Με την παράσταση της πιο πρόσφατης παραγωγής του Θ.Ε.ΠΑ.Κ. που μεταφέρει στη σκηνή το κορυφαίο έργο «Παγκόσμιον Άσμα – Προμηθέας Δεσμώτης» του Χριστόδουλου Γαλατόπουλου, ολοκληρώθηκε την Τρίτη το βράδυ το διήμερο Διεθνές Συνέδριο «Ο Δάντης στα “Νερά της Κύπρου”», με το οποίο το Πανεπιστήμιο Κύπρου συμμετείχε στον διεθνή κύκλο εκδηλώσεων για τα 700 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Ιταλού ποιητή.
Το Συνέδριο, το οποίο συνδιοργανώθηκε από το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου και την Ιταλική Φιλελληνική Εταιρεία, εστίασε στην παρουσία του Δάντη στην ποίηση της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και στις ασυνείδητες και μερικές φορές κρυπτικές επιρροές που έχουν φτάσει και στον ίδιο — από τη φωνή του Συριάνου Λουκιανού έως τις πολλές αραβικές νύξεις. Έτσι, οι πέντε εισηγήσεις του προγράμματος, ενώ είχαν ως αφετηρία την Κύπρο, κινήθηκαν γεωγραφικά στη ευρύτερη περιοχή των «Νερών της Κύπρου», φτάνοντας σε χώρες όπως τη Συρία, πατρίδα του Λουκιανού, την Αίγυπτο και ιδιαίτερα την Αλεξάνδρεια, γενέτειρα του Καβάφη, και σε άλλες αραβικές χώρες.
Μετά από σύντομους, αλλά ουσιαστικούς χαιρετισμούς από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθ. Τάσο Χριστοφίδη, τον Πρέσβη της Ιταλίας στην Κύπρο, Α.Ε. Andrea Cavallari, τον Πρόεδρο της Ιταλικής Φιλελληνικής Εταιρείας, Καθ. Marco Galdi και τον Πρόεδρο της Società Dante Alighieri Κύπρου, Καθ. Umberto Mondini, η Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Καθ. Irene Chirico από το Πανεπιστήμιο του Σαλέρνο κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα και τους ομιλητές.
Η πρώτη εισήγηση έγινε από την Δρα Σταματία Λαουμτζή και είχε ως αντικείμενο τη συνομιλία του Αλεξανδρινού ποιητή Καβάφη με το έργο του Φλωρεντινού Δάντη Αλιγκιέρι. Η συμβολή της ανακοίνωσης αυτής έγκειται στο γεγονός ότι πέρα από τη σκιαγράφηση των σχέσεων Καβάφη-Δάντη με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία, προσέφερε στην επιστήμη των λογοτεχνικών σπουδών και ορισμένα νέα, και κατ’ ουσίαν άγνωστα τεκμήρια της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας αυτής πνευματικής επικοινωνίας.
Η δεύτερη ανακοίνωση, του Καθ. Μιχάλη Πιερή, αφορούσε σ’ ένα σύγχρονο κυπριακό έργο «Παγκόσμιον Άσμα – Προμηθέας Δεσμώτης» του Χριστόδουλου Γαλατόπουλου, η δραματοποίηση του οποίου παρουσιάστηκε από το Θ.Ε.ΠΑ.Κ. στο πολιτιστικό μέρος του Συνεδρίου. Η μελέτη αυτή έπεισε για τις μεγάλες οφειλές του Κύπριου στον Φλωρεντινό ποιητή, οι οποίοι εμφανίζουν και κάποια κοινά βιογραφικά στοιχεία: σύγκρουση με την εξουσία, φυλάκιση και συγγραφή του έργου τους σε ανάλογες συνθήκες — στην εξορία ο Δάντης, στη φυλακή ο Γαλατόπουλος.
Στην τρίτη ανακοίνωση με τίτλο «Άγνωστος Λουκιανισµός στη Θεία Κωμωδία», η συγγραφέας Δρ Maria Mattioli ανέδειξε μιαν εντελώς άγνωστη συνάφεια του Δάντη με το έργο του Λουκιανού, του Σύριου συγγραφέα του 2ου αιώνα μ.Χ. που γράφει στα ελληνικά. Με την υπόθεση ότι πιθανόν οι διανοούμενοι της Σικελικής Σχολής, που γνώριζαν τον Λουκιανό και μιλούσαν ελληνικά, αραβικά και λατινικά, να είχαν μεταδώσει τη γνώση στην Τοσκάνη.
Στην τέταρτη ανακοίνωση η Δρ Gaia Zaccagni έδειξε με πειστικό τρόπο τις οφειλές του ποιητή Μιχάλη Πιερή στο έργο του Δάντη, κάτι το αναμενόμενο καθώς ο Πιερής μελετά και διδάσκει Δάντη εδώ και 35 χρόνια (με βάση το θέμα της «Δεύτερης Οδύσσειας» που ο εισηγητής του στην παγκόσμια λογοτεχνία είναι ο Δάντης). Η κ. Zaccagni ωστόσο (και αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον) δεν στάθηκε μόνο στα προφανή στοιχεία που συνδέουν τον Κύπριο ποιητή με την μεγάλη κληρονομιά του Δάντη στην παγκόσμια λογοτεχνία, αλλά προχώρησε στην ανίχνευση και ανάδειξη και των εκ πρώτης όψεως αφανών σημείων αυτού του λογοτεχνικού διαλόγου.
Στην πέμπτη ανακοίνωση η Καθ. Adalgisa Legatti έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση των Αραβικών στίχων στην Κόλαση του ∆άντη μέσα από την οποία αναδείχθηκε για ακόμη μια φορά η αρχέγονη ζύμωση που συντελείται, εκούσια ή ακούσια, σε κάθε υψηλό ποιητικό έργο.
Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου έκανε ο Διευθυντής του Πολιτιστικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθ. Στάθης Παπαροδίτης, ο οποίος ευχαρίστησε τους συνέδρους για τις ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις τους και εξέφρασε τη χαρά και την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ένα μέρος των εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται σε όλο τον κόσμο για το Έτος Δάντη, φιλοξενήθηκε στο Αρχοντικό Αξιοθέας.
Οι εργασίες του Συνεδρίου έκλεισαν με την προβολή της ταινίας αφιερώματος στον Δάντη «Terra Cypria Dantis» που αποτελεί ένα πρότζεκτ των Loris Marinoni (videoart), Gaia Zaccagni (επιλογή και μετάφραση κειμένων) και Παντελή Ιωνά (μουσική), το οποίο υλοποιήθηκε με την οικονομική στήριξη της Società Dante Alighieri της Κύπρου.
Το πρόγραμμα του Συνεδρίου συμπλήρωσε με το δικό του ξεχωριστό τρόπο το επόμενο βράδυ το Θεατρικό Εργαστήρι του Πανεπιστημίου Κύπρου με τη συγκλονιστική παράσταση του έργου «Παγκόσμιον Άσμα» του Χριστόδουλου Γαλατόπουλου το οποίο αποτελεί μια επαναπραγμάτευση του μύθου του Προμηθέα, συνθεμένη στο πρότυπο του ∆άντη, και όπως η οικουμένη της Θείας Κωμωδίας, απλώνεται σε κάθε γωνιά της υφηλίου.
Λεζάντες:
1. Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθ. Τάσος Χριστοφίδης, ο Διευθυντής του Πολιτιστικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθ. Στάθης Παπαροδίτης, και ο Επίτιμος Καλλιτεχνικός Διευθυντής, Καθ. Μιχάλης Πιερής.
2. Ο Πρόεδρος της Ιταλικής Φιλελληνικής Εταιρείας, Καθ. Marco Galdi, ο Πρέσβης της Ιταλίας στην Κύπρο, Α.Ε. Andrea Cavallari, και η Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Καθ. Irene Chirico από το Πανεπιστήμιο του Σαλέρνο.
