Ερωτήματα και προβληματισμοί σχετικά με τις εξετάσεις τετραμήνων


THΣ ΕΛΕΝΑΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ*

Ως ακαδημαϊκός με ειδίκευση στον τομέα της Έρευνας και της Αξιολόγησης, και ως μητέρα παιδιών που φοιτούν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, δεν είμαι εναντίον της χρήσης των εξετάσεων. Δεν είμαι ούτε εναντίον της χρήσης εργαλείων αξιολόγησης στο σχολικό πλαίσιο, φτάνει αυτά να σχεδιάζονται με σωστές προδιαγραφές και να είναι διαμορφωμένα για τους προκαθορισμένους σκοπούς που πρέπει να επιτελέσουν. Βιώνοντας όμως την εμπειρία των εξετάσεων τετραμήνων μέσω των παιδιών μου που φοιτούν στη Μέση Εκπαίδευση, δεν έχω πειστεί για τα οφέλη των εξετάσεων τετραμήνων με τον τρόπο που διενεργούνται μέχρι τώρα.

Καταρχάς, το κάθε είδος αξιολόγησης από μόνο του δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως καλό ή κακό. Ο τρόπος, όμως, που θα διαμορφωθεί μια αξιολόγηση, το πώς θα αξιοποιηθούν τα δεδομένα της, καθώς και οι συνέπειες που έχει η ίδια η αξιολόγηση στους άμεσα εμπλεκόμενους, είναι κάποιοι από τους παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα το τελικό συμπέρασμα για τον βαθμό στον οποίο μια αξιολόγηση φέρει ευεργετικά ή όχι αποτελέσματα.

Όσον αφορά τις εξετάσεις τετραμήνων, θέτω διάφορα ερωτήματα. Καταρχάς, ποιος είναι ο ρόλος των εξετάσεων τετραμήνων στο πλαίσιο του κυπριακού εκπαιδευτικού συστήματος που παρουσιάζεται να έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός δημοκρατικού και ανθρώπινου σχολείου;  Με ποιον τρόπο κάνουν το σχολείο πιο δημοκρατικό και με ποιον τρόπο το κάνουν πιο ανθρώπινο; Για ποιους λόγους έκρινε το Υπουργείο Παιδείας ότι οι εξετάσεις πρέπει να γίνονται μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων και όχι πριν; Ποιο το παιδαγωγικό όφελος πίσω από αυτή την απόφαση; Δεν έχουν δικαίωμα οι μαθητές του δημοκρατικού και ανθρώπινου γυμνασίου και λυκείου να ξεκουραστούν στις διακοπές τους, ώστε να ανακτήσουν δυνάμεις για να συνεχίσουν την ακαδημαϊκή τους χρονιά;

Συνεχίζω με ερωτήματα που αφορούν το περιεχόμενο των εξετάσεων. Με ποιον τρόπο θα βοηθήσουν αυτές οι εξετάσεις την πρόοδο των νέων της κυπριακής πολιτείας; Με βάση ποιες έρευνες διαπιστώθηκε ότι το να βάζουμε τα παιδιά για 6 χρόνια σε αυτή τη διαδικασία και με το να εξετάζονται σε τόσα μαθήματα, θα πετύχουμε περισσότερα ως κοινωνία; Τελικά τι θέλουμε να πετύχουμε με τις εξετάσεις τετραμήνων; Κατάφερε η εισαγωγή του θεσμού αυτού να μειώσει τον φόρτο εργασίας των παιδιών και την παραπαιδεία όπως είχε στόχο ή την έχει αυξήσει; Μειώθηκε καθόλου η διδακτέα ύλη εξαιτίας του διδακτικού χρόνου που χάνεται λόγω αυτών των εξετάσεων; Υπάρχει κάποιος έλεγχος που να διασφαλίζει ότι συμβάλλει αυτή η εξεταστική διαδικασία στην ανάπτυξη ανώτερων γνωστικών λειτουργιών ή δεξιοτήτων του 21ου αιώνα;  Έγινε ποτέ οποιαδήποτε αξιολόγηση των γνωστικών λειτουργιών που απαιτούνται για να απαντηθεί η κάθε ερώτηση των περασμένων εξεταστικών δοκιμίων;  

Πλέον τα εκπαιδευτικά συστήματα ανά τον κόσμο προχωράνε και δίνουν έμφαση στις δεξιότητες του 21ου αιώνα: στην κριτική σκέψη, στη συνεργασία, στη δημιουργικότητα, και στην επικοινωνία. Αυτά ενισχύονται μέσω των εξετάσεων τετραμήνων ή συνεχίζουν σε μεγάλο ποσοστό να ζητάνε από τα παιδιά τη στείρα απομνημόνευση όγκου ύλης; Θα έπρεπε το εκπαιδευτικό μας σύστημα να μειώσει την έμφαση σε κατώτερες γνωστικές δεξιότητες και να βοηθήσει τη νέα γενιά να αναπτύξει δεξιότητες που να της επιτρέπουν να σκέφτεται κριτικά, δημιουργικά και συνεργατικά, ώστε να αναδειχθούν από τη γενιά αυτή οι ενεργοί και κριτικά σκεπτόμενοι πολίτες του αύριο.

Αν θέλει το Υπουργείο να αναβαθμίσει την ποιότητα της κυπριακής εκπαίδευσης, οι εξετάσεις τετραμήνων με τη μορφή που διενεργούνται δεν αποτελούν την ιδεώδη λύση. Η έμφαση στην απομνημόνευση, ο τεράστιος όγκος ύλης και η στέρηση του δικαιώματος των παιδιών στην ξεκούραση και στον ποιοτικό ελεύθερο χρόνο κατά τη διάρκεια των διακοπών δεν μπορεί να φέρει οποιαδήποτε θετικά αποτελέσματα. Λύσεις υπάρχουν, όπως και δεδομένα διεθνών ερευνών, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως ένα βαθμό για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η εφαρμογή όμως των εξετάσεων τετραμήνων, με τη μορφή που έχουν τώρα, δεν μπορούν να εγγυηθούν επιστημονικά αυτό το αποτέλεσμα.

*Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής
Πανεπιστήμιο Λευκωσίας




Comments (7)

  1. Λύσα Παπαϊωάννου :
    Jan 12, 2023 at 10:25 AM

    Ειδικά για τα παιδάκια της Α' Γυμνασίου που ακόμη καλά καλά δεν έχουν συνηθίσει την μετάβαση τους από το δημοτικό στο Γυμνάσιο, που ακόμη έχουν την βιολογική ανάγκη για παιγνίδι, είναι έγκλημα αυτό που τους συμβαίνει μέσα στις γιορτές των χριστογέννων. Στο κάτω κάτω γιατί δίνονται οι διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα; για να ξεκουράζονται οι καθηγητές ή οι μαθητές;
    Συμφωνώ να γίνονται εξετάσεις αλλά πρέπει να ολοκληρώνονται πριν τις διακοπές και να είναι και πιο απλοποιημένες.

  2. Elena Kafkarkou:
    Jan 12, 2023 at 05:34 PM

    Ας ενεργοποιήσουμε τα αυτοανοσα στα παιδιά μας. Γιατί απλά δίνουμε την ύλη και "εν μας κόφτει, αφού θα πάτε φροντιστήριο μετά θα σας τα εξηγήσουν εκεί " εξαιρούνται βέβαια ΟΙ καθηγητές/τριες που δυστυχώς δεν είναι πολλοί/ές

  3. Νικος Θεοδουλου :
    Jan 12, 2023 at 05:42 PM

    Συμφωνώ απόλυτα με την Έλενα Παπαναστασιου.

  4. Στελιος στυλιανου:
    Jan 12, 2023 at 07:38 PM

    Προσωπικα πιστευω οτι οι εξετασεις τετραμηνου δεν ειναι το προβλημα,διοτι ο μαθητης ο οποιος διαβαζει καθημερινα δεν νομιζω να τον ενοχλει.Στα πανεπηστιμια καποιες ταξης εχουν mid-terms και final exams και καποιες ταξης μονο final exams.Προσωπικα οταν σπουδαζα στην αμερικη, προτιμουσα τις ταξης με mid-term και finals. οταν ακους γονεις να αποκαλουν τους μαθητες λυκειου ....παιδακια, και οτι θελουν ξεκουραση διοτι ειναι χριστουγεννα , αρχιζεις και προβληματιζεσε για το μηπως και ειμαστε μια ανωριμη γενικα κοινωνια. μπορεις σε παρακαλω να μου πεις σε ποια αλλη χωρα στον κοσμο τα σχολεια εχουν συνδεσμους γονεων οι οποιοι ν α εχουν τοση αναμοιξη στην καθημερινη λειτουργεια των σχολειων ? Μπορεις σε παρακαλω να μου εξηγησεις το γεγονος οτι η κυπρος ειναι η πρωτη χωρα στο κοσμο οσον αφορα τον μεσον οπον ηληκιας και αποκτησης μεταπτυχιακου στα 25 χρονια, με δευερη χωρα την αγγλια στα 35 χρονια και μετα οι υπολοιπες αλλες χωρες ? Ειναι καιρος να μαθουμε στα παιδια μας οτι για να κερδισεις κατι θα πρεπει να παλαιψεις, και οχι ολα ετοιμα.Αυτη η νοοτροποια κατα την δικη μου ταπεινη γνωμη μας εχει καταστρεψει ως κοινωνια.

  5. Έλενα Παπαναστασίου:
    Jan 14, 2023 at 04:09 PM

    Όπως έχω προαναφέρει, μια εξέταση από μόνη της δεν είναι καλή η κακή. Πρέπει η κάθε αξιολόγηση να αξιολογείται ολιστικά και με βάση δεδομένα. Αν θέλουμε να συγκρίνουμε τα δικά μας σχολεία μέσης εκπαίδευσης με τα πανεπιστήμια της Αμερικής, ή τα πανεπιστήμια γενικότερα, ας ληφθούν υπόψη και τα εξής, πέρα από την ουσιαστική διαφορά ότι στη μία περίπτωση έχουμε ενήλικες και στην άλλη όχι (όπως και αν ονομάζονται).
    1) Στα πανεπιστήμια οι φοιτητές παίρνουν περίπου 5-6 μαθήματα κάθε εξάμηνο ενώ στο γυμνάσιο για παράδειγμα, οι μαθητές έχουν περίπου 16 μαθήματα τα οποία πρέπει να διαβάζουν κάθε χρόνο.
    2) Στα πανεπιστήμια οι φοιτητές βρίσκονται για περίπου 15 ώρες μέσα στις τάξεις , ενώ οι μαθητές γυμνασίων για περίπου 30. Ούτε χρειάζεται να αναφερθώ στις περισσότερες ώρες διδασκαλίας για τα ιδιαίτερα των αγγλικών που χρειάζονται να κάνουν σχεδόν όλοι οι μαθητές των δημοσίων σχολείων γιατί το αναλυτικό πρόγραμμα δεν είναι αρκετό για να φτάσουν σε επιθυμητό επίπεδο.
    Όσον αφορά τον όγκο της ύλης, με μια προσεκτική έρευνα θα διαπιστώσετε ότι ο όγκος της ύλης στην Κύπρο είναι πολύ μεγαλύτερος από πολλές άλλες χώρες, αλλά ο όγκος της ύλης από μόνος του έχει αρνητική συσχέτιση με τα μαθησιακά αποτελέσματα μιας χώρας, ειδικά όταν το μεγαλύτερο μέρος της ύλης βασίζεται στην αποστήθιση.
    Άρα το ξαναλέω, δεν μπορούμε μεμονωμένα να καταλήγουμε σε συμπεράσματα και κρίσεις χωρίς να μελετάμε το όλο θέμα και ερευνητικά, και ολιστικά.

  6. Aστερω Χατζησαββα:
    Jan 17, 2023 at 06:26 PM

    Τελικά, πώς κανείς αποκτά ή καλύτερα κατακτά γνώση σε όποιο γνωστικό αντικείμενο;Μέσω της βιωματικής μαθησιακής εμπειρίας του καθενός από εμάς ξεχωριστά, μάλλον ΜΟΝΟ με συστηματική μελέτη κι αβίαστη σταδιακή προσπάθεια . Η αξιολόγηση είναι πολυμορφική και γίνεται εν καιρώ κατάλληλο.Ειναι καλό να υπάρχει, αλλά όχι εν μια νυκτί να αποφασίζεται κάτι και να υλοποιείται την επομένη επειδή... αποφασίστηκε. Κάποιος είπε να κάψουμε όλα τα δάση και τα καίμε! Δεν πάει έτσι,και ζήτω που καικαμε.Καποιος πρέπει να σταματήσει τους...πυρομανης!

  7. ΜΑΡΙΟΣ ΝΕΣΤΟΡΟΣ:
    Jan 19, 2023 at 08:57 PM

    Πολύ βάσιμα τα ερωτήματα που θέτει η αρθρογράφος σχετικά με τους στόχους του εκπαιδευτικού μας συστήματος, τους τρόπους αξιολόγησης, όπως και το περιεχόμενο των μαθήματων που διδάσκονται και τον τρόπο που αξιολογούνται. Το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα είναι εκ των πραγμάτων αποτυχημένο αφού οι μαθητές/τριες (καθώς και οι γονείς τους) βρίσκονται στο τρέξιμο από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ και η χαρά της μάθησης απουσιάζει από τη ζωή τους. Η μόνη λύση είναι το κτίσιμο του εκπαιδευτικού συστήματος από την αρχή. Επείγει η συγκρότηση μιας ομάδας δράσης από γονείς, εκπαιδευτικούς με συγκεκριμένες προτάσεις


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










5838