PAFSE: Ένα Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Πρόγραμμα για την προώθηση της αειφόρου δημόσιας υγείας

ΤHΣ ΔΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΝΗΣ ΜΠΑΪΤΕΛΜΑΝ* ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΡΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΔΙΕΤΗ**

Είναι γενική διαπίστωση ότι η εμφάνιση της πανδημίας COVID-19 έχει ανατρέψει δεκαετίες προόδου στην παγκόσμια δημόσια υγεία, εμβαθύνοντας τις ανισότητες στον τομέα της υγείας και αναδεικνύοντας την ανάγκη για μια πιο αποτελεσματική παγκόσμια στρατηγική για την προαγωγή της δημόσιας υγείας. Η αύξηση της ευαισθητοποίησης και προετοιμασίας του παγκόσμιου πληθυσμού για την αντιμετώπιση μελλοντικών επιδημιών και άλλων προκλήσεων και κινδύνων που αφορούν στη δημόσια υγεία, καθώς και η κατανόηση της εγγενούς σχέσης που υπάρχει μεταξύ της υγείας των ανθρώπων και των άλλων ζωντανών οργανισμών του πλανήτη μας, όπως και του περιβάλλοντός τους, αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες.

Η εκπαίδευση για την προαγωγή της δημόσιας υγείας έχει να διαδραματίσει έναν πολύ ουσιαστικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Πρόγραμμα Partnerships for Science Education (PAFSE) αποσκοπεί μέσω της εκπαίδευσης να ευαισθητοποιήσει και να προετοιμάσει το κοινό για την αντιμετώπιση μελλοντικών επιδημιών, χρόνιων παθήσεων και άλλων προκλήσεων που αφορούν στη δημόσια υγεία, καθώς και στην υποστήριξη των προσπαθειών για την επίτευξη των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης (sustainable development goals).

Το έργο PAFSE χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος Επιστήμη με και για την Κοινωνία και καλύπτει την περίοδο 01.09.2021 μέχρι 31.08.2024. Αποτελεί μια κοινοπραξία 9 ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και στοχεύει να συνεισφέρει στη θεματική Ανοικτό Σχολείο και Συνεργασία για την Εκπαίδευση στις Επιστήμες. Τοπικός εταίρος στην Κύπρο είναι το Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Για την προώθηση των στόχων του, το έργο PAFSE θα εμπλέξει σχολεία, πανεπιστήμια, εργαστήρια, επιχειρήσεις, αρχές δημόσιας υγείας,κ.ά. με στόχο τη δημιουργία περιφερειακών πλατφόρμων δημόσιας υγείας. Ειδικότερα, το σχέδιο εργασίας του έργου PAFSE περιλαμβάνει τη δημιουργία συμπράξεων μεταξύ σχολείων, πανεπιστημίων, φορέων μη τυπικής εκπαίδευσης, επιχειρήσεων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και τη συμμετοχή τους στις προσπάθειες εμπλουτισμού της εκπαίδευσης στις επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά (STEM), με τη συμπερίληψη και αποτελεσματική αξιοποίηση θεμάτων δημόσιας υγείας.

Το εκπαιδευτικό πλαίσιο του έργου PAFSE, που κατευθύνει την οργάνωση και την υλοποίηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του έργου στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:

• Ανοικτό σχολείο (Open Schooling), το οποίο επιτρέπει τη συνεργασία  μεταξύ τυπικών, μη τυπικών και άτυπων εκπαιδευτικών φορέων, επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών για να εξασφαλιστεί η σχετική και ουσιαστική εμπλοκή όλων των κοινωνικών φορέων για την προώθηση της επιστήμης.
• Μάθηση της Επιστήμης με Διερώτηση (Inquiry-based Science Education), η οποία υλοποιείται μέσω της διεξαγωγής εργασιών τύπου project.
• Κοινωνικο-επιστημονικά ζητήματα που αφορούν στη δημόσια υγεία, τα οποία αναδεικνύουν τις πολλαπλές πτυχές και διαστάσεις των θεμάτων που αφορούν στη δημόσια υγεία και τη σημασία της ανάπτυξης προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης για την αντιμετώπισή τους.

Οι εκπαιδευτικές δράσεις του έργου PAFSE στοχεύουν:

1. στην ενίσχυση των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων γυμνασίου ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόζουν αποτελεσματικά διάφορα θέματα Αγωγής Υγείας σε συνεργασία με φορείς της τοπικής κοινωνίας σε ένα ανοικτό σχολικό πλαίσιο,
2. στην ενίσχυση των γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων και συμπεριφορών των εκπαιδευτικών για αποτελεσματική διαχείριση και εφαρμογή κοινωνικο-επιστημονικών ζητημάτων που αφορούν σε θέματα δημόσιας υγείας σε περιβάλλοντα τάξης,
3. στην ανάπτυξη των γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων και συμπεριφορών των μαθητών/ τριών για τη διαχείριση θεμάτων δημόσιας υγείας και,
4. στην ανάπτυξη υπεύθυνης ενεργού πολιτότητας και προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης για τη δημόσια υγεία ανάμεσα στους/στις εκπαιδευτικούς, μαθητές/τριες, γονείς και στην τοπική κοινωνία.

Ένα από τα τελικά προϊόντα του έργου PAFSE θα είναι μια σειρά εκπαιδευτικών σεναρίων για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων δημόσιας υγείας, καθώς και ψηφιακά μαθησιακά αντικείμενα που θα είναι προσβάσιμα μέσω ενός διαδικτυακού αποθετηρίου. Τα εκπαιδευτικά σενάρια και τα σχετικά ψηφιακά μαθησιακά αντικείμενα θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη του έργου των εκπαιδευτικών και των μαθητών/τριών για την προαγωγή της δημόσιας υγείας.

*PhD Science Learning, Πανεπιστήμιο Κύπρου

**PhD Immunology, Πανεπιστήμιο Κύπρου