Εργαστήριο Οικολογίας και Βιοποικιλότητας στο Τμήμα Βιολογικών Επιστημών
Το Εργαστήριο Οικολογίας και Βιοποικιλότητας στο Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιανουάριο του 2012, διεξάγει έρευνα που αφορά τη βιοποικιλότητα τόσο στην Κύπρο όσο και σε ευρύτερη γεωγραφική κλίμακα, την οποία και προσεγγίζει από διάφορες πλευρές, όπως η εξελικτική/φυλογενετική, η οικολογική και η βιογεωγραφική.
Δηλαδή, εξετάζει το πώς διαμορφώνεται η ποικιλία της ζωής σε διάφορα οικοσυστήματα μέσα από εξελικτικές διεργασίες, μέσα από τη σημερινή αλληλεπίδραση των οργανισμών με το περιβάλλον τους, και διερευνά το ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το γιατί οι οργανισμοί βρίσκονται στην περιοχή που τους συναντάμε, καθώς και το ποιοι είναι στην πραγματικότητα οι οργανισμοί αυτοί, αφού γνωρίζουμε μικρό μέρος της πραγματικής βιοποικιλότητας τόσο της χώρας όσο και γενικότερα του πλανήτη. Οι γνώσεις αυτές είναι καθοριστικές, μεταξύ άλλων, και για να κατανοήσουμε την επίδραση που έχουμε στο φυσικό περιβάλλον και για να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε την υποβάθμισή του και τη μείωση της βιοποικιλότητας που προκαλούμε με τις αλόγιστες δραστηριότητές μας.
Οι έρευνες στο Εργαστήριο Οικολογίας και Βιοποικιλότητας εστιάζονται κυρίως σε ομάδες ζώων που ζουν στη στεριά, κατά κύριο λόγο αρθρόποδα και ερπετά, αλλά ενίοτε περιλαμβάνουν και θαλάσσιες ομάδες, εισβλητικά («χωροκατακτητικά») ξενικά είδη, οργανισμούς που ζούσαν στο παρελθόν (απολιθωμένους), ακόμα και φυτά και φυτοπλαγκτόν. Έτσι, αναπτύσσονται συνεργασίες με ειδικούς από όλον τον κόσμο στα επιμέρους αντικείμενα για να στηριχθούν ερευνητές που αναπτύσσουν τεχνογνωσία και εξειδίκευση σε μεγάλο εύρος οργανισμών και ερωτημάτων, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη και ενίσχυση της κοινότητας των επιστημόνων που μελετούν τη βιοποικιλότητα στη χώρα. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, το εργαστήριο προωθεί και άλλες σχετικές πρωτοβουλίες, όπως η προσπάθεια ανάπτυξης ενός Κέντρου Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου Κύπρου, η προσπάθεια συντονισμού της σύνταξης «Κόκκινου Καταλόγου» για τα απειλούμενα είδη ζώων της Κύπρου, η άσκηση πίεσης για την ίδρυση Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, η βελτίωση της διδακτέας ύλης βιολογίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η διάχυση της επιστημονικής γνώσης για την οικολογία και την εξέλιξη στην ευρύτερη κοινωνία κ.ά.
Στο πλαίσιο της έρευνάς μας, εφαρμόζουμε τόσο κλασικές μεθόδους οικολογικής έρευνας στο πεδίο και το εργαστήριο όσο και σύγχρονες μοριακές μεθόδους αλληλούχησης γενετικού και γονιδιωματικού υλικού των οργανισμών, εξετάζοντας έτσι σε βάθος τις διεργασίες που διαμορφώνουν τη βιοποικιλότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε αναγνωρίσει αρκετά νέα για την επιστήμη είδη ζώων, μοναδικά για την Κύπρο (ενδημικά), κάποια από τα οποία είναι «κρυπτικά», δηλαδή δεν είναι δυνατόν να αναγνωριστούν βάσει της μορφολογίας τους, παρά μόνον βάσει του γενετικού τους υλικού!
Η έρευνα του Εργαστηρίου Οικολογίας και Βιοποικιλότητας, παρότι η χρηματοδότηση σχετικών δράσεων είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή που απαιτούν οι σημερινές συνθήκες, έχει χρηματοδοτηθεί εν μέρει από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας Κύπρου (ΙΔΕΚ), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους φορείς. Από το εργαστήριο, το οποίο διευθύνει ο Καθηγητής Σπύρος Σφενδουράκης, μέχρι σήμερα έχουν αποκτήσει τον τίτλο του διδάκτορα οκτώ ερευνητές και άλλοι τέσσερις εκπονούν τη διατριβή τους, έχουν αποκτήσει μεταπτυχιακό τίτλο οκτώ φοιτήτριες και φοιτητές, και πάνω από είκοσι προπτυχιακές,-οί φοιτήτριες,-ές έχουν εκπονήσει διπλωματικές εργασίες. Επίσης, έχουν εργαστεί στο εργαστήριο και αρκετοί ερευνητές από άλλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Πληροφορίες: https://sfendour.wixsite.com/biodiversitylab, και https://www.ucy.ac.cy/directory/el/profile/sfendour
Μπορείτε επίσης να παρακολουθήσετε σχετικό βίντεο στο κανάλι του Πανεπιστημίου Κύπρου στο YouTube.
