Το Κέντρο Αριστείας για Έρευνα και Καινοτομία «Κοίος» του Πανεπιστημίου Κύπρου συντονίζει για πρώτη φορά το Ευρωπαϊκό έργο τύπου Innovation Action με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Ορίζοντας Ευρώπη, με τίτλο COCOON: COoperative Cyber PrOtection for mOderN Power Grids. Το COCOON στοχεύει στη δημιουργία ενός πρωτότυπου συστήματος για την αντιμετώπιση των προκλήσεων κυβερνοασφάλειας και για βελτίωση της ανθεκτικότητας μεγάλων συνδεδεμένων δικτύων ενέργειας στην Ευρώπη.
Το ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης, ενσωματώνοντας τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αρχίζει να μεταμορφώνεται σε ένα αποκεντρωμένο και ψηφιοποιημένο σύστημα, με στόχο την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων. Την ίδια ώρα, η διασύνδεση και η ψηφιοποίηση το καθιστούν πιο ευάλωτο σε περιστατικά κυβερνοασφάλειας, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικές συνέπειες σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια του οποίου πραγματοποιήθηκαν πολλά περιστατικά κυβερνοεπιθέσεων από τη Ρωσία, τα οποία προκάλεσαν διακοπή στη λειτουργία και στην παροχή υπηρεσιών των συστημάτων κρίσιμων υποδομών, όπως είναι τα δίκτυα ενέργειας, με αλλεπάλληλες επιπτώσεις στους πολίτες. Αυτά τα περιστατικά κατέδειξαν την ανάγκη για ενίσχυση της προστασίας και της ανθεκτικότητας των κρίσιμων υποδομών της Ευρώπης απο τις κυβερνοεπιθέσεις, για τη διασφάλιση της διασύνδεσης των συστημάτων και των δεδομένων, καθώς και για την προστασία της οικονομίας και κοινωνίας.
Το έργο COCOON για να αντιμετωπίσει τις πιο πάνω προκλήσεις, θα αναπτύξει ένα πρωτοποριακό σύστημα προστασίας για μεγάλα συνδεδεμένα δίκτυα ενέργειας στην Ευρώπη, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά τις απαιτήσεις του νεοσύστατου κώδικα δικτύου για την κυβερνοασφάλεια που προωθεί η Ε.Ε. (EU ACER NCCS). Τα αποτελέσματα θα δοκιμαστούν και αξιολογηθούν σε πραγματικές υποδομές στην Ελλάδα, Ισπανία και Ολλανδία. Μέσω του έργου, η κυβερνοπροστασία στα συστήματα ενέργειας θα επιτρέπει: α) τη βέλτιστη και ασφαλή λειτουργία των συστημάτων ενέργειας, β) την παροχή ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ χειριστών των διάφορων συστημάτων ενέργειας, γ) την έγκαιρη ανίχνευση απειλών στον κυβερνοχώρο που υποστηρίζει την ενορχήστρωση των ενεργειακών υποδομών και δ) την ενίσχυση της εκπαίδευσης του χειριστή για τις λειτουργίες προστασίας του δικτύου ενέργειας.
Τα αποτελέσματα του έργου θα συμβάλουν στην πρόληψη και εντοπισμό περιστατικών κυβερνοασφάλειας στον τομέα της ενέργειας. Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι θα υπάρξει μια μείωση στις απώλειες που προκαλούνται από διακοπή ρεύματος και από βλάβες στις συνδεδεμένες εγκαταστάσεις δικτύων και ταυτόχρονα θα διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στους πολίτες.
Το πρωτότυπο σύστημα COCOON θα φτάσει στο Επίπεδο Τεχνολογικής Ετοιμότητας (TRL) 7, ανοίγοντας το δρόμο προς μια ρεαλιστική λύση που ανταποκρίνεται στις βιομηχανικές, ρυθμιστικές και νομικές ανάγκες για προστασία ενεργειακών υποδομών από κυβερνοεπιθέσεις. Η ερευνητική ομάδα του Κέντρου Αριστείας «Κοίος» θα είναι υπεύθυνη και θα ηγηθεί πακέτων εργασίας που στοχεύουν στην ανάπτυξη αλγορίθμων κυβερνοασφάλειας με τεχνικές μηχανικής μάθησης και στην ανάπτυξη του πρωτότυπου λογισμικού του COCOON αντίστοιχα.
Η κοινοπραξία του έργου COCOON αποτελείται από 12 εταίρους, από 4 ευρωπαϊκές χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο με εμπειρία και γνώση σε θέματα δικτύων, μηχανική συστημάτων ισχύος, κυβερνοασφάλεια, και προγραμματιζόμενα δίκτυα πληροφορίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται πέντε ακαδημαϊκά ιδρύματα, τρεις Διαχειριστές Ευρωπαϊκών Συστημάτων Διανομής, ένας Περιφερειακός Συντονιστής Ασφάλειας της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κυβερνοασφάλειας και δύο Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις.
Η ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Κύπρου που συμμετέχει στο έργο, καθοδηγείται από τον Επίκουρο Καθηγητή Άγγελο. Κ. Μαρνερίδη.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο: https://www.cyber-cocoon.eu/
