Απορίες...

ΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ ΕΛΕΝΗΣ ΦΤΙΑΚΑ*

Έχει μέρες τώρα που σπάω το κεφάλι μου να καταλάβω τι ακριβώς συμβαίνει με τα ξενόγλωσσα προγράμματα και τα Δημόσια Πανεπιστήμια!  Γιατί όλη αυτή η αναταραχή;  Κι από πού κι ως πού έχουν όλοι άποψη για την Πανεπιστημιακή διδασκαλία;  Το ίδιο κι εσείς φαντάζομαι!  Για ποιον πιθανό λόγο μπορεί μια ομάδα πολιτικών και γονέων να φέρει αντίρρηση σε μια τέτοια εξέλιξη των προγραμμάτων σπουδών μας;   Τα δεδομένα, όπως έχουν παρουσιαστεί δημόσια πολλές φορές, είναι ότι όλα παραμένουν ως έχουν, και επιπλέον προστίθενται νέα προγράμματα, ξενόγλωσσα αυτή τη φορά, για να προσελκύσουν ξενόγλωσσους φοιτητές από το εσωτερικό και -κυρίως- το εξωτερικό!  Τα προγράμματα αυτά θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενα!  Αυτό σημαίνει ότι:

1. Ο Kύπριος φορολογούμενος δεν θα επιβαρυνθεί καθόλου
2. Θα υπάρξουν νέες θέσεις για φοιτητές από το εξωτερικό αλλά και για κάποιους που λόγω συνθηκών (αλλοδαποί, μετανάστες, διασπορά, μικτές οικογένειες, κάτι άλλο) δεν είναι σε θέση να μπουν με το σύστημα των παγκυπρίων εξετάσεων, αλλά θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ένα πανεπιστημιακό πρόγραμμα στην Κύπρο σε μία διεθνή γλώσσα και δεν χρειάζεται να αναχωρήσουν για το εξωτερικό παίρνοντας μαζί τους συνάλλαγμα πολλών εκατομμυρίων ευρώ...)
3. Θα υπάρξουν νέες θέσεις εργασίας για όλα εκείνα τα νέα παιδιά -και είναι πολλά- τα οποία τελειώνουν κοντά μας, ή στο εξωτερικό, με απίστευτες οικονομικές θυσίες των γονιών τους, διδακτορικά προγράμματα και ψάχνουν για εργοδότηση.
4. Θα υπάρξουν νέα παιδιά από διάφορες χώρες τα οποία θα εισρεύσουν στην Κύπρο, και μαζί τους θα εισρεύσει το σχετικό συνάλλαγμα, για το οποίο πλένουμε εδώ και δεκαετίες πιάτα για να το εισπράξουμε από από τη μία και μόνη πηγή που είχαμε διαθέσιμη μέχρι τώρα, τους τουρίστες!
5. Οι υπόλοιποι φοιτητές και φοιτήτριες θα βρεθούν ξαφνικά να κινούνται και να εργάζονται μέσα σε ένα διεθνές φοιτητικό κλίμα χωρίς να το κουνήσουν ρούπι από τη χώρα τους και χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν οι οικογένειές τους έστω και ένα σέντ επιπλέον!
6. Θα εμπλουτισθούμε ως κοινωνία από νέα παιδιά τα οποία θα είναι η αφρόκρεμα της χώρας τους, και όχι τα κατακάθια στα οποία έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια (βλέπε χρυσά και τσίγκινα διαβατήρια)
7. Κ.λ.π., κ.λ.π. - βάλτε τη φαντασία σας να δουλέψει...

Σε ποιον πλανήτη είναι αυτό επιζήμιο για τη χώρα, για την κοινωνία και για τη Δημόσια Εκπαίδευση;  Επιζήμιο ήταν -αλλά κανένας δεν είπε κουβέντα- να ξεφυτρώσουν ξαφνικά τόσες πολυεθνικές και μη που παριστάνουν τα Πανεπιστήμια, χρεώνουν υπέρογκα δίδακτρα στους ντόπιους φοιτητές ΚΑΙ στο κράτος, έχουν ελάχιστες απαιτήσεις και δίνουν χαρτιά τα οποία εγώ δεν θάθελα επ´ ουδενί να κρεμάσω στο δικό μου τοίχο, εξισώνοντας επί της ουσίας το άριστο με το μέτριο και το 'άστα να πάνε'!  Το εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό -δικοί μας απόφοιτοι οι πλείστοι- που απασχολείται εκεί και ζει με τον καθημερινό φόβο της απόλυσης -επιχειρήσεις με στόχο το κέρδος γαρ- θα μπορούσε να απασχολείται στα αγγλόφωνα προγράμματα!  Για ρωτήστε τους τι θα προτιμούσαν!  Για ρωτήστε και τους γονείς που πληρώνουν!  Και τους εργοδότες που βρίσκονται προ τετελεσμένου και απροόπτου όταν προσλαμβάνουν τους απόφοιτους των εν λόγω πολυεθνικών!

Τα ξενόγλωσσα προγράμματα έπρεπε να είχαν ξεκινήσει στα Δημόσια Πανεπιστήμια εδώ και χρόνια, και όχι μόνο για τους λόγους που αναφέρω πιο πάνω, αλλά για πολύ περισσότερους που δεν έχω χρόνο να αναπτύξω!  Από το 2004 είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας.  Μπήκαμε με τσαμπουκά!  Τους ξεγελάσαμε και μπήκαμε!  Δεν μπήκαμε κατά λάθος!  Ούτε μας ξεγελάσανε εκείνοι!  Αν θέλαμε να παραμείνουμε ένα νησί ξεχασμένο στο χρόνο, θα έπρεπε να μείνουμε εκτός!  Δεν θέλαμε όμως!  Γιατί το ξέραμε ότι όποιος αντιστέκεται στην αλλαγή και την εξέλιξη μαραζώνει και πεθαίνει!   Και θέλαμε την εξέλιξη αυτή για την ανάπτυξη του τόπου -πολιτική, οικονομική, κοινωνική, εργασιακή, άλλη...-  Τα αγγλόφωνα προγράμματα, είτε το θέλουμε είτε όχι, είναι μέρος αυτής της  εξέλιξης!  Είναι κάτι που θα πάρει τον τόπο και τους ανθρώπους του μπροστά με τρόπο γλυκό, θετικό και επωφελή, χωρίς να αγγίξει καμμία ιερή αγελάδα!  Οι Παγκύπριες παραμένουν στη θέση τους, οι Κύπριοι φοιτητές και φοιτήτριες το ίδιο, οι κρατικές χορηγίες για τα ελληνόφωνα προγράμματα συνεχίζονται, έχουμε τα ωφελήματα και των δυο συστημάτων!  Ποιός μπορεί να διαφωνήσει με αυτό;

Όταν ξεκινήσαμε τα μαθήματα το Σεπτέμβρη του 1992, κι εγώ το θυμάμαι πολύ καλά αυτό γιατί δίδαξα το πρώτο μάθημα που διδάχτηκε ποτέ στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, στις 9.00 το πρωί της Δευτέρας της 12ηςΣεπτεμβρίου του 1992, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με πολλές εκπλήξεις.  Η κοινωνία στο σύνολό της μας αγκάλιασε - ήταν όνειρο γενεών το Πανεπιστήμιο, άνθρωποι μας σταματούσαν συγκινημένοι στο  δρόμο για να μας συγχαρούν.  Δεν τα ξεχνάμε όλα αυτά, γιατί μας έδωσαν φτερά και δύναμη να προχωρήσουμε και να χτίσουμε ότι καλλίτερο είχε δει η Δημόσια Εκπαίδευση ποτέ στο νησί!  Και το κάναμε!  Η Κύπρος στέκει πλέον περήφανη στον διεθνή ακαδημαικό χάρτη, φοιτητές και συνάδελφοι από άλλα Πανεπιστήμια και άλλες χώρες ζηλεύουν τα προγράμματά μας και ζητούν να έρθουν κοντά μας!  Ας τους δώσουμε την ευκαιρία!  Ας πάμε κι εμείς ένα βήμα μπροστά να τους αγκαλιάσουμε όλους!

Δεν ονειρεύομαι ξύπνια!  Αξιολογούμαστε συνεχώς από διεθνείς επιτροπές, ως άτομα, ως προγράμματα, ως τμήματα, ως Πανεπιστήμιο, με εξαιρετικά -κατά κανόνα- αποτελέσματα!  Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Ενιαίας Εκπαίδευσης αξιολογήθηκε μόλις τον περασμένο Νοέμβριο από ομάδα αποτελούμενη από μία Ολλανδέζα, έναν Φιλανδό και έναν Δανό που εργάζεται στην Ελβετία και συνεπώς εκπροσωπεί, και γνωρίζει, 2 διαφορετικά ευρωπαϊκά συστήματα.  Αυτές είναι χώρες που διακηρύσσουν, και διατηρούν, διεθνή ακαδημαϊκή αριστεία.  Εγώ απλώς σας μεταφέρω εδώ τα ΔΙΚΑ τους σχόλια!

Σε δύο βδομάδες θα φιλοξενήσουμε για πολλοστή  φορά το  Winter School ενός διεθνούς Μάστερ στο οποίο συμμετέχουμε μαζί με ένα Ισπανικό, ένα Γερμανικό και ένα Σκωτσέζικο Πανεπιστήμιο, με συμμετοχή επίλεκτων φοιτητών/τριων και συναδέλφων από δεκαοκτώ διαφορετικές χώρες, από το Μεξικό μέχρι το Πακιστάν! Όλες οι ομάδες που φιλοξενήσαμε τις περασμένες χρονιές, έφυγαν ενθουσιασμένες!  

Τον περασμένο Αύγουστο φιλοξενήσαμε το μεγαλύτερο διεθνές συνέδριο που έλαβε ποτέ χώρα στο νησί, με συμμετοχή 2500 συνέδρων από όλον τον κόσμο!  Εντυπωσιάστηκαν όλοι από την ακαδημαϊκή ποιότητα, την οργάνωση, τη χώρα και έφυγαν χορεύοντας και τραγουδώντας λέγοντας τα καλλίτερα για το Πανεπιστήμιο και το νησί!  Θα ξανάρθουν είπαν!  Μας κάνει κακό αυτό σαν χώρα;  Σαν κοινωνία;  Σαν εκπαίδευση;  Κι αυτά, τα ξέρω εγώ.  Σκεφτείτε τι ξέρουμε, τι κάνουμε όλοι μαζί στο Πανεπιστήμιο!

Γιατί να μην συμμετέχουν και οι δικοί μας φοιτητές και φοιτήτριες σε όλες αυτές τις δραστηριότητες πιο ενεργά και όχι μόνο ως παθητικοί θεατές;  Γιατί να μην είναι και οι δικοί μας όπως όλοι αυτοί 'πολίτες του κόσμου' εφόσον έχουν όλα τα προσόντα και τις δυνατότητες;  Είναι καλλίτερα τα εγγλεζάκια, τα γερμανάκια, τα αμερικανάκια από τα δικά μας παιδιά;  Ή μήπως έχουν περισσότερες ευκαιρίες;  Δεν θέλετε ένα καλλίτερο μέλλον για τα παιδιά μας; Δεν θέλετε να τους δώσετε παγκόσμιες επιλογές;  Δεν θέλετε να τα δείτε εκεί ψηλά μαζί με όλα τα άλλα; Να είναι ρουτίνα και όχι σπανιότητα το να λάμπουν οι νέοι και οι νέες μας ψηλά στο διεθνές στερέωμα; 

Εμείς ξέρουμε τι κάνουμε!  Το κάνουμε εδώ και πολλά χρόνια!  Και η πρώτη μας έννοια είναι τα παιδιά σας και παιδιά μας!   Αφήστε μας να κάνουμε τη δουλειά μας όπως ξέρουμε, κι όπως πρέπει, και δεν θα το μετανιώσετε!  Όπως δεν το μετανιώσατε μέχρι τώρα!  Και μην παρασύρεστε από κομματικές και άλλες σειρήνες της συντήρησης και της μιζέριας!  Εκείνοι λένε όσα έλεγαν πάντα!  Δεν ξέρουν κάτι άλλο να πουν!  Κι αν σταματήσουν να ανακατεύονται εκεί που δεν πρέπει,  τι θα κάνουν τα κακόμοιρα;  Λυπηθείτε τους!  Και πάντως μην τους ξανα-ψηφίσετε, αν θέλετε να δείτε, να δούμε όλοι, μια άσπρη μέρα!

Στην Κοινωνιολογία, όταν προσπαθούμε να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα και η απάντηση μας διαφεύγει, έχουμε ένα κόλπο για να δώσουμε λύση στο πρόβλημα.  Θέτουμε στον εαυτό μας το εξής ερώτημα:

Ποιος ωφελείται από όλο αυτό;

Και ξέρετε κάτι;  Όταν θέσουμε το παραπάνω ερώτημα,  συνήθως η απάντηση ξεπροβάλλει ολόφωτη κι ολόλαμπρη, όπως ξεπρόβαλε η Αφροδίτη από τα νερά της Πάφου!

Λοιπόν, για ρωτήστε κι εσείς:  Ποιος ωφελείται από όλο αυτό το κακό;  Ποιον συμφέρει να μείνουν τα πράγματα στάσιμα για τα Δημόσια Πανεπιστήμια με το πρόσχημα ότι έτσι διαφυλάσσονται αξίες και κεκτημένα ετών;

Εεεεε;  Ποιοοοον;

*Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης και Ενιαίας Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου