Εργαστήριο Νευροαναπτυξιακών Ερευνών Μνήμης και Προσοχής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
Το Εργαστήριο Νευροαναπτυξιακών Ερευνών Μνήμης και Προσοχής του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Σεπτέμβριο του 2018, διεξάγει έρευνα που αφορά τη νευρογνωστική ανάπτυξη της προσοχής και μνήμης σε τυπικώς αναπτυσσόμενους πληθυσμούς και σε νευροαναπτυξιακά σύνδρομα, καθώς και τη δυσλειτουργία τους σε κλινικούς πληθυσμούς.
Στο πλαίσιο αυτό μελετάται η ανάπτυξη και η λειτουργία της προσοχής από την παιδική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση, το πώς οι διάφοροι μηχανισμοί της προσοχής υποστηρίζονται νευρικά από τον εγκέφαλο, και πώς τα ελλείμματα της προσοχής επηρεάζουν άλλες σημαντικές γνωστικές λειτουργίες όπως είναι η μνήμη.
Μελέτες αυτού του είδους είναι θεμελιώδους σημασίας καθώς η προσοχή και η μνήμη είναι δυο απαραίτητες γνωστικές λειτουργίες για την ομαλή προσαρμογή στην καθημερινότητά μας. Η προσοχή μας επιτρέπει να επιλέγουμε και να επεξεργαζόμαστε τις σημαντικότερες πληροφορίες και ερεθίσματα στο περιβάλλον μας ενώ η μνήμη μας επιτρέπει να τις διατηρούμε στο μυαλό μας για μελλοντική χρήση. Και οι δυο λειτουργίες αναπτύσσονται κατά την παιδική ηλικία, ενώ ταυτόχρονα ελλείμματά τους παρατηρούνται σε διάφορα νευροαναπτυξιακά σύνδρομα και κλινικούς πληθυσμούς.
Η έρευνα του Εργαστηρίου Νευροαναπτυξιακών Ερευνών Μνήμης και Προσοχής εστιάζεται στην κατανόηση της αλληλεπίδρασής της προσοχής και μνήμης για την επιτυχή προσαρμογή στην καθημερινότητά μας, είτε αυτή αφορά τη σχολική μάθηση κατά την παιδική ηλικία και την παραγωγικότητα των ενηλίκων, είτε την ψυχική υγεία παιδιών και ενηλίκων. Τα δεδομένα τέτοιων μελετών δίνουν τη δυνατότητα για ανάπτυξη μοντέλων τυπικής και μη τυπικής νευρογνωστικής ανάπτυξης καθώς και εμπειρικά-υποστηριζόμενων παρεμβάσεων για τη βελτίωση των λειτουργιών της προσοχής και μνήμης, και κατ’ επέκταση για τη βελτίωση της σχολικής μάθησης, της επαγγελματικής απόδοσης και της ψυχικής υγείας.
Επίσης, τα δεδομένα αυτά είναι σημαντικά για τη δημιουργία καινοτόμων μεθόδων αξιολόγησης της προσοχής και μνήμης, για τον εντοπισμό παιδιών που βρίσκονται σε ρίσκο, και για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων σε αυτούς τους γνωστικούς τομείς.
Η έρευνα του εργαστηρίου χρηματοδοτείται από διάφορους τοπικούς και διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας Κύπρου (ΙΔΕΚ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για παράδειγμα, ένα χρηματοδοτούμενο έργο του εργαστηρίου αφορά στην κατανόηση της νευρογνωστικής λειτουργίας της επιλεκτικής προσοχής και του ανασταλτικού ελέγχου και τη συσχέτισή τους με την ικανότητα της εργαζόμενης μνήμης σε παιδιά και ενήλικες μέσω της χρήσης της ηλεκτροεγκεφαλογραφίας (EEG). Αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα στοχεύει στο να μελετήσει το πώς η ωρίμανση του εγκεφάλου μας επιτρέπει να καταστέλλουμε περισπασμούς της προσοχής και να αναδείξει ατομικές διαφορές στην εργαζόμενη μνήμη.
Ένα άλλο χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα αφορά στην ανάπτυξη και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της γνωστικής ενσυνειδητότητας (mindfulness) στην προσοχή και στην ψυχική υγεία μέσω εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality). Τέλος, ένα άλλο χρηματοδοτούμενο ερευνητικό έργο αφορά στην αξιολόγηση και βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών αθλητών μέσω των μεθόδων ηλεκτροεγκεφαλογραφίας (EEG) και εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality). Τα αποτελέσματα των ερευνών που διεξάγονται στο Εργαστήριο Νευροαναπτυξιακών Ερευνών Μνήμης και Προσοχής έχουν σημαντικές εφαρμογές στην εκπαίδευση, στον αθλητισμό και στη θεραπεία των γνωστικών διαταραχών.
Στο εργαστήριο Νευροαναπτυξιακών Ερευνών Μνήμης και Προσοχής, το οποίο διευθύνει η Επίκουρη Καθηγήτρια Άντρια Σιήμη, εργοδοτούνται νέες/οι ερευνήτριες/τές σε διαφορετικά στάδια της καριέρας τους, ενώ παράλληλα διεξάγουν έρευνα στα πλαίσια διδακτορικών και μεταπτυχιακών διατριβών και διπλωματικών εργασιών φοιτήτριες και φοιτητές διδακτορικού επιπέδου, επιπέδου Μάστερ και προπτυχιακού επιπέδου.
Πληροφορίες: https://www.ucy.ac.cy/directory/el/profile/ashimi01 και https://www.madlabcy.com/
Παρακολουθήστε σχετικό βίντεο στο κανάλι του Πανεπιστημίου Κύπρου στο YouTube.
