Στον Αλέξανδρο Υψηλάντη και τα στρατεύματα του στο Βουκουρέστι, αλλά και στην Ιστορία του Ιερού Λόχου μέσα από τα κειμήλια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, είναι αφιερωμένη η 16η εκδήλωση του Πανεπιστημίου Κύπρου, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, 3 Νοεμβρίου 2021 στις 18:30, στο πλαίσιο της σειράς ομιλιών και συζητήσεων με τίτλο «1821-2021: 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση».
Θα μιλήσουν ο νεοελληνιστής κ. Tudor Dinu (Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου), η ιστορικός κα Νικολέττα Ζυγούρη (Επιμελήτρια Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, Αθήνα) και η ιστορικός τέχνης κα Ευαγγελία Γεωργιτσογιάννη (Καθηγήτρια Ιστορίας Τέχνης και Πολιτισμού, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα).
Η αρχή του τέλους. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και τα στρατεύματά του στο Βουκουρέστι (τέλη Μαρτίου 1821)
Ο νεοελληνιστής κ. Tudor Dinu αναφέρει τα εξής για την ομιλία του: «Ανήμερα της 25ης Μαρτίου 1821, όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ανύψωσε το λάβαρο της επανάστασης στην Πελοπόννησο, ο ηγέτης της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρος Υψηλάντης έφτασε με τους μαυροφόρους και τους Αρναούτηδές του στην Κολεντίνα, στα περίχωρα του Βουκουρεστίου, όπου εγκαταστάθηκε στο ευρύχωρο αρχοντικό του μεγάλου μπάνου και μετέπειτα ηγεμόνα Γρηγορίου Δ΄ Γκίκα. Δεν αποτόλμησε όμως να εισέλθει στην πρωτεύουσα η οποία ελεγχόταν από τους υφισταμένους του στο πλαίσιο της Εταιρείας, τον Θεόδωρο Βλαδιμηρέσκου, αρχηγό της εξέγερσης των Βλάχων υπέρ κοινωνικών δικαιωμάτων, αλλά και της απελευθέρωσης από τον οθωμανικό ζυγό, και, αντίστοιχα, τον Σάββα Φωκιανό, επικεφαλής των Αρναούτηδων επιφορτισμένο από το Διβάνι με τη φύλαξη του Βουκουρεστίου, οι οποίοι αρνούνταν πλέον να τον υπακούσουν άνευ όρων, αφού διαπίστωναν την επισφαλή θέση στην οποία είχε περιέλθει ο πρίγκιπας. Διέθετε το πολύ 5.000 πολεμιστές, τους περισσότερους δίχως στολές και κατάλληλο οπλισμό, ακόμα και χωρίς στρατιωτική κατάρτιση.
Επιπλέον, τόσο το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όσο και η Ρωσία είχαν καταδικάσει απερίφραστα το επαναστατικό του κίνημα. Επομένως, ο Υψηλάντης αναγκάστηκε να προσφύγει σε αληθινή διπλωματική ακροβασία προκειμένου να αποσπάσει την ευμένεια του Διβανίου από το οποίο ζητούσε την εξασφάλιση της συντήρησης των δικών του στρατευμάτων, καθώς και να βελτιώσει τις σχέσεις του με τον Σάββα και κυρίως τον Βλαδιμηρέσκου. Επί των ολίγων ημερών που πέρασε στην Κολεντίνα, διεξήγαγε επίσης διαπραγματεύσεις και με αντιπροσωπεία Βουλγάρων επαναστατών, οι οποίοι επρόκειτο να ξεσηκωθούν, μόλις ο πρίγκιπας θα είχε διαβεί τον Δούναβη.
Στην παρούσα ανακοίνωση θα εξετάσουμε τα προαναφερθέντα διαβήματά του, αλλά και τις υπόλοιπες ενέργειες των Φιλικών (την ανάγνωση επαναστατικών προκηρύξεων και την ανύψωση σημαιών της ελευθερίας στους δρόμους του Βουκουρεστίου, την κυκλοφορία φημών σχετικά με την υποτιθέμενη υποστήριξη της Εταιρείας εκ μέρους των Μεγάλων Δυνάμεων, τη στρατολόγηση εθελοντών και τη συγκέντρωση πόρων υπέρ του επαναστατικού στρατού, τη λεηλασία της περιουσία των ντόπιων), καθώς και την αντίδραση των κατοίκων του Βουκουρεστίου απέναντι σε όλα αυτά».
Ιχνηλατώντας την ιστορία του Ιερού Λόχου μέσα από τα κειμήλια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου
Η ιστορικός κα Νικολλέτα Ζυγούρη για την εισήγηση της αναφέρει: «Στα τέλη του 19ου αιώνα το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο υποδέχεται ένα μοναδικό κειμήλιο στις Συλλογές του. Πρόκειται για το χιτώνιο της στολής του ιερολοχίτη Κωνσταντίνου Ξενοκράτη. Η τεκμηρίωση της στολής του ιερολοχίτη που υπήρξε η πρώτη στολή του ελληνικού τακτικού στρατού, μέσα από εικονικές και γραπτές πηγές έχει να αποκαλύψει πολλές πτυχές της ιστορίας του Ιερού Λόχου που αν και πολυσυζητημένο θέμα ωστόσο δεν έχει μέχρι τις μέρες μας ερευνηθεί συστηματικά. Οι πηγές μας προσφέρουν νέα στοιχεία για τον τρόπο οργάνωσης αλλά και για τους πολλούς και ανώνυμους νέους που συμμετείχαν στον Αγώνα και κατάφεραν να διασωθούν και να επιστρέψουν μετά την ήττα της Μολδοβλαχίας στην πατρίδα τους».
Το Ταφικό Μνημείο των Ιερολοχιτών στο Δραγατσάνι: Ιστορία και Τέχνη
Στην ανακοίνωση της η ιστορικός τέχνης κα Γεωργιτσογιάννη θα αναφερθεί στα εξής: «Η μάχη στο Δραγατσάνι, συνδεδεμένη με τη θυσία των Ιερολοχιτών, άφησε ισχυρό αποτύπωμα στη συλλογική μνήμη. Ένα από τα πρώτα ζητούμενα υπήρξε η ανέγερση ταφικού μνημείου αφιερωμένου στη μνήμη των πεσόντων. Η ανέγερση του μνημείου απασχόλησε έντονα τον ελληνισμό της Ρουμανίας και πραγματοποιήθηκε με έρανο που διενεργήθηκε από την εφημερίδα «Σύλλογοι» του Βουκουρεστίου. Το μνημείο κατασκευάστηκε στα 1884- 1885 από το εργαστήριο μαρμαρογλυπτικής των Χαλεπά και Λαμπαδίτη στο Βουκουρέστι, παράρτημα του εργαστηρίου του Ιωάννη Χαλεπά, πατέρα του Γιαννούλη, που ήταν ένα από τα σημαντικότερα εργαστήρια ελληνικής μαρμαρογλυπτικής. Στη διάλεξη θα παρουσιαστούν το ιστορικό της ανέγερσης του μνημείου, οι δημιουργοί, ο διάκοσμος και ο συμβολισμός του, καθώς και η τύχη του μέσα στο χρόνο. Το μνημείο παραμένει στο κοιμητήριο του Δραγατσανίου τιμώντας τη μνήμη των «γνησίων Ελλήνων εκ του Ιερού Λόχου», κατά τη φράση του Αλέξανδρου Υψηλάντη».
Πληροφορίες
Οι ομιλίες θα πραγματοποιηθούν μέσω της πλατφόρμας Ζoom με παράλληλη αναμετάδοση από το κανάλι του Πανεπιστημίου Κύπρου στο Youtube.
Η εγγραφή στην πλατφόρμα Ζοom γίνεται μέσω του συνδέσμου:
https://ucy.zoom.us/meeting/register/tJMud-Gsrz4uE9Cqs4mHXTMl_Ktd74X7-wli
Για την παρακολούθηση μέσω YouTube ακολουθήστε τον σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/channel/UCrOshwASe6sTmzr0VaOopyg
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://bit.ly/3lU1qvp
