Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η 2η διάλεξη του Ζηνώνειου Ελεύθερου Πανεπιστημίου, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2021 στη Λάρνακα με εισηγήτριες την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σταυρούλα Κωνσταντίνου και τη Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Άνδρια Ανδρέου με τίτλο: “Ανακαλύπτοντας τη Βυζαντινή Λογοτεχνία: Μικρές Βυζαντινές Ιστορίες για Σύγχρονους Ακροατές”. Η εν λόγω διάλεξη παρουσίασε με εκλαϊκευτικό τρόπο κάποια από τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος “Τύποι Αφηγήσεων σε Συλλογές: Προς μια Θεωρία της Αρχαίας και Βυζαντινής Σύντομης Διήγησης” (Restart 2016-2020 Programme POSTDOC/0718/0021), το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.
Η ομιλία αποτελούνταν από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος έγινε μια σύντομη επισκόπηση του ερευνητικού προγράμματος, εξετάστηκαν οι βασικοί τρόποι διερεύνησης των σύντομων αφηγήσεων που παράχθηκαν στο πρώιμο Βυζάντιο (4ος-7ος αι. μ.Χ.) και έγινε μια πρώτη προσπάθεια να απαντηθούν ερωτήματα αναφορικά με την αξία και τη σημασία της βυζαντινής λογοτεχνίας και των σύντομων ιστοριών για τον σύγχρονο άνθρωπο. Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας καταδείχτηκε, μέσω της παράλληλης ανάγνωσης μικρών βυζαντινών ιστοριών και της εφαρμογής των κύριων αφηγηματικών τους πρακτικών σε πεδία της σύγχρονης ζωής, η σημασία τέτοιων ιστοριών ως σύγχρονα αναγνώσματα. Συγκεκριμένα, η ομιλία έδειξε πως οι Βυζαντινοί συγγραφείς σύντομων αφηγήσεων θέτουν σε κίνηση μια ποικιλία τεχνικών για να συνθέσουν επιτυχημένες ιστορίες, οι οποίες απαντώνται και στον σύγχρονο κόσμο.
Την ομιλία ακολούθησε ένας πολύ ζωντανός και εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ των εισηγητριών και του κοινού. Βασικά θέματα προς συζήτηση αποτέλεσαν η διάσωση και μετάφραση των βυζαντινών σύντομων αφηγήσεων σε άλλες γλώσσες και πολιτισμούς, γεγονός που καταδεικνύει τον δημοφιλή τους χαρακτήρα, αλλά και την ενδεχόμενη σημασία τους στον μεταβυζαντινό κόσμο. Επιπλέον, συζητήθηκαν και οι δεξιότητες που η γνώση τέτοιων ιστοριών θα μπορούσε να καλλιεργήσει σε νεαρές ηλικίες, ενώ επισημάνθηκε η γενικότερη αντίληψη που επικρατεί, η οποία εσφαλμένα ταυτίζει τη βυζαντινή λογοτεχνία με τη θρησκεία. Τέλος, προτάθηκε από ακροάτριες και ακροατές τόσο του ραδιοφώνου, όσο κι από άτομα που βρίσκονταιν στον χώρο της διάλεξης (την αίθουσα του Δημοτικού Πολιτιστικού Κέντρου “Αμμόχωστος”) η ένταξη της βυζαντινής λογοτεχνίας στα σχολικά εγχειρίδια.
