Τι συμβαίνει αλήθεια στην Αγγλική Σχολή;


ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ*

Latet anguis in herba, «το φίδι παραφυλάει στο γρασίδι»

Βιργίλιος 

Πολλά ζητήματα ανακύπτουν από τα τεκταινόμενα στην Αγγλική Σχολή Λευκωσίας. Η ιστορία ίδρυσης της Σχολής ξεκινά στο κατώφλι του εικοστού αιώνα κι έκτοτε αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τη μέση εκπαίδευση, την παιδαγωγική αριστεία, υπήρξε πόλος έλξης για γενιές μαθητών – παλαιότερα κι από τα μη αστικά στρώματα της κοινωνίας. Ως απότοκο της αποικιοκρατίας, η Αγγλική Σχολή έχει υπαχθεί με νόμο στο Υπουργικό Συμβούλιο και λαμβάνει κρατική χορηγία, ενώ το «Διοικητικό Συμβούλιο» έχει μια ευρεία αρμοδιοτήτων, έχει διευθυντικό, ελεγκτικό ρόλο, αλλά επίσης μπορεί να εκδίδει κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου περί της Αγγλικής Σχολής. Κανένα μέλος του Συμβουλίου, προνοεί ο Νόμος, δεν θα υπέχει οποιαδήποτε ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη που έγινε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του. Προνόμιο ασυλίας που ο υποφαινόμενος, ως πρώην μέλος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Κύπρου, ουδέποτε κατείχα.

Η Αγγλική Σχολή παρά το ιδιότυπο καθεστώς της δεν συνιστά ωστόσο ένα αόρατο βασίλειο, ούτε το Διοικητικό Συμβούλιο ένα μυστικό σύλλογο, κάτι σαν το Νυχτερινό Συμβούλιο του Πλάτωνα. Υπάρχει και λειτουργεί μέσα στα πλαίσια των δημοκρατικών θεσμών και του συνταγματικού δικαίου.

Τις τελευταίες μέρες ξέσπασε μια πρωτόγνωρη κρίση στη Σχολή, που αναμφίβολα θα έχει βαθιές ρίζες. Διότι τίποτα δεν προκύπτει παντελώς αναιτιολόγητα. Το διδακτικό προσωπικό της Σχολής προχώρησε σε μια σειρά μέτρων, μεταξύ των οποίων η ύστατη μορφή διαμαρτυρίας, η στάση εργασίας, που συνεχίζεται και σήμερα, 6 Οκτωβρίου. Στο μεταξύ, εκτός από την αναπαραγωγή των ανακοινώσεων της Οργάνωσης Προσωπικού, είναι άξιον απορίας πως κανένα άρθρο διερευνητικής δημοσιογραφίας δεν δημοσιεύθηκε στον παραδοσιακό τύπο, που να εξηγεί στους πολίτες τους λόγους που ώθησαν το καθηγητικό προσωπικό σε αυτή την αντίδραση. Αντίθετα, έγκριτη εφημερίδα, καταβάλλει σήμερα μάλλον μια προσπάθεια να δικαιολογήσει το Διοικητικό Συμβούλιο επικαλούμενη τις απόψεις της ΟΕΒ.

Αλιεύοντας όμως διάφορα σχόλια και σκόρπιες πληροφορίες έχω διαμορφώσει μία άποψη, ορθή ή λανθασμένη, είναι άσχετο, και θα την καταθέτω υπό μορφή ερωτημάτων:

  1. Αληθεύει πως το Διοικητικό Συμβούλιο της Αγγλικής Σχολής έθεσε σε διαθεσιμότητα την πρόεδρο της Οργάνωσης Προσωπικού λίγες μέρες πριν την έναρξη της επιδιαιτησίας ενώπιον του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων για την επίλυση των διαφορών; Αν το έπραξε, και λαμβάνοντας υπόψη, πως υπάρχει πλέρια λόγια νομική γνώση στο Διοικητικό Συμβούλιο, είχαν σκεφτεί διεξοδικά κι εμπεριστατωμένα την πράξη τους αυτή; Είναι συμβατή με τις αρχές που διέπουν τη χρηστή διοίκηση και τα συνταγματικά δικαιώματα; Επιπλέον, ήταν αυτή η ενδεδειγμένη ενέργεια εκ μέρους ενός διοικητικού σώματος: κοντολογίς συνιστούσε μια σοφή πράξη; Γνωρίζουν βεβαίως τα ελλόγιμα μέλη τους Διοικητικού Συμβουλίου πως κανένας εσωτερικός κανονισμός ή πράξη τους δεν είναι υπέρτερη του Συντάγματος της Δημοκρατίας το οποίο κατοχυρώνει τα απαραβίαστα θεμελιώδη πολιτικά δικαιώματα. Με δεδομένη δε την παρατεταμένη κρίση, πόσο δύσκολο τελοσπάντων είναι ν’ ανακαλέσουν τη διαθεσιμότητα;
  2. Το διδακτικό προσωπικό αναφέρεται σε προσπάθειες εκφοβισμού με εκπομπές απειλητικών μηνυμάτων εκ μέρους της Διοίκησης/Διεύθυνσης (ανεξάρτητα από ποιους ή ποιον προέρχονται). Αν αυτό αληθεύει (και δεν έχω προφανή λόγο να το αμφισβητήσω), πώς συνάδει με τις δημοκρατικές αρχές διοίκησης, τον αλληλοσεβασμό, την καλλιέργεια μιας συνεργατικής κουλτούρας σ’ ένα πρωτοκλασάτο εκπαιδευτικό ίδρυμα; Πιστεύει κανείς πως με την τοξική εκφορά απειλητικών μηνυμάτων θα επανέλθει η ομαλότητα στο σχολείο προς όφελος του σχολείου, των μαθητών και των γονέων, και ευρύτερα της κοινωνίας; Εάν αποστέλλονται τέτοιας μορφής μηνύματα είναι εν γνώσει του Διοικητικού Συμβουλίου; Τα εγκρίνει (ηθικά και δεοντολογικά) ή δεν τα εγκρίνει;
  3. Τα μέλη του διδακτικού προσωπικού αναφέρονται σε συμπεριφορές που μοιάζουν να παραπέμπουν σε έναν άκαμπτο διοικητικό αυταρχισμό, που δημιουργεί ένα κλίμα φόβου, αβεβαιότητας και απειλής. Υποθέτω πως η ευθύνη για την καλλιέργεια του κλίματος αυτού (και αν τα μέλη του διδακτικού προσωπικού αισθάνονται έτσι, τότε κανένας δεν μπορεί να τους αμφισβητήσει, τα πραγματολογικά δεδομένα μπορούν ν’ αμφισβητηθούν από έναν ουδέτερο παρατηρητή, ποτέ όμως τα υπαρκτά συναισθήματα του φόβου) πρέπει ν’ αποδοθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο – ή μήπως όχι; Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου θεωρούν αβάσιμες τις κατηγορίες που διατυπώνει η Οργάνωση Προσωπικού; Αν ναι, οφείλουν να τοποθετηθούν. Αν τις απορρίπτουν οφείλουν να τις εξηγήσουν. Η σιωπή και η υπεροψία δεν υποβοηθούν στην επίλυση του προβλήματος.

Γνωρίζω πως πιθανότατα δεν θα απαντηθεί κανένα ερώτημα. Αλλά αυτό δεν με αφορά προσωπικά. Αφορά την κοινωνία μας συλλογικά, τον πολιτισμό της, την πολιτική μας κουλτούρα, διασυνδέεται με τις παγιωμένες φοβίες της έναντι της εξουσίας.

Οι γονείς οφείλουν να γνωρίζουν ένα πράγμα, κι αυτό το γράφω ως πανεπιστημιακός δάσκαλος για τρεις δεκαετίες: Πως αν τα παιδιά αισθάνονται στο σχολείο τους, όπως είπε ο εκπρόσωπος των μαθητών, ένα κλίμα φόβου ανάμεσα στους καθηγητές και τις καθηγήτριες τους, τότε αυτό θα μεταμορφωθεί σε στερεοτυπικό μοτίβο της ίδιας τους της ψυχοσύνθεσης, συστατικό κομμάτι του χαρακτήρα τους. Θα καταστούν παθητικοί και δουλοπρεπείς έναντι κάθε εξουσιαστικής επιβολής.

*Καθηγητής

Πανεπιστήμιο Κύπρου




Comments (3)

  1. Χριστίνα Κούσπαρου:
    Oct 10, 2021 at 12:51 PM

    Η Αγγλική σχολή είναι πολύ καλό σχολείο. Και ψυχολογικά είναι οι γονείς που δημιουργούν των παιδιών τους; ούτε οι καθηγητές, ούτε η διεύθυνση, ούτε το κλίμα. ΟΜΩΣ, το Διοικητικό Συμβούλιο αποδείχθηκε κατώτερο των περιστάσεων και αντί να αναλάβει και ενεργό ρόλο και ευθύνη, έστειλε μια επιστολή σε εμάς (είμαι και απόφοιτος και γονιός μαθητή) 2 σελίδες με 0 πράξεις! Waste of time, όπως λέμε και εμείς οι alumni!

  2. Χρίστος Χρίστου:
    Oct 11, 2021 at 08:34 AM

    Δεν σας γνωρίζω. Θεωρώ πολύ καλό το άρθρο σου και εύστοχα τα ερωτήματα. Ήθελα να κάνω αυτό το σχόλιο γιατί ενώ έχουν αμφισβητηθεί τόσα (συνταγματικά δικαιώματα, συνθήκες στο εργασιακό περιβάλλον, πραγματική διαπεδαγώγηση) δεν υπάρχει αντικειμενική κάλυψη του ζητήματος όπως θα έπρεπε.


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










6211