Πρύτανης: «Η δωρεά 7.000 παλαίτυπων και σημαντικών βιβλίων, είναι στην ουσία τοποθέτηση 7.000 θεμέλιων λίθων για τη Βιβλιοθήκη μας»
Ανακοινώθηκε την Πέμπτη, 14 Απριλίου 2022 σε επίσημη τελετή στο Κέντρο Πληροφόρησης – Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου» του Πανεπιστημίου Κύπρου, η πολύτιμη δωρεά από το ζεύγος Γεώργιου και Μαρκησίας Λαγανά προς το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Πρόκειται για δωρεά πληροφοριακής υποδομής, για έναν πραγματικά σπάνιο θησαυρό, καθώς περιέχει πέραν των 2.000 τίτλων σε βιβλία, έγγραφα, χειρόγραφα, μονόφυλλα και λιθόγραφα, η έκδοση των οποίων ξεκινά από τον 15ο αιώνα έως και τα μέσα του 20ου αιώνα. Περαιτέρω, η δωρεά περιλαμβάνει και τη σύγχρονη συλλογή βιβλίων του ζεύγους Λαγανά αποτελούμενη από πέραν των 3.000 τόμων βιβλίων, ιστορικού και ανθρωπιστικού περιεχομένου.
Σε χαιρετισμό του ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, κ. Πρόδρομος Προδρόμου, είπε ότι για το Πανεπιστήμιο Κύπρου, η συλλογή Λαγανά είναι ένα ανεκτίμητο δώρο που θα συμβάλει τα μέγιστα στις σπουδές και στην έρευνα στους τομείς της φιλολογίας και της ιστορίας. Τα ελληνικά βιβλία της συλλογής χρονολογημένα από το 1480, η εξαιρετική συλλογή για το Νεοελληνικό Διαφωτισμό και την Ελληνική Επανάσταση μαζί με άλλες θεματικές, πρόσθεσε, θα αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία για τις σπουδές και τις έρευνες ακαδημαϊκών και φοιτητών. Στη συλλογή, είπε ο Υπουργός, περιλαμβάνεται η πρώτη έκδοση των «Απάντων» του Διονυσίου Σολωμού, όπως και εκείνη του Θουκυδίδη του 1483, καθώς και ένα Ψαλτήρι από το Άγιον Όρος του 1483. Μέσα από την ανιδιοτελή και εθελούσια προσφορά τους, κατέληξε ο κ. Προδρόμου, αποτελούν φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση και συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της πανεπιστημιακής γνώσης και έρευνας στην Κύπρο μας.
«Η δωρεά της μοναδικής σε αρτιότητα, σπανιότητα και βιβλιολογική σημασία συλλογή του ζεύγους Λαγανά στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, παρόλο που δεν έχουν οποιονδήποτε δεσμό καταγωγής με την Κύπρο, παρά μόνο φιλικούς δεσμούς και αγάπη για το νησί μας, αποτελεί μια εξαιρετικά γενναιόδωρη πράξη πνευματικών ανθρώπων, ένα φωτεινό παράδειγμα για την εποχή μας», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης. Όπως εξάλλου, δήλωσε, η δωρεά των περίπου 7.000 σημαντικών βιβλίων, παλαίτυπα και σύγχρονα, είναι στην ουσία τοποθέτηση 7.000 θεμέλιων λίθων για τη Βιβλιοθήκη μας. Ο κ. Χριστοφίδης εξέφρασε βαθιά ευγνωμοσύνη προς το ζεύγος Λαγανά, καθώς η πράξη της δωρεάς της Βιβλιοθήκης τους, περιποιεί αναμφίβολα πολύ μεγάλη τιμή για το ακαδημαϊκό ίδρυμα και αντανακλά την αξία του Πανεπιστημίου Κύπρου και της Βιβλιοθήκης του, τόσο στην Κύπρο όσο και στον ευρύτερο ελληνικό χώρο.
Σε χαιρετισμό εκ μέρους του Πρέσβη της Ελλάδας κ. Ιωάννη Παπαμελετίου, ο Πρώτος Σύμβουλος της Ελληνικής Πρεσβείας, κ. Κώστας Αλέξανδρος, ανέφερε ότι στη μεγάλη, μακραίωνη ελληνική παράδοση, εγγράφεται και η δωρεά της Βιβλιοθήκης Γεωργίου και Μαρκησίας Λαγανά στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς, όπως πρόσθεσε, συγκαταλέγονται ανεκτίμητης αξίας αρχέτυπα και παλαίτυπα, μεταξύ των οποίων δύο που αποτελούν τα μοναδικά γνωστά σωζόμενα αντίτυπα παγκοσμίως, αλλά και άλλα, εξαιρετικά σπάνια ελληνικά βιβλία, με θέματα κυρίως φιλολογικά και ιστορικά. Η Βιβλιοθήκη Λαγανά θα συνεχίσει τη ζωή της, είπε, όπως ακριβώς την συγκρότησαν οι δημιουργοί της, σε ένα φιλόξενο και κατάλληλο για τη μακρά διατήρησή της περιβάλλον.
Ο κ. Λαγανάς αποφάσισε να δωρίσει τη συλλογή του μετά από έρευνα και ένεκα της ιδιαίτερα θετικής εικόνας που αποκόμισε για το κύρος του Πανεπιστημίου Κύπρου ως σημαντικού ακαδημαϊκού και ερευνητικού ιδρύματος διεθνούς εμβέλειας, με σύγχρονες εγκαταστάσεις, με εξοπλισμό και την τεχνογνωσία του προσωπικού. Φανερά συγκινημένος ο κ. Γεώργιος Λαγανάς, ο οποίος διετέλεσε Διευθυντής Υγειονομικού της Εθνικής Φρουράς της Κύπρου κατά τη διετία 1985-1987, αναφέρθηκε στα σπάνια βιβλία που συγκαταλέγονται στη Βιβλιοθήκη του. «Δεν υπάρχουν ούτε λέξεις, ούτε φράσεις που μπορούν να απαντήσουν στο ερώτημα, γιατί δωρίζεται αυτό το υλικό στη Βιβλιοθήκη, επειδή, όπως υπογράμμισε, δεν υπάρχει μια ακριβής και ειλικρινής απάντηση που να ικανοποιεί και να πείθει τον απλό πολίτη». Ο κ. Λαγανάς προέβη δε σε ειδική αναφορά στους βιβλιόφιλους και τους βιβλιοφάγους.
Ανεκτίμητη είναι η συλλογή Γεώργιου και Μαρκησίας Λαγάνα, ανέφερε ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πέτρος Παπαπολυβίου, αφού το υλικό, όπως είπε, δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο. Ο κ. Παπαπολυβίου μίλησε στη συνέχεια για τον άνθρωπο και συλλέκτη Γεώργιο Λαγανά. Αποφοίτησε το 1953 από το 2ο Πρότυπο Γυμνάσιο Αθηνών, ένα από τα πιο σημαντικά δημοσία σχολεία στην ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης και είχε συμμαθητές του ανθρώπους που αργότερα έγιναν πασύγνωστοι: τον σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελοπουλο, τον ηθοποιο Τρύφωνα Καρατζά, τον στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο και τον Καθηγητή Φιλοσοφίας, Χρστο Γιανναρά. Η συλλογή του δημιουργήθηκε εκ του μηδενός με το μισθό του και της συζύγου του. «Πρόκειται για πράξη μεγαλοσύνης δυο ανθρώπων που εκπροσωπούν ένα φωτεινό κόσμο, που ευτυχώς εξακολουθεί ακόμα να υπάρχει. Της αθόρυβης προσφοράς, της σεμνότητας και της αναδιοτέλειας. Για εμάς στην πανεπιστημιακή κοινότητα, η πράξη τους είναι πραγματικά ένα ανεκτίμητο δώρο και το παράδειγμά τους πρότυπο ζωής», κατέληξε ο κ. Παπαπολυβίου.
Η Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου, κα Έλενα Διομήδη-Παρπούνα ανέφερε ότι η δωρεά αυτή αναβαθμίζει την ποιότητα του περιέχομένου της συλλογής της υποδομής του Πανεπιστημίου Κύπρου σε παλαίτυπα και την καθιστά ως μία από τις καλύτερες στον ευρύτερο ελληνικό και ελληνόφωνο χώρο, κυρίως σε ό,τι αφορά ελληνόγλωσσα παλαίτυπα. Χάρη στη δωρεά, είπε η κα Διομήδη-Παρπούνα, η Βιβλιοθήκη μας, καθίσταται ιδιαίτερα ελκυστική για τους ερευνητές και καθιερώνεται όχι μόνο εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ελληνόφωνου χώρου, αλλά και διεθνώς μεταξύ των σημαντικότερων βιβλιοθηκών για την έρευνα του ελληνικού προβιομηχανικού εντύπου.
Η Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Νατάσσα Κωνσταντινίδου ανέλυσε με τη σειρά της τα παλαίτυπα της δωρεάς και την αξία τους, καθώς εκτός από βιβλία, η συλλογή περιέχει ακόμη μονόφυλλα, χάρτες, εφημερίδες και περιοδικά, όπως επίσης και χειρόγραφα.
Θερμό και παρατεταμένο χειροκρότημα επιφύλαξε το κοινό στο ζεύγος Γεωργίου και Μαρκησίας Λαγανά πριν από τη λήξη της εκδήλωσης, σε μια ένδειξη εκτίμησης της προσφοράς τους. Σε ειδικές προθήκες που διαμορφώθηκαν ειδικά για την περίπτωση, παρουσιάστηκαν βιβλία και παλαίτυπα της σπάνιας και ανεκτίμητης αυτής δωρεάς.
