Με την ενδεκάτη εκδήλωση του, ολοκληρώθηκε χθες (26/5) ο πρώτος κύκλος της σειράς εκδηλώσεων και συζητήσεων «1821-2021: 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση», που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η εκδήλωση, με μεγάλη συμμετοχή από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Τσεχία και τη Γερμανία, περιελάμβανε την παρουσίαση μίας έκθεσης και δύο ερευνητικών προγραμμάτων που αφορούν θέματα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Μαρτυρίες για το 1821 στην Κύπρο από ελληνικά και ξένα αρχεία
Ο κ. Χάρης Χοτζάκογλου, Καθηγητής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και Πρόεδρος της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών (ΕΚΣ) παρουσίασε την έρευνα στην οποία στηρίζεται η έκθεση «Νάπολη, Κύπρος και Ελληνική παλιγγενεσία» που διοργανώνει η ΕΚΣ. Το πλούσιο υλικό που εντοπίστηκε σε Ιταλικά και Ελληνικά αρχεία εμπλουτίζει τις γνώσεις μας για τις επαναστατικές κινήσεις στην Κύπρο κατά το 1821. Παρουσιάζοντας επιλεγμένα έγγραφα και επιστολές από τα αρχεία, ο κ. Χοτζάκογλου στάθηκε σε μορφές Κυπρίων αγωνιστών και στη δράση τους κατά την Επανάσταση του ’21, στην πορεία κάποιων από αυτούς οι οποίοι, λόγω των διώξεων, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν κρυφά την Κύπρο αναζητώντας καταφύγιο στη Δυτική Ευρώπη, αλλά και στην τύχη των οικογενειών τους που έμειναν πίσω. Η έρευνα της ΕΚΣ έφερε στο φως εξαιρετικά σημαντικά τεκμήρια και για τις σφαγές του 1821 στην Κύπρο. Μεταξύ άλλων, υλικό από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) μάς πληροφορεί για τις κινήσεις ομάδας Κυπρίων στο Ναύπλιο με σκοπό την προετοιμασία της μυστικής εκστρατείας στον Λίβανο (1824-1826), μια κίνηση αντιπερισπασμού κατά των Τούρκων. Ο κ. Χοτζάκογλου εξέφρασε την ελπίδα ότι η επιδημιολογική κατάσταση θα επιτρέψει σύντομα στο κοινό να επισκεφτεί τις εκθέσεις της ΕΚΣ για την επέτειο του 1821. Οι εκθέσεις συνοδεύονται από καταλόγους, οι οποίοι, όπως μας έχει συνηθίσει η ΕΚΣ, περιέχουν αναλυτική επιστημονική τεκμηρίωση και σύντομα θα είναι προσιτές στο κοινό.
Τυποσκόπιο 1821: χτίζοντας ένα εργαλείο ανοικτής πρόσβασης. Πρωτοβουλία συστηματικής ευρετηρίασης των εφημερίδων στην Ελληνική Επανάσταση» και«Φιλική Εταιρεία. Ζητήματα τεκμηρίωσης» Η Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, κα Νάσια Γιακωβάκη παρουσίασε δύο ερευνητικά προγράμματα εν προόδω, που διεξάγονται υπό την επιστημονική της εποπτεία στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης (Παν. Αθηνών). Το ένα, το «Τυποσκόπιο 1821», στοχεύει στη δημιουργία ευρετηρίων για τις ελληνικές εφημερίδες που κυκλοφόρησαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης (ειδικότερα στα χρόνια 1824-1827). Είναι ήδη εν μέρει προσβάσιμο διαδικτυακά στους ενδιαφερόμενους. Το δεύτερο πρόγραμμα, με τον τίτλο «Φιλική Εταιρεία. Ζητήματα τεκμηρίωσης στοχεύει στην ανασύσταση του αρχείου της Φιλικής Εταιρείας μέσω του εντοπισμού, της καταλογογράφησης και την ψηφιοποίησης δημοσιευμένων και ανέκδοτων εγγράφων από τη δράση της. Σχολιάζοντας τη σχέση μεταξύ των δύο ερευνητικών προγραμμάτων, η κα Γιακωβάκη επισήμανε ότι, αν και εκ πρώτης όψεως τα δυο ερευνητικά προγράμματα δείχνουν αντίθετα μεταξύ τους, αφού η Φιλική Εταιρεία είχε μυστικό χαρακτήρα ενώ ο Τύπος δημόσιο χαρακτήρα, είναι στενά συνδεμένα μεταξύ τους, καθώς τόσο η δημιουργία της Εταιρείας, όσο και η ανάπτυξη του Τύπου αποτελούν εκδηλώσεις του ίδιου καίριου φαινομένου, της διαμόρφωσης στην ελληνική κοινωνία ενός (ημι)δημόσιου λόγου και εν τέλει μιας δημόσιας σφαίρας. Στην συνέχεια της ομιλίας της η κα Γιακωβάκη περιέγραψε τα προγράμματα και τις ψηφιακές βάσεις δεδομένων τις οποίες ετοιμάζουν. Σχετικά με το πρόγραμμα για τη Φιλική Εταιρεία υπογράμμισε ότι στόχος του είναι όχι μόνο να συγκεντρώσει τις διάσπαρτες σε πολλές πηγές και τόπους μαρτυρίες, αλλά και να ελέγξει την αξιοπιστία τους και να τις συνδέσει μεταξύ τους. Σχετικά με το «Τυποσκόπιο», η κα Γιακωβάκη, παρατήρησε ότι πρόκειται για ένα ερευνητικό εργαλείο που επιδιώκει να διευκολύνει την έρευνα του πολύτιμου υλικού των εφημερίδων της Επανάστασης, μέσω ενός αναλυτικού ψηφιακού ευρετηρίου τόπων και προσώπων που θα λειτουργήσει ως ένα αξιόπιστο βοήθημα, αλλά και ως έναυσμα για νέες ερευνητικές αναζητήσεις. Ανάμεσα στα σχέδια του προγράμματος είναι και η δημιουργία γεωευρετηρίων, δηλαδή δυναμικών χαρτών που περιέχουν στατιστικές και άλλες πληροφορίες και οπτικοποιούν το συγκεντρωμένο υλικό.
Η εκδήλωση έκλεισε με τις ευχαριστίες της Επιστημονικής Επιτροπής (Ι. Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister, Π. Παπαπολυβίου, Ν. Χατζημιχαήλ, Δ. Κοντογεώργης) και των συνεργατών της (Κ. Χρίστου, Ε. Παρούτη, Γ. Χριστοδούλου, Μ. Λαμπίρη, Φ. Παναγή, Δ. Κωμοδρόμου, Γ. Χριστοφόρου) προς όλους όσους συμμετείχαν στον πρώτο κύκλο των εκδηλώσεων. Ο δεύτερος εγκαινιάζεται στις 6 Οκτωβρίου 2021.
Πληροφορίες
Οι ομιλίες πραγματοποιούνται μέσω της πλατφόρμας Ζoom με παράλληλη αναμετάδοση από το κανάλι του Πανεπιστημίου Κύπρου στο Youtube.
Η εγγραφή στην πλατφόρμα zoom γίνεται μέσω του συνδέσμου:
https://ucy.zoom.us/meeting/register/tJMud-Gsrz4uE9Cqs4mHXTMl_Ktd74X7-wli.
Για την παρακολούθηση μέσω YouTube ακολουθήστε τον σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/channel/UCrOshwASe6sTmzr0VaOopyg
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://bit.ly/3lU1qvp
Η πρώτη εκδήλωση του δεύτερου κύκλου ομιλιών θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, 6 Οκτωβρίου 2021. Οι ομιλίες οι οποίες θα συμπεριλαμβάνονται στην εκδήλωση, είναι η εξής:
