Εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με προβολή του Ντοκιμαντέρ «Αιχμάλωτοι μιας προδοσίας»
Συγκλονιστικές μαρτυρίες αιχμαλώτων πολέμου του 1974 παρουσιάστηκαν στις 9 Μαΐου 2022, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποίησε το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας σε συνεργασία με την Ένωση Προφορικής Ιστορίας Κύπρου και τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Αιχμαλώτων 1974.
Επιβεβλημένο χρέος τιμής για τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, κ. Γιώργο Καζαμία, η εκδήλωση που λαμβάνει χώρα για τους αιχμαλώτους, με μελέτες προφορικής ιστορίας που δεν εξετάζουν μόνο τί ακριβώς έγινε, αλλά και τον τρόπο που βίωσαν τα γεγονότα όσοι τα έζησαν. Ο κ. Καζαμίας, πρόσθεσε πως γίνεται μια προσπάθεια επανόρθωσης, τουλάχιστον εν μέρει, μιας ιστορικής αδικίας. Μιας αδικίας, είπε, προς τους στρατιωτικούς (ειδικά τους στρατιώτες και τους αξιωματικούς), που το 1974 η Κυπριακή Πολιτεία κάλεσε να την υπερασπίσουν, απέναντι στους Τούρκους εισβολείς. «Η ίδια Πολιτεία, μετά το τέλος των εχθροπραξιών (και για να είμαστε δίκαιοι και μέσα στο χάος που άφησε πίσω του ο πόλεμος), τους ξέχασε, τους αδίκησε, τους εγκατέλειψε στην τύχη τους και τους άφησε μόνους να λύσουν τα μεγάλα προβλήματά τους. Μόνο που γι΄ αυτά δεν έφταιγαν εκείνοι. Μόνο, πρόσφατα, με ενέργειες των ακούραστων συμπολεμιστών τους, έγινε δυνατή η μερική αποκατάσταση των αδικιών απέναντί τους. Από περισσότερες πλευρές λοιπόν, οι άνθρωποι αυτοί ήταν και ‘Αιχμάλωτοι μιας προδοσίας’», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Αιχμαλώτων 1974, κ. Βάσος Χρίστου, ανέφερε ότι οι αιχμάλωτοι πολέμου θυμούνται και δεν ξεχνούν τα βασανιστήρια, τις κακουχίες και όσα έχουν βιώσει κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους. «Το μυαλό μας όμως είναι σε αυτούς, οι οποίοι δεν είχαν δυστυχώς την δική μας τύχη, στους αγνοούμενους, η πλειοψηφία των οποίων είχαν συλληφθεί αιχμάλωτοι και εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από τους βάρβαρους Τούρκους εισβολείς, αλλά και στους Τουρκοκύπριους», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι οι αιχμάλωτοι που έζησαν την απόλυτη βαρβαρότητα των Τούρκων παραμένουν αδικαίωτοι και παραγνωρισμένοι από το κράτος.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε η προβολή του Ντοκιμαντέρ «Αιχμάλωτοι μιας προδοσίας», το οποίο παρουσιάζει τα δεινά που βίωσαν οι αιχμάλωτοι πολέμου στα χέρια του «Αττίλα» τον μαύρο Ιούλιο του 1974. Σε ένα «Οδοιπορικό αιχμαλωσίας 1974: Σύλληψη-συνθήκες κράτησης στις τουρκικές φυλακές-επιχειρήσεις ανταλλαγής αιχμαλώτων», ο υποψήφιος Διδάκτορας Ιστορίας, κ. Άγγελος Φιακάς, καθήλωσε τους παρευρισκόμενους με όσα ανέφερε. Το οδοιπορικό πραγματεύεται τα βιώματα των αιχμαλώτων πολέμου του 1974 από τη στιγμή της σύλληψής τους στα πεδία των μαχών και στις βόρειες περιοχές του νησιού μετά το σπάσιμο των αμυντικών γραμμών της Εθνικής Φρουράς. Όπως είπε ο κ. Φιακάς, «οι αιχμάλωτοι βασανίστηκαν, ταλαιπωρήθηκαν, βίωσαν ψυχολογική πίεση και φόβο για τη ζωή τους αφού πολλές φορές υπήρξαν μάρτυρες εκτελέσεων άλλων αιχμαλώτων. Αποκορύφωμα στην οδύσσειά τους, η μεταφορά τους στις φυλακές της ηπειρωτικής Τουρκίας όπου κρατήθηκαν στα Άδανα, στην Αμάσεια και στο Αντιγιαμάν. Ελπίδας άγγελμα η απόφαση για επιστροφή τους στην Κύπρο μετά τις συμφωνίες Κληρίδη – Ντενκτάς για τα ανθρωπιστικά θέματα που προκάλεσε η τουρκική εισβολή στο νησί. Οι ανταλλαγές αιχμαλώτων πραγματοποιήθηκαν σε 12 επιχειρήσεις υπό την επίβλεψη του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού στο χώρο του Λήδρα Πάλας. Αργότερα οι απελεύθεροι πλέον αιχμάλωτοι μεταφέρονται στην Ξενοδοχειακή Σχολή στην Λευκωσία για να παραδοθούν στους οικείους τους. Με τις ανταλλαγές έκλεινε η περιπέτεια της αιχμαλωσίας αλλά ξεκινούσε ο αγώνας αυτοπροσδιορισμού των αιχμαλώτων στην κυπριακή κοινωνία της διχοτομημένης πατρίδας. Η κοινωνία επικριτική, η κοινωνική μέριμνα απούσα – αφέθηκαν μόνοι να σταθούν από την αρχή στα πόδια τους έχοντας όμως βιώματα βαριά και εικόνες που δεν μπορούν να αφεθούν στην λήθη».
Η σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ ανήκει στον κ. Μιχάλη Γεωργιάδη και η έρευνα στον κ. Χρύσανθο Χρυσάνθου. Την εκτέλεση της παραγωγής ανέλαβε η «Michaelangelo Cinematographic Services Ltd».
