Την Τετάρτη, 10 Νοεμβρίου 2021 διεξήχθη με μεγάλη συμμετοχή από την Κύπρο και το εξωτερικό η δέκατη έβδομη διαδικτυακή εκδήλωση της σειράς ομιλιών και συζητήσεων «1821-2021: 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση», που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η εκδήλωση περιελάμβανε ομιλίες αφιερωμένες στη ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια.
Η ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια: μια ιστορική προσέγγιση
Στην εισήγησή του ο καθηγητής κ. Χρήστος Λούκος αναφέρθηκε πρώτα στη δράση του Καποδίστρια στα χρόνια της Επτανήσου Πολιτείας και στην κατοπινή μετάβασή του στη Ρωσία, όπου πρόσεξε τις ικανότητές του ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος Α΄ και τον όρισε έμπιστο συνεργάτη του, κατά τη διάρκεια των ιστορικών εξελίξεων της περιόδου 1814-1822 για τον καθορισμό της τύχης της μετα-ναπολεόντειας Ευρώπης. Αν και ο ίδιος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί φιλελεύθερος, δεν ήταν αντίθετος προς ένα σύστημα διακυβέρνησης που στόχευε στην προοδευτική χειραφέτηση των μεσαίων στρωμάτων και θεωρούσε τη συνταγματική μοναρχία ως ένα πολίτευμα που δεν θα έφερνε μεγάλους κλυδωνισμούς. Στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός της άρνησής του να αναλάβει την ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας και της προσπάθειάς του να αποτρέψει την έκρηξη της Επανάστασης, αφού γνώριζε ότι ο Αλέξανδρος δεν θα την υποστήριζε. Όταν όμως ξέσπασε τελικά η Επανάσταση, ο Καποδίστριας προσπάθησε να εκμεταλλευθεί τα τουρκικά αντίποινα, για να καταστήσει τη Ρωσία ρυθμιστή των εξελίξεων. Τελικά, η επιμονή του δυσαρέστησε τον τσάρο Αλέξανδρο και ο παραγκωνισμός του Καποδίστρια ήταν αναπόφευκτος. Ο Καποδίστριας δέχθηκε την εκλογή του από τη Γ΄ Εθνοσυνέλευση ως Κυβερνήτη της Ελλάδος, αφού προηγουμένως είχε υποβάλει την παραίτησή του από τη ρωσική υπηρεσία. Κατά τη γνώμη του, η Ελλάδα του 1828 δεν ήταν ώριμη για συνταγματικό πολίτευμα. Προείχαν η απελευθέρωση της χώρας, η διεθνής αναγνώρισή της και ο καθορισμός ασφαλών συνόρων, η ηθική και πνευματική βελτίωση του πληθυσμού και η διανομή των γαιών στους ακτήμονες, για να απαλλαγούν από τις κοινωνικοοικονομικές ανάγκες που επέβαλλαν την εξάρτησή τους από ισχυρούς προστάτες. Στη θέση μιας πολιτικής πολυφωνίας, που οι συνεδριάσεις των επαναστατικών συλλογικών σωμάτων, των Εθνοσυνελεύσεων και των Βουλών εύλογα μαρτυρούν, επιβλήθηκε η γνώμη του ενός –όσο φωτισμένη και αν ήταν– για τα μικρά και τα μεγάλα ζητήματα του υπό διαμόρφωση κράτους. Αυτό μπορούσε να γίνει ανεκτό μόνο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι ήλθε και η δολοφονία του, η οποία ανακούφισε όσους φοβούνταν ότι θα έμενε για καιρό στην εξουσία.
Μια ματιά στην επιλογή, την εκπαίδευση και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στα χρόνια του Καποδίστρια
Ο καθηγητής κ. Γιάννης Κόκκωνας αναφέρθηκε στην προσπάθεια συγκρότησης μηχανισμού επιλογής, αξιολόγησης, εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης των διδασκάλων στα χρόνια του Καποδίστρια. Όπως παρουσίασε, από την Άνοιξη του 1829 έγινε προσπάθεια δημιουργίας ενός μηχανισμού εντοπισμού και επιλογής νέων με θέληση να διδάξουν, αλλά και με προσόντα που θα τους επέτρεπαν να γίνουν ευσυνείδητοι και αποτελεσματικοί εκπαιδευτικοί. Στα τέλη Απριλίου του 1829 μέσω των προσωρινών επαρχιακών διοικητών, μοιράστηκε στους διδασκάλους μια ασυνήθιστη εγκύκλιος από τον Κυβερνήτη, με την οποία τους ζητούσαν να σημειώσουν αυτούς που έδωσαν δείγμα ικανότητας στη διδασκαλία, καθώς η κυβέρνηση είχε σκοπό να τους καλέσει να μαθητεύσουν στο Πρωτότυπο σχολείο, το οποίο συγκροτούνταν στην Αίγινα. Για κάθε πραγματικά άξιο τελειόφοιτο μαθητή που θα πρότειναν, θα έπαιρναν από την κυβέρνηση ως δώρο τριακόσια γρόσια. Στις 3 Οκτωβρίου 1830 δημοσιεύθηκε στην Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος η πρόσκληση ενδιαφέροντος για φοίτηση στο Πρωτότυπο σχολείο της Αίγινας, αλλά και τα προσόντα που θα έπρεπε να έχουν οι ενδιαφερόμενοι. Στις 12 Ιουλίου 1830 κυκλοφόρησε ένα Διάταγμα, με το οποίο κατέστη υποχρεωτική η εφαρμογή της αλληλοδιδακτικής μεθόδου με βάση τον οδηγό του Sarasin, που είχε μεταφράσει από τα γαλλικά ο Ιωάννης Κοκκώνης. Επίσης, αναγγελλόταν ο θεσμός του Έφορου των σχολείων, ο οποίος θα έκρινε ποιος ήταν ικανός να διδάξει και ποιος όχι, προκειμένου να εφοδιάσει τους διδασκάλους με βεβαίωση επαγγελματικής επάρκειας. Τέλος, προβλεπόταν πως δεν θα διοριζόταν κανείς ως δάσκαλος αν δεν διέθετε αναγνωρισμένο δίπλωμα από την Κυβέρνηση. Ο κ. Κόκκωνας εμπλούτισε τη διάλεξή του με σπάνιο και άγνωστο αρχειακό υλικό από έγγραφα της εποχής αλλά και από τις πρώτες εκθέσεις του Ιω. Κοκκώνη μετά τον διορισμό του ως «επιθεωρητού των κατά την Πελοπόννησον εκπαιδευτικών καταστημάτων».
Πληροφορίες
Οι ομιλίες πραγματοποιούνται μέσω της πλατφόρμας Ζoom με παράλληλη αναμετάδοση από το κανάλι του Πανεπιστημίου Κύπρου στο Youtube.
Η εγγραφή στην πλατφόρμα Ζοom γίνεται μέσω του συνδέσμου:
https://ucy.zoom.us/meeting/register/tJMud-Gsrz4uE9Cqs4mHXTMl_Ktd74X7-wli
Για την παρακολούθηση μέσω YouTube ακολουθήστε τον σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/channel/UCrOshwASe6sTmzr0VaOopyg
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: http://applications.ucy.ac.cy/public/weblinks/download_pck.download?p_file=F1600741551/1821-oktovris.pdf
Η επόμενη διαδικτυακή εκδήλωση, θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, 1 Δεκεμβρίου 2021, με αντικείμενο συνταγματικά θέματα και ζητήματα δικαίου. Οι ομιλίες που θα παρουσιαστούν είναι οι εξής:
