Για την Έμφυλη Ισότητα
Την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2024, η Έδρα UNESCO του Πανεπιστημίου Κύπρου για την Έμφυλη Ισότητα πραγματοποίησε εκδήλωση με τίτλο «Το Φύλο της Ανώτατης Εκπαίδευσης». Στόχος της εκδήλωσης ήταν η παρουσίαση της ερευνητικής δουλειάς της Έδρας γύρω από τα ζητήματα ισότητας των φύλων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σημειώνεται ότι η Έδρα UNESCO του Πανεπιστημίου Κύπρου αποτελεί μία από τις εφτά Έδρες UNESCO στην Κύπρο, οι οποίες καταπιάνονται με διαφορετικές θεματολογίες από τις φυσικές και κοινωνικές επιστήμες, του πολιτισμού, της εκπαίδευσης και της πληροφόρησης. Παγκόσμια, υπάρχουν 44 Έδρες σε 30 διαφορετικές χώρες, οι οποίες έχουν ως αποστολή τους της προώθηση της έμφυλης ισότητας. Η Έδρα του Πανεπιστημίου διατηρεί στενή ερευνητική συνεργασία με τις Έδρες αυτές στα πλαίσια ενός συνεχούς διεπιστημονικού διαλόγου.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν η Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθηγήτρια Ελένη – Τατιανή Συνοδινού, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Ανώτερη Λειτουργός Εκπαίδευσης, κυρία Κλειώ Σαββίδου και η Δρ Ιωάννα Χατζηκωστή, Γενική Γραμματέας της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO και Διευθύντρια του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείο Πολιτισμού, οι οποίες μίλησαν για τη σημαντικότητα της Έδρας.
Σημαντική στιγμή της εκδήλωσης αποτέλεσε η τιμητική διάκριση της Καθηγήτριας Μαίρης Κουτσελίνη για την πρωτοβουλία ίδρυσης της έδρας UNESCO του Πανεπιστημίου Κύπρου, το πολύτιμο έργο της για περισσότερο από μια δεκαετία, αλλά και την πολύχρονη και πολυεπίπεδη προσφορά της στην έμφυλη ισότητα ευρύτερα. Η εκδήλωση σηματοδοτούσε και επίσημα την διαδοχή στην κατοχή της Έδρας από τις αναπληρώτριες καθηγήτριες Μιράντα Χρίστου του τμήματος Επιστημών της Αγωγής και Αλεξία Παναγιώτου του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης, οι οποίες ανέλαβαν ως συν-διευθύνουσες της Έδρας τον Οκτώβρη του 2023. Σημειώνεται ότι ο θεσμός της συμπροεδρίας, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, έρχεται να δώσει ένα δυνατό συμβολισμό για τη σημασία της συνεργατικότητας και διεπιστημονικότητας στην έρευνα και στην θέσπιση πολιτικών στα θέματα φύλου.
Στις παρεμβάσεις που ακολούθησαν, η Δρ Κουτσελίνη στην ομιλία της με τίτλο «Tο Φύλο στην ηγεσία της Ανώτερης εκπαίδευσης» έδωσε έμφαση στον τρόπο με τον οποίο το φύλο, σε συνάρτηση με τα κοινωνικοιστορικά και θεσμικά ζητήματα, παράγουν διαφορετικές πεποιθήσεις και πραγματικότητες σε θέματα Ηγεσίας.
Συνεχίζοντας, η Δρ Χρίστου στην ομιλία της με τίτλο «Το Φύλο της Ανώτατης Εκπαίδευσης» εστίασε σε θέματα πρόσβασης και έρευνας. Πιο συγκεκριμένα, ανάλυσε τα δεδομένα σχετικά με τα υψηλά ποσοστά πανεπιστημιακής μόρφωσης γυναικών (πτυχία και μεταπτυχιακά), με τις Κύπριες γυναίκες ηλικίας 25-35 να κρατούν τα πρωτεία στην Ευρώπη με ποσοστό 70.1% στην κατοχή πανεπιστημιακού τίτλου. Από την άλλη, φαίνεται να διατηρείται η υποεκπροσώπηση των γυναικών στα STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) με σοβαρές συνέπειες όχι μόνο στα πλαίσια της ισότητας και των δικαιωμάτων, αλλά και για τους ίδιους τους επιστημονικούς κλάδους και τη μονομερή διερεύνηση των θεμάτων. Στόχος της Έδρας UNESCO, σύμφωνα με την Δρ Χρίστου, είναι να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Κύπρο στο να ‘μεταφράσουν’ τις ακαδημαϊκές τους επιτυχίες σε συμμετοχή στην πολιτική, οικονομική και πολιτισμική ζωή της χώρας.
Στην καταληκτική ομιλία με τίτλο «Το Φύλο της Ακαδημαϊκής Αριστείας», η Δρ Παναγιώτου τόνισε μεταξύ άλλων ότι η αριστεία είναι ένας έμφυλα κατασκευασμένος όρος, θέτοντας τις ακαδημαϊκούς σε δυσχερή θέση σε σχέση με δημοσιεύσεις, αναφορές (citations) και ευκαιρίες χρηματοδότησης. Η Δρ Παναγιώτου έκλεισε με ένα αισιόδοξο μήνυμα, καθώς φαίνεται ότι παρά τα προβληματικά αποτελέσματα, γίνονται κάποιες συντονισμένες προσπάθειες για αντιμετώπιση της άδηλης μεροληψίας στις αξιολογήσεις ακαδημαϊκών και σε πιο ισότιμες και πολύπλευρες αξιολογήσεις του ακαδημαϊκού έργου ευρύτερα.
Μετά το πέρας των ομιλιών ακολούθησε εποικοδομητική συζήτηση σχετικά με ζητήματα ηγεσίας, έρευνας και αριστείας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.