Το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, εκφράζει την θλίψη του για τον θάνατο της διακεκριμένης νεοελληνίστριας, Έλσης Μαθιοπούλου-Τορναρίτη, την περασμένη Παρασκευή, 21/1/2022.
Η Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου γεννήθηκε στις 9 Ιουνίου του 1928 στη Λεμεσό. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία (1952) και Ιστορία και Αρχαιολογία (1953) στα αντίστοιχα Τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών, και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο της Βόννης με θέμα «Zur Typologie der Göttin Athena im 5. Jahrhundert v. Chr.» (1961). Η αρχαία ελληνική τέχνη αποτέλεσε σταθερή συνιστώσα της μετέπειτα επιστημονικής δραστηριότητας της. Δίπλα σε αυτήν προστέθηκε γρήγορα και η έρευνα για τη βυζαντινή και τη νεοελληνική γραμματεία.
Στα χρόνια 1968-1995 η Έλση Μαθιοπούλου ανέλαβε την οργάνωση των Νεοελληνικών Σπουδών και την αντίστοιχη διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, ενώ στα χρόνια 1996-1997 δίδαξε ως επίτιμη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας και στα έτη 1998-2000 στο Πανεπιστήμιο του Έρλανγκεν. Παράλληλα συνεργάστηκε με το Graduiertenkolleg (ερευνητικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα για υποψήφιους διδάκτορες) της Φιλοσοφικής Σοχλής του Πανεπιστημίου της Βόννης με αντικείμενο την «Ιταλική Αναγέννηση και την επίδρασή της στην Ευρώπη» (Die Renaissance in Italien und ihre europäische Rezeption), ως υπεύθυνη για την έρευνα της κυπριακής και της κρητικής λογοτεχνίας της Αναγέννησης. Το 2006 συμμετείχε στο ίδιο Πανεπιστήμιο στην ίδρυση του «Centre for the Classical Tradition», ενός κέντρου στο οποίο συνεργάζονταν ερευνητικά οι κυριότεροι κλάδοι των κλασικών σπουδών. Στο πλαίσιο της έρευνάς της για την κυπριακή λογοτεχνία η Έλση Μαθιοπούλου συνεργάστηκε επίσης με το Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Ελλάδος, εκδίδοντας το 2013 μαζί με τον διακεκριμένο ιστορικό κ. Πασχάλη Κιτρομηλίδη την Αξιόπιστη και λεπτομερή περιγραφή των γεγονότων (1570) της κατάληψης της Λευκωσίας από τους Οθωμανούς, μια εξέχουσα μαρτυρία, γραμμένη από έναν αυτόπτη των συμβάντων, τον Φίλιππος Μεμπρέ, διερμηνέα ιταλοκυπριακής καταγωγής.
Η Έλση Μαθιοπούλου ασχολήθηκε ενδελεχώς και με άλλα κείμενα της κυπριακής αναγεννησιακής λογοτεχνίας. Ιδιαίτερα την απασχόλησαν τα ποιήματα του Κυπριακού χειρογράφου της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας (Marc. Gr. IX, 32). Με την έρευνά της και τις αντίστοιχες δημοσιεύσεις, ανανέωσε τη φιλολογική ματιά στα κείμενα αυτά, υποστηρίζοντας ότι «με τα λυρικά κείμενα αυτού του κώδικα έχουμε μπροστά μας την πρώτη γνωστή σε όλους μας Νεοελληνική Ανθολογία μέσα στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα».
Η Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου έλαβε από το ελληνικό κράτος την τιμητική διάκριση «Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής». Ήταν σύζυγος του γνωστού δημοσιογράφου Βάσου Μαθιόπουλου και μητέρα της πολιτειολόγου Μαργαρίτας Μαθιοπούλου. Το 2009 δώρισε την πολύτιμη βιβλιοθήκη της στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Τα επιστημονικά δημοσιεύματα της Έλσης Μαθιοπούλου-Τορναρίτου προώθησαν την έρευνα για την ελληνική τέχνη και λογοτεχνία και ανήκουν πλέον στη βασική βιβλιογραφία των θεμάτων που πραγματεύονται. Όσοι είχαν την τύχη να γνωρίσουν προσωπικά την Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου, θυμούνται με θαυμασμό και αγάπη τόσο την ακαταπόνητη ενέργεια και την πλούσια γνώση που αφιέρωσε για πολλές δεκαετίες στη θεμελίωση των Νεοελληνικών Σπουδών στον γερμανόφωνο χώρο, όσο και τη βαθειά ψυχική και πνευματική γενναιοδωρία με την οποία καθοδηγούσε φοιτήτριες και φοιτητές της και την οποία πρόσεφερε απλόχερα στις/στους συνεργάτες της.
Το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για την προσφορά της Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου στα ελληνικά γράμματα αλλά και για την δωρεά της πολύτιμης συλλογής των βιβλίων της στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους της.
