκηση, τις γλωσσικές, τις κοινωνικές και τις νομικές επιστήμες – όλους δηλαδή τους τομείς που πρέπει να συνεργαστούν για να σκιαγραφηθεί το τοπίο της κρίσης του 2020.

Η διαδικτυακή βιβλιοπαρουσίαση με τίτλο, «Τα γλωσσικά τεκμήρια της πανδημίας: το λεξικό COVID19»θα λάβει χώρα την Τρίτη, 12 Ιανουαρίου 2021 και ώρα 18.30 στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Το βιβλίο παρουσιάζουν οι:

• Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Ομότιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Αθήνας
• Γιώργος Νικολόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου
• Παναγιώτης Κελάνδριας, Καθηγητής Μετάφρασης, Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Μουσικοσυνθέτης
• Κώστας Θωμαϊδης Τραγουδιστής – Ραδιοφωνικός Παραγωγός
• Ζωή Στεφανίδου, Βιολόγος – Ms Πολιτικής της Υγείας
• Μαριάννα Κατσογιάννου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου

Συντονίζει η Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας, υπεύθυνη Εργαστηρίου Μελέτης Κοινωνικών Θεμάτων, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. 

Η παρακολούθηση της εκδήλωσης μέσω της πλατφόρμα ΖΟΟΜ είναι δωρεάν, με εγγραφή εδώ

Η εκδήλωση θα αναμεταδίδεται ταυτόχρονα από το YouTube, στο κανάλι του Πανεπιστημίου Κύπρου εδώ 

Δείτε εδώτο αναλυτικό πρόγραμμα της βιβλιοπαρουσίασης.

Λίγα λόγια για το βιβλίο COVID19-το λεξικό

Την αρτιότητα και την εγκυρότητα του έργου εγγυάται μία πλειάδα ειδικευμένων συνεργατών:

• Λεξικογράφος: Μαριάννα Κατσογιάννου
• Βιολόγος: Ζωή Στεφανίδου
• Γλωσσικά σχόλια: Χριστόφορος Χαραλαμπάκης
• Επιμέλεια: Mαριλένα Καρυολαίμου
• Μεταφραστές: στα Αγγλικά ο Παναγιώτης Κελάνδριας, στα Γαλλικά η  Ελπίδα Πασχαλίδου

Ποια είναι τα ισχυρά σημεία του λεξικού;

• Υποδειγματικό έργο  που δείχνει πώς τεκμηριώνεται, πώς συντάσσεται και πώς εκδίδεται ένα σύγχρονο λεξικό ορολογίας.
• Γραμμένο με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους, με στοιχεία για τη σημασία και τη χρήση των λέξεων μέσα από αυθεντικά κείμενα, με θεματική οργάνωση σε οκτώ  κεφάλαια:

-          Ιοί και κορονοϊοί

-          Μετάδοση του ιού

-          Συμπτωματολογία και διάγνωση

-          Προφυλάξεις, φάρμακα και θεραπείες

-          Έννοιες επιδημιολογίας

-          Οργανισμοί και επαγγέλματα υγείας

-          Ζώντας με την πανδημία

-          Χαμογελάστε

• Με ετυμολογικά σχόλια και παρατηρήσεις: από πού προέρχεται η λέξη ιός;  Με πόσα ι γράφεται ο αντιιικός; Τι διαφορά έχει ο ανοσολογικός από τον ανοσοποιητικό;
• Με ελεγμένη από ειδικό επιστημονική πληροφόρηση για τα θέματα της βιολογίας: τι ακριβώς είναι ο κορωνοϊός και πόσα είδη του υπάρχουν; Πώς μεταδίδεται και ποια φάρμακα τον καταπολεμούν; Σε τι διαφέρει η εγγενής από την επίκτητη ανοσία;
• Με τρίγλωσσο (ελληνο-γαλλο-αγγλικό) γλωσσάριο με μετάφραση του όρων, που διευρύνει τη χρήση και τη χρησιμότητα του έργου για το κοινό.

 Πέρα από τους επιστημονικούς ορισμούς, το λεξικό παρέχει ερμηνείες για μία σειρά από θέματα της καθημερινότητας που έχουν μπει στη ζωή μας ακριβώς εξαιτίας της πανδημίας: πώς ορίζεται η καραντίνα; πώς διαφοροποιείται το lockdown από  τη στεγανοποίηση; τι γίνονται τα προσωπικά στοιχεία που παραχωρούμε για ιχνηλάτηση; τι προβλέπει η νομοθεσία για τις επιτάξεις αγαθών και εργαζομένων; Παρόλο που τα πράγματα αλλάζουν πιο γρήγορα από ό,τι καταγράφονται, το λεξικό αυτό αποτελεί ένα σταθερό τεκμήριο των ημερών, λημματοποιώντας ακόμα και τους νεολογισμούς όπως ο ξώμυτος ή ο κοβηλίθος που ξορκίζουν με το χιούμορ τους το φόβο για την επερχόμενη «νέα κανονικότητα».

Βιβλιογραφική αναφορά: Κατσογιάννου, Μαριάννα και Ζωή Στεφανίδου. (2020):  COVID-19: το λεξικό. Αθήνα: Κavvadia Crew Publications, 184 σ. ISBN 978-618-85158-0-2