ΤΟΥ ΚΑΘ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΞΕΝΗ*
Δεν είναι δυστυχώς αυτονόητο για ορισμένους ότι ο κάθε εκπαιδευτικός, ο κάθε φιλόλογος εν προκειμένω, θα πρέπει να διδάσκει, στο μέτρο του δυνατού ασφαλώς, τα αντικείμενα που είναι πλησιέστερα στην εξειδίκευσή του. Και είναι επικίνδυνο για τα εκπαιδευτικά πράγματα, όταν αυτοί οι «ορισμένοι» που θεωρούν μη αυτονόητο τον πιο πάνω βασικό κανόνα έχουν τη θέση των «συντονιστών φιλολογικών μαθημάτων» στα σχολεία μέσης εκπαίδευσης!
Θα γίνω σαφέστερος. Τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε διορίστηκε σε συγκεκριμένο Γυμνάσιο της Λευκωσίας φιλόλογος ειδικευμένος στα αρχαία ελληνικά, με διδακτορικό από γνωστό Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, με επιστημονικές δημοσιεύσεις σε έγκυρα περιοδικά και διεθνείς εκδοτικούς οίκους, με πείρα στη διδασκαλία, με θητεία πολλών εξαμήνων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Δήλωσε στον συντονιστή των φιλολογικών μαθημάτων του σχολείου του την πιο πάνω εξειδίκευσή του με την παράκληση να ληφθεί υπόψη στην κατανομή των μαθημάτων.
Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ότι ο συγκεκριμένος συντονιστής δεν του ανέθεσε ούτε ένα μάθημα αρχαίων ελληνικών! [Του ανέθεσε όλη και μόνη τη διδασκαλία της νέας ελληνικής σε ξενόγλωσσους μαθητές]. Τα μαθήματα των αρχαίων ελληνικών τα ανέθεσε όλα σε άτομα που δεν είχαν τον βαθμό εξειδίκευσης που είχε ο συγκεκριμένος φιλόλογος αλλά ούτε καν βασικό πτυχίο κλασικής φιλολογίας. Με ποια λογική θα διερωτηθείτε, όπως άλλωστε διερωτήθηκα και εγώ; Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω. Οι ψίθυροι που κυκλοφορούν (και παρακαλώ, διερευνήστε τη βασιμότητά τους) είναι ότι, επειδή το μάθημα των αρχαίων ελληνικών στο Γυμνάσιο είναι μη εξεταζόμενο, έχει γίνει περιζήτητο από πλευράς φιλολόγων. Έτσι ανατίθεται με βάση άλλα κριτήρια… Ο εν λόγω φιλόλογος προφανώς δεν πληρούσε αυτά τα άλλα «κριτήρια»… Και το χειρότερο: το πιο πάνω δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά, όπως πληροφορούμαι, αντανακλά μια ισχύουσα επί πολλά έτη πρακτική παράβλεψης της εξειδίκευσης στην κατανομή μαθημάτων. Για ποιους λόγους άραγε, ποιους εξυπηρετεί αυτή η παράβλεψη; Πάντως όχι την ποιότητα της διδασκαλίας ούτε τους μαθητές…
Είναι απαράδεκτο να υπάρχουν τόσοι αξιόλογοι εκπαιδευτικοί στα σχολεία μας, με τόσες σπουδές και τόσο ζήλο, και να εμποδίζονται να κάνουν το καλύτερο που μπορούν λόγω ανορθόλογων πρακτικών. Αυτό ονομάζεται «σπατάλη ανθρώπινων πόρων», για να το θέσουμε με τη μέγιστη δυνατή κομψότητα.
Έντιμη κυρία Υπουργέ, γνωρίζοντας προσωπικά το έντονο ενδιαφέρον σας για τα εκπαιδευτικά πράγματα, θα ήθελα να σας απευθύνω την παράκληση να διερευνήσετε το θέμα, αλλά προπάντων να διασφαλίσετε ότι στο μέλλον όλοι ανεξαιρέτως οι συντονιστές φιλολογικών μαθημάτων θα προβαίνουν στο σημαντικό τους έργο με χρήση των κατάλληλων κριτηρίων κατανομής. Διότι, όπως φάνηκε, συντονισμός και αποσυντονισμός χωρίζονται από πολύ λεπτή και πολύ δυσδιάκριτη διαχωριστική γραμμή στην πρακτική ορισμένων συντονιστών…
*Καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και Πρόεδρος του Τμήματος Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας. Έχει την επιστημονική ευθύνη της ομάδας αναλυτικού προγράμματος σπουδών των αρχαίων ελληνικών στη Μέση Εκπαίδευση.
Μαρία Αντωνίου:
Oct 29, 2024 at 08:31 AM
Το πρόβλήμα προέρχεται από το ότι θεωρούμε ότι ο φιλόλογος μπορεί να διδάξει και αρχαία, και ιστορία, και λατινικά, και νέα ελληνικά. Όλα αυτά τα προβλήματα θα αποφεύγονταν αν έκανες αίτηση για να διοριστείς είτε ως ιστορικός, είτε ως καθηγητής αρχαίων, κοκ, αναλόγως της ειδικότητας σου.
Μαρία Αντωνίου:
Oct 29, 2024 at 02:48 PM
Συμφωνώ και με τα δύο πιο πάνω σημεία. Αλλά πιστεύω ότι ακριβώς στην προσπάθεια εξίσωσης αυτών των ρυθμών δημιουργούνται αυτά τα προβλήματα. Αυτός είναι και ο λόγος που δυσκολεύονται οι φιλόλογοι με τις εξετάσεις διορισίμων. Γιατί πρέπει να εξεταστούν σε όλα αυτά τα μαθήματα του κλάδου τους. Σε αντίθεση, αν μπορούσες να δηλώσεις την ειδίκευση σου (αναλόγως του ρυθμού διορισμού) τότε πολύ πιο εύκολα θα περνούσαν οι φιλόλογοι τις εξετάσεις εφόσον θα εξετάζονταν στο μάθημα που είχαν ειδικευτεί.
Γεώργιος Ξενής:
Oct 30, 2024 at 01:51 AM
Αγαπητή κ. Αντωνίου, θεωρώ εύλογο τον προβληματισμό σας. Ωστόσο, υπάρχουν δύο σημεία τα οποία θα πρέπει, νομίζω, να συνυπολογιστούν: 1) τα προγράμματα σπουδών στα Πανεπιστήμια περιλαμβάνουν μαθήματα από όλους αυτούς τους κλάδους, διαφέρουν ως προς την έμφαση. 2) η δημιουργία χωριστών καταλόγων διορισμού (έναν για κλασικούς φιλολόγους, έναν για νεοελληνιστές, έναν για ιστορικούς) θα σημαίνει και διαφορετικό ρυθμό διορισμών. Ο ρυθμός θα εξαρτάται από το πόσο συχνά διδάσκεται ένα μάθημα στο σχολικό πρόγραμμα. Λ.χ. οι νεοελληνιστές θα διορίζονται με πολύ πιο μεγάλη ταχύτητα από τους ιστορικούς.
Γιάννης Κωνσταντίνου:
Nov 03, 2024 at 09:04 PM
Αγαπητέ κε Ξενή,
συμφωνώ με το άρθρο σας, αν και θεωρώ ότι η διδασκαλία των Νέων Ελληνικών σε αλλόγλωσσους, είναι λιγότερο απαιτητική απ' ότι τα Αρχαία Ελληνικά, που αποτελείται από δύο γνωστικά αντικείμενα και τα σημερινά παιδιά δυσκολεύονται στο μάθημα, που έχει απαξιωθεί από την κοινωνία, λόγω του ότι δεν συνδέεται πλέον πρακτικά με την αγορά εργασίας. Για του διορισιμούς διαφωνώ και θεωρώ ότι έπρεπε να γίνονταν με βάση την εξειδίκευση στα γνωστικά. Διαφορετικό το πτυχίο του Νεοελληνικού από του Ιστορικού. Υπήρχαν σχολές που είχαν μόνο ένα μάθημα αρχαίων. Τώρα κάτι σχολές Φιλοσοφίας, ΦΠΨ απο τα οποία προέρχονται οι πλείστοι φιλόλογοι, δεν έπρπεπε καν να υπάρχουν . Θα μπορούσε η Φιλοσοφία να ήταν μια από τις κατευθύνσεις της Φιλολογίας και όχι μια αυτόνομη σχολή.