12η Μαΐου και η Ιστορία δύο πολέμων


ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΥΛΑΚΗ*

Στην αποκορύφωση του κριμαϊκού πολέμου (1854), ο τότε υπουργός πολέμου της πάλαι ποτέ βρετανικής αυτοκρατορίας, βρισκόταν σε απελπιστική κατάσταση.Τόσο για τις εξελίξεις στο πολεμικό πεδίο, όσο και για την επικρατούσα κατάσταση στο εκστρατευτικό στρατιωτικό νοσοκομείο  Κωνσταντινούπολης.

Υπό το βάρος της όλης κατάστασης και, ιδίως, κάτω από τον αποδεκατισμό τραυματισμένων στρατιωτών, καλεί με επιστολή του, τη νεαρή Φλώρενς Ναϊτινγκέιλ (Florence Nightingale) να δημιουργήσει σώμα νοσηλευτριών[1] και να αναλάβει την περίθαλψη των δεκαοκτώ χιλιάδων τραυματιών.              

Ο κριμαϊκός πόλεμος παρέμεινε στην ιστορία, μεταξύ άλλων, για σωρεία σφαλμάτων επιτελικής και στρατηγικής φύσεως, για την ευρεία χρήση της τότε τεχνολογίας και για τη θεμελίωση  της Νοσηλευτικής.   

Η Φλώρενς Ναϊτινγκέιλ, η οποία απέκτησε το προσωνύμιο η «Κυρία με το Φανάρι» ή και ο «Άγγελος της Κριμαίας» εφάρμοζε (πρωτοποριακές για την εποχή) βασικές αρχές νοσηλευτικής φροντίδας. Παράλληλα, τα βράδια, πήγαινε από τραυματία σε τραυματία, κρατώντας ένα φανάρι με το οποίο φώτιζε αφενός τους σκοτεινούς διαδρόμους του κτηρίου και αφετέρου τις ψυχές των τραυματισμένων ν στρατιωτών. Σε κάθε στιγμή της ημέρας ή και της νύκτας υπηρετούσε τον πληγωμένο άνθρωπο παρέχοντας φροντίδα, συμπόνια και εμψύχωση.   

Η όλη δράση της, δικαίωσε την επιλογή του υπουργού γιατί μειώθηκαν οι θάνατοι των πληγωμένων κατά δυο τρίτα, ενώ παράλληλα πέραν της βελτίωσης των γενικότερων υγειονομικών συνθηκών, εισήγαγε την έννοια της ποιοτικής νοσηλευτικής φροντίδας, εφαρμόζοντας αυτή στην καθημερινή νοσηλευτική πρακτική.             

Η όλη συμβολή της «Κυρίας με το Φανάρι» επηρεάζει εδώ και δυο αιώνες τη νοσηλευτική φροντίδα, φωτίζοντας με το φανάρι της, μέχρι και τις μέρες μας, τα επαγγελματικά βήματά μας.

 Μπορεί να μην  είναι εξάλλου τυχαίο που η  φετινή 12η  Μαΐου [ημέρα γέννησης της Φλώρενς Ναϊτινγκέιλ]  συμπληρώνονται φέτος 200 χρόνια από τη γέννησή της και ταυτόχρονα το έτος 2020   ανακηρύχθηκε, πριν την έκρηξη της πανδημίας, εί ως διεθνές έτος Νοσηλετριών/ών και Μαιών/ευτών.  

Οι πιο πάνω συμπτώσεις όμως σημαδεύονται  και με την έκρηξη ενός ακόμα πολέμου, ο οποίος κηρύχθηκε κατά της ανθρωπότητας  από ένα αόρατο εχθρό του οποίου όμως  οι  επιπτώσεις είναι απτές και ορατές, σε παγκόσμιο επίπεδο. Και σε αυτόν τον πόλεμο, στην Κύπρο, όπως και σε όλο τον κόσμο, οι «Άνθρωποι με το Φανάρι» απάντησαν «παρών»  και   δήλωσαν «μολών λαβέ». Παρόλο που καταβάλλουν μεγάλό τίμημα, γνωστού όντος ότι οι επαγγελματίες υγείας και ιδίως το νοσηλευτικό προσωπικό  είχαν το μεγαλύτερο ποσοστό κρουσμάτων από τον κορονοϊό. Παρόλα αυτά όμως, δεν πτοήθηκαν και ήταν πάντα εκεί, δίπλα στον κάθε πάσχοντα. Υπερβάλλοντας εαυτούς, εργάζονται συνεχώς και ακαταπαύστως, σε κατάσταση σωματικής  και ψυχικής καταπόνησης, εν πολλοίς μακριά τις οικογένειές τους ή και από την απλή καθημερινότητά τους.

Για την ιστορία αναφέρεται ότι η  Φλώρενς Ναϊτινγκέιλ όταν επέστρεψε στην Αγγλία την υποδέχθηκαν με τιμές ήρωα. Εμείς, ας αναμένουμε την υποδοχή των δικών μας ηρώων.

Η Διεθνής  Ημέρα Νοσηλευτριών και Μαιών καθιερώθηκε και εορτάζεται ανελλιπώς από το 1965 και έτσι η  εφετινή  12η Μαΐου που έχει ως θέμα Nursing the World to Health, η πρόεδρος του Διεθνούς Συμβουλίου Νοσηλευτριών (ΔΣΝ) προσδοκούσε σε σχετικό μήνυμά της (πριν την πανδημία) το 2020 να είναι μια «σημαντική» χρονιά για το νοσηλευτικό επάγγελμα και επιτέλους  οι νοσηλεύτριες «να τύχουν της δέουσας αναγνώρισης για όλα τα καλά που κάνουν». 

Συνεχίζοντας, η πρόεδρος του ΔΣΝ επισήμανε ότι σε όλο τον κόσμο το νοσηλευτικό προσωπικό εργάζεται αδιαλείπτως αναλώνοντας εαυτούς στην παροχή ποιοτικής νοσηλευτικής φροντίδας,  σε άτομα, οικογένειες και σε κοινότητες, οπουδήποτε και οποτεδήποτε την χρειαστούν.

Από αυτή εδώ τη θέση αξίζει να τονισθεί ο μοναδικός ρόλος των Νοσηλευτριών που εργάζονται με ανθρώπους από τη γέννηση και μέχρι τις ακροτελεύτιες μέρες του βίου τους υποφέροντας καρτερικά και συνακόλουθα, βιώνοντας  σιωπηλά την επαγγελματική εξουθένωση, της οποίας η επικράτηση δεν αμφισβητείται αλλά απλώς διαπιστώνεται η επιδημιολογική διακύμανσή της, σε όλα τους κλινικούς χώρους, σε όλες τις χώρες.

 Αξίζει να επισημανθεί ότι το νοσηλευτικό επάγγελμά είναι το μοναδικό επάγγελμα  για το οποίο υπάρχει αφενός σοβαρότατη έλλειψη προσωπικού και παράλληλα είναι υπαμειβόμενο. Συγκεκριμένα, προβλέπεται να συνεχιστεί η έλλειψη προσωπικού  για τα επόμενα 20 χρόνια ενώ οι άμεσες ανάγκες, παγκοσμίως, για την τρέχουσα δεκαετία φθάνει τα εννέα εκατομμύρια Νοσηλεύτριες /ές και  Μαίες /ευτές.

Καταληκτικά,  αναφέρεται ότι ο Ιπποκράτης στα Επιδημικά δηλώνει χαρακτηριστικά: 

«Κατάγραψε το παρελθόν, διάγνωσε το παρόν, πρόβλεψε το μέλλον»

Στη βάση της ρήσης αυτής το μέλλον του νοσηλευτικού προσωπικού στην Κύπρο αλλά και παγκοσμίως, κρίνεται εξαιρετικό, τουλάχιστον στην παροχή ποιοτικής φροντίδας.     

Σημ.: Ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού υγείας δηλώνει ότι το νοσηλευτικό προσωπικό αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του κάθε συστήματος υγείας και ταυτόχρονα καλεί όλες τις χώρες να επενδύσουν στο νοσηλευτικό προσωπικό ως στοιχείο της προσπάθειας και δέσμευσή στους την υγεία για όλους. Το Πανεπιστήμιο Philips ανταποκρίθηκε θετικά στις πιο πάνω προκλήσεις, δημιουργώντας Τμήμα Νοσηλευτικών Σπουδών, αποσκοπώντας να δεχθεί τους πρώτους φοιτητές, αμέσως μετά την πιστοποίηση του σχετικού Προγράμματος Νοσηλευτικής.

*Κοσμήτορας Σχολής Νομικών,
Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Σπουδών
Philips University


[1] Η αναφορά σε Νοσηλεύτριες την τότε εποχή ήταν κυριολεκτικά ορθή, αλλά και για τη σημερινή εποχή η αναφορά αυτή παραμένει ορθή, λαμβάνοντας υπόψη ότι το 90% του παγκόσμιου νοσηλευτικού προσωπικού είναι γένους θηλυκού.   Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι η Νοσηλευτική είναι Γυναίκα παράλληλα όμως με κανένα τρόπο δεν παραγνωρίζεται η προσφορά των Νοσηλευτών. 




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










951