Σηματοδότησε την έναρξη της νέας επιστημονικής περιόδου
Ολοκληρώθηκαν για το φετινό ακαδημαϊκό έτος οι διαλέξεις του 25ου κύκλου του θεσμού των διαλέξεων του Ζηνώνειου Ελεύθερου Πανεπιστημίου στη Λάρνακα. Στην 10η και τελευταία διάλεξη, που πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαΐου 2024, ομιλήτρια ήταν Δρ Μαρία Τσιάρλη, Διδάκτωρ στην Αναπτυξιακή Νευροβιολογία και Πρόεδρος της Επιτροπής Έρευνας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη Βιολογική Εταιρεία Κύπρου, της οποίας το θέμα «Περιβάλλον και Εγκέφαλος» προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στους παρευρισκόμενους, οι οποίοι με τη σειρά τους προέβησαν σε πολλές ερωτήσεις και σχόλια που οδήγησαν σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση την οποία συντόνισε η Δρ Έλενα Λοϊζίδου, Διδάκτωρ στη Στατιστική Γενετική και Ερευνήτρια Βιοστατιστικής και Γενετικής Επιδημιολογίας στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου.
Η Δρ Τσιάρλη εξήγησε ότι το περιβάλλον περικλείει όλες τις συνθήκες και παράγοντες που επηρεάζουν την δημιουργία, ανάπτυξη και ύπαρξη ενός ανθρώπου. Έτσι περιλαμβάνει έννοιες όπως τις ανθρώπινες σχέσεις, το φυσικό περιβάλλον, διατροφή αλλά και την τεχνολογία. Στη συνέχεια η Δρ Τσιάρλη, εξήγησε ότι ο εγκέφαλός μας είναι το κέντρο ελέγχου του σώματός μας και αποτελεί ένα τεχνολογικό θαύμα, αφού είναι η πιο πολύπλοκη δομή στο σύμπαν και είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους μέσω της λειτουργίας της νόησης. Ακόμη εξήγησε την εξαιρετικά ευαίσθητη και πολύπλοκη διαδικασία ανάπτυξης του ανθρώπινου εγκεφάλου κατά το στάδιο της κύησης, κατά την οποία το ενδομήτριο αποτελεί το πρώτο περιβάλλον στο οποίο εκτίθεται ο εγκέφαλος. Συγκεκριμένα, η Δρ Τσιάρλη εξήγησε ότι παράγοντες όπως η υγεία της μητέρας, η διατροφή της και η έκθεσή της σε ψηλά επίπεδα στρες που μπορεί να είναι απόρροια ενός τοξικού οικογενειακού περιβάλλοντος δύνανται να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στο παιδί, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές ακόμη και νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Τόνισε επίσης ότι μελέτες έδειξαν πως η κακή διατροφή του πατέρα πριν την σύλληψη ενός παιδιού, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στους απογόνους του.
Η ομιλία μετά επικεντρώθηκε στην έννοια της νευροπλαστικότητας, την ικανότητα του νευρικού συστήματος για δημιουργία νέων νευρικών συνδέσεων και νευρικών κυττάρων ως προσαρμογή σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Η νευροπλαστικότητα, είναι σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα στα 1α χρόνια ζωής ενός παιδιού και είναι μέσω αυτής που γίνεται εκμάθηση νέων δεξιοτήτων όπως η γλώσσα. Η Δρ. Τσιάρλη τόνισε ότι η νευροπλαστικότητα είναι μια ικανότητα που όλοι μας έχουμε, είναι ενεργή σε όλη μας τη ζωή και μέσω αξιοποίησης αυτής της εγγενούς ικανότητάς του εγκεφάλου μας, μπορούμε να ενισχύσουμε την υγεία του και να τον προφυλάξουμε από την εμφάνιση νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως η άνοια.
Η Δρ Τσιάρλη περιέγραψε τα πέντε ακόλουθα σημεία με βάση την Δρα Μάριαν Ντάϊαμοντ που ανακάλυψε την νευροπλαστικότητα, πάνω στα οποία ο καθένας μπορεί να υιοθετήσει στην καθημερινότητά του για ένα πιο υγιή εγκέφαλο: 1. Γυμναστική- η σωματική άσκηση προκαλεί την δημιουργία νέων νευρικών συνδέσεων και νευρώνων; 2. Διατροφή- η ποιότητα της διατροφής μας επηρεάζει άμεσα την υγεία του εγκεφάλου μας, «Νους υγιής εν σώματι υγιές»; 3. Πρόκληση (challenge)- ο συμβιβασμός και το βόλεμα στην καθημερινότητά μας είναι επιβλαβές για τον εγκέφαλο που ανθίζει όσο πιο δύσκολη είναι μια πράξη; 4.Καινούργιο/Αποφυγή Ρουτίνας (novelty)- ο εγκέφαλός μας ατροφεί στην ρουτίνα, εισάγοντας μια καινούργια εμπειρία πχ εκμάθηση νέας γλώσσας προκαλεί τη δημιουργία νέων συνάψεων και τέλος 5. Αγάπη. Εδώ η Δρ Τσιάρλη τόνισε ότι η αγάπη είναι το αντίθετο στο άγχος και τον παραλογισμό της εποχής μας. Κάτι το οποίο είναι απολύτως απαραίτητο για ένα υγιή εγκέφαλο με μακροχρόνιες προοπτικές ευημερίας.
Κατά τη διάρκεια της Τελετής λήξης του Ζηνώνειου Πανεπιστημίου χαιρετισμό απηύθυναν ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού του Δήμου Λάρνακας, κ. Αθως Καζαντζής, ο Πρόεδρος της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών κ. Κώστας Κατσώνης, εκ μέρους του Διευθυντή του ΡΙΚ, ο δημοσιογράφος Κώστας Μιχαηλίδης και εκ μέρους του Πανεπιστημίου Κύπρου η Εκπρόσωπος Τύπου, Δόξα Κωμοδρόμου, η οποία ανακοίνωσε ότι στις 8 Οκτωβρίου 2024, το νέο πρόγραμμα του θεσμού θα ξεκινήσει ειδικά αφιερωμένο στα 50 χρόνια από την εισβολή και κατοχή του νησιού μας από τον Τούρκο εισβολέα και ότι το γενικότερο πρόγραμμα που θα ετοιμαστεί θα περιλαμβάνει περισσότερα θέματα που οι ίδιοι οι πολίτες της Λάρνακας επιθυμούν να συζητηθούν.
Με το πέρας της διάλεξης απονεμήθηκαν τα πιστοποιητικά συμμετοχής στο κοινό που παρακολούθησε τις φετινές διαλέξεις. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε και φέτος με τη συνδρομή και στήριξη του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, της εφημερίδας «Πολίτης» και του Ραδιοφωνικού Σταθμού του Πανεπιστημίου Κύπρου «UCY Voice, 95.2».
