Διάλεξη στο Ιεροκήπειο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο στην Πάφο
«Ο άνθρωπος άρχισε τη διαβίωσή του μέσα στο ατόφυο τοπίο όπου ζει το φυτικό και ζωικό βασίλειο». Με το ένστικτο της επιβίωσης, οδηγήθηκε στη διαχείριση της Φύσης, όπως ανέφερε στη διάλεξη του Ιεροκήπειου Ελεύθερου Πανεπιστημίου στην Πάφο ο Δρ Σοφοκλής Σοφοκλέους, Ειδικός Επιστήμονας Διδασκαλίας στο Πανεπιστημίου Κύπρου. Μέσα από μια εικόνα τοπίου, όπως εκείνην που παρέθεσε στην παρουσίασή του, όπου ενώνονταν μαζί η γη, η θάλασσα και ο ουρανός, ανθρώπινη διαχείριση αποτελούσαν ο δρόμος και τα καλλιεργημένα χωράφια. Η διάλεξη του Δρος Σοφοκλέους, η οποία έλαβε χώρα την Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2022, τιτλοφορείτο «Φυσική κληρονομιά: ορισμός, έννοια και περιεχόμενο».
Ο εισηγητής εξήγησε ότι η φυσική και η πολιτιστική κληρονομιά, διαχωρίζονται σε υλική και άυλη. Είναι, πρόσθεσε, δύο βασικότατες παρακαταθήκες, που συνυπάρχουν, αλληλοδιαπερνώνται και αλληλοεπηρεάζονται. Κατέθεσε επιπλέον, ότι τα ενδημικά είδη της κυπριακής χλωρίδα είναι, μαζί με τα αιωνόβια δένδρα, το πολυτιμότερο μέρος της φυσικής μας κληρονομιάς. Η έννοια «πολιτιστική κληρονομιά, υλική και άυλη» αντανακλά στις επεμβάσεις και τα δημιουργήματά μας μέσα στη Φύση. Διασαφήνισε ότι για να αποφευχθεί η καταστροφή του πλανήτη, επιβάλλεται η διαφύλαξη της Φύσης όσο το δυνατόν ανόθευτης και άσπιλης και η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ του πολιτισμικού και του φυσικού γίγνεσθαι. Το φυσικό μέρος του πλανήτη Γη, όπως διατύπωσε ο Δρ Σοφοκλέους είναι μια πανανθρώπινη φυσική κληρονομιά, κοινή περιουσία, κληροδότημα, ο Μεγάλος Οίκος μέσα στον οποίον διαβιώνει και πολιτίζεται η Ανθρωπότητα. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στη γεωλογική κληρονομιά (όπως τους γεωλογικούς σχηματισμούς και το φυσικό αέριο), τη βιοποικιλότητα (τα δάση και την παραδοσιακή χλωρίδα), ενώ έγινε αναφορά και στη διασύνδεση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από την αξιοποίηση της Φύσης για δημιουργία πολιτισμικών χρηστικών αγαθών, για παράδειγμα, στην αρχιτεκτονική και τις παραδοσιακές τέχνες.
Κατά τη συζήτηση, την οποία συντόνισε η κα Βασιλική Νικοπούλου, συγγραφέας και εκδότρια, ο Δρ Σοφοκλέους περιέγραψε ότι έχουν δημιουργηθεί λανθασμένα πρότυπα καταστροφικής εφήμερης τουριστικής ανάπτυξης που, όπως είπε, σε μελλοντικό στάδιο και με την κλιματική αλλαγή στην οποίαν έκανε αναφορά μπορεί να μην υπάρχει τέτοιου είδους τουρισμός ή να μετατοπιστεί στις παραλίες του Ατλαντικού. Περαιτέρω, σχολίασε ότι θα πρέπει να είμαστε προμηθείς και όχι επιμηθείς.
Ο Δρ Σοφοκλέους, εκτός από εικόνες τοπίων, όπως την Πέτρα του Ρωμιού, το Τρόοδος, τη Γεσθημανή, κ.ά., ανέδειξε ψηφιδωτά από τον δεύτερο μισό του 12ου αιώνα που βρίσκονται στον Καθεδρικό Ναό του Μονρεάλε της Σικελίας. Μέσα από το ένα ψηφιδωτό απεικονίζονται μετά την πτώση τους οι πρωτόπλαστοι, ο Αδάμ να καλλιεργεί τη γη και η Εύα να γνέθει. Η διαχείριση της φυσικής κληρονομιάς για λόγους επιβίωσης, όπως τεκμηρίωσε ο εισηγητής, άρχισε να γίνεται από τους πρωτόπλαστους μετά την πτώση τους. Το δεύτερο ψηφιδωτό, δείχνει την κιβωτό με τον Νώε ως αυτόν που διέσωσε τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας από τον κατακλυσμό και έγινε ένα νέο ξεκίνημα, αφήνοντας και δική του κληρονομιά, αφού θεωρείται ο πρώτος που καλλιέργησε την άμπελο. Ομοίως, η καλλιέργεια της γης, η σπορά και η συγκομιδή, απεικονίζονται και αυτές σε αιγυπτιακές τοιχογραφίες της 2ης χιλιετίας π.Χ., κάποιες από τις οποίες είχε την ευκαιρία να δει το κοινό στη διάλεξη.
Οι διαλέξεις θα συνεχιστούν μέχρι τον Μάιο του 2023 και είναι ανοικτές για το κοινό, δίνοντάς του την ευκαιρία να παραστεί, να ενημερωθεί και να συζητήσει για σημαντικά θέματα μέσα από εκλαϊκευμένες εισηγήσεις. Είναι δυνατόν, επιπλέον, ο κόσμος να ακούσει τις διαλέξεις ραδιοφωνικά μέσα από τις συχνότητες του Ράδιο Πάφος Παγκύπρια (93.7 FM - Πάφος, 98.8 FM - Λευκωσία, Λάρνακα, Αμμόχωστος, Πόλη Χρυσοχούς, 95.5 FM – Λεμεσός) ή διαδικτυακά στην ιστοσελίδα www.radiopafos.com.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα του 19ου κύκλου διαλέξεων του Ιεροκήπειου Ελεύθερου Πανεπιστημίου (http://bit.ly/3Dop79B), μπορείτε να καλείτε στο Γραφείο Σχεδιασμού και Υλοποίησης Επίσημων Εκδηλώσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου στα τηλέφωνα 22894331/47.
