Η θέση της Προοδευτικής για το Ενιαίο Σχέδιο Αξιολόγησης μαθητή – μαθήτριας στη Δημοτική Εκπαίδευση
Με ανακοίνωσή της η Προοδευτική Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών αναφέρει:
«Συναδέλφισσες – Συνάδελφοι,
Για πολλοστή φορά αναγκαζόμαστε να επικοινωνήσουμε μαζί σας για να επαναλάβουμε και να ξεκαθαρίσουμε τη θέση της Προοδευτικής για το Ενιαίο Σχέδιο Αξιολόγησης μαθητή-μαθήτριας (ΕΣΑΜ) στη Δημοτική Εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, η ανακοίνωση αυτή συνιστά απάντηση σε όλους εκείνους που επιχειρούν να δώσουν την εντύπωση πως με το ΕΣΑΜ συμφώνησαν όλες οι Κινήσεις της ΠΟΕΔ. Διευκρινίζουμε λοιπόν τα εξής:
- Συμφωνήσαμε ότι υπάρχει η αδήριτη ανάγκη για ένα γενικό συγύρισμα και μια ενιαία πολιτική που θα αφορούν την αξιολόγηση μαθητή και μαθήτριας στη Δημοτική Εκπαίδευση, δίνοντας έμφαση στη διαγνωστική και διαμορφωτική αξιολόγηση. Αντιλαμβανόμαστε την αξιολόγηση ως θεμελιώδες μέρος της διδασκαλίας, κύριος στόχος της οποίας είναι η σε βάθος κατανόηση των όσων γνωρίζουν οι μαθητές/τριες και η λήψη παιδαγωγικών αποφάσεων.
- Από την αρχή ξεκαθαρίσαμε ότι η πρόταση της Επιτροπής για το ΕΣΑΜ δε μας βρίσκει σύμφωνους, αφού περιέχει προτάσεις και εισηγήσεις που παραπέμπουν στη δημιουργία ενός εξετασιοκεντρικού σχολείου με τεράστια γραφειοκρατία που απαιτείται για εφαρμογή του. Εντοπίσαμε όμως και θετικά στοιχεία που αφορούν στη διαμορφωτική αξιολόγηση. Γι’ αυτό και θεωρήσαμε και εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι αυτά τα στοιχεία μπορούν να αξιοποιηθούν προς μια διαφορετική κατεύθυνση, η οποία να έχει σαφή διαμορφωτικό προσανατολισμό.
- Θέσαμε και θέτουμε ξεκάθαρες προϋποθέσεις, οι οποίες αφορούν και την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μεταξύ ΠΟΕΔ και ΥΠΠΑΝ. Οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις έχουν να κάνουν κυρίως με την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αλλά και με τα εργαλεία αξιοποίησης και διόρθωσης των ευρημάτων της διαμορφωτικής αξιολόγησης (μείωση του διδακτικού χρόνου της Διευθυντικής Ομάδας, ολοκλήρωση της συμφωνίας για επέκταση του θεσμού του Υπεύθυνου Τμήματος, ετοιμασία εκπαιδευτικού υλικού, εισαγωγή και επέκταση των θεσμών των εκπαιδευτικών ψυχολόγων και των σχολικών σύμβουλων, αύξηση των ωρών ενίσχυσης, δεύτερος δάσκαλος στην Α΄ τάξη κλπ). Προϋποθέσεις που επιμένουμε ότι πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της συμφωνίας στη βάση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.
- Ουδέποτε συμφωνήσαμε σε αριθμητική αξιολόγηση με στόχο τη σύγκριση και κατάταξη μαθητών, είτε αυτή μπαίνει με βαθμό, είτε με γράμμα είτε με αστεράκια. Η χρήση αλφαβητικής βαθμολογίας ή αριθμητικής βαθμολογίας διαιωνίζει τον ιστορικά κύριο ρόλο της αξιολόγησης, που ήταν η ανίχνευση και η επικέντρωση στις διαφορές των μαθητών/τριών με σκοπό την ταξινόμησή τους. Τέτοιου είδους εμπειρίες αξιολόγησης παράγουν «νικητές» και «ηττημένους». Γι’ αυτόν κυρίως τον λόγο, αποτελούσε και αποτελεί θέση μας, ότι η Σχολική Έκθεση Προόδου του Μαθητή πρέπει να συμπληρώνεται αποκλειστικά με περιγραφικούς όρους και όχι με βαθμό ή αλφαβητική βαθμολογία ή αστεράκια. Ομόφωνα έχει υιοθετηθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο η θέση μας, ότι η ΠΟΕΔ απορρίπτει την αριθμητική και την αλφαβητική βαθμολογία. Δυστυχώς όμως με την επιμονή των άλλων κινήσεων στο Δ.Σ., να υιοθετήσουν τα «αστεράκια», ο δρόμος για βαθμούς από το Δημοτικό παραμένει ανοικτός, τη στιγμή που η ΠΟΕΔ όφειλε να τον κλείσει οριστικά.
- Συμφωνούμε ότι ένα υγιές εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να είναι ανοικτό και να δίνει τη δυνατότητα απολογισμού και βελτίωσής του. Για αυτό και ως Προοδευτική Κίνηση προτείναμε την εισαγωγή του θεσμού του ατομικού ραντεβού δασκάλου-γονέα (2 φορές το σχολικό έτος), στα πλαίσια του οποίου θα έχει τη δυνατότητα ο γονιός να ενημερωθεί για την ατομική πρόοδο του παιδιού του, για τα κενά, τις ελλείψεις αλλά και τα χαρίσματα και τα πλεονεκτήματά του.
- Εκφράσαμε και εξακολουθούμε να εκφράζουμε τις έντονές μας ανησυχίες για τη συμπλήρωση της Σχολικής Έκθεσης Προόδου από εκπαιδευτικούς που δεν έχουν τον χρόνο του Υπεύθυνου Τμήματος και διδάσκουν διάφορα μαθήματα σε εκατοντάδες μαθητές και μαθήτριες. Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει σοβαρό θέμα με την έλλειψη χρόνου για να επιτευχθεί αυτό.
- Όπως αναφέρουμε και προηγουμένως για τα «αστεράκια», διαφωνούμε τόσο με τον τρόπο συμπλήρωσης της ΣΕΠ, στον οποίο κάνει αναφορά η εγκύκλιος με θέμα «Αξιολόγηση Μαθητή/Μαθήτριας στη Δημοτική και Προδημοτική Εκπαίδευση» (ημερομηνίας 29/11/2019), όσο στο σημείο 11 της εγκυκλίου, το οποίο παραπέμπει στην αναθεωρημένη παρουσίαση. Θεωρούμε ότι η παρουσίαση αλλάζει εντελώς τη φιλοσοφία της συμφωνίας, με την εκτενή αναφορά στο ΑΔΕΠ και την έμφαση που δίνει στον συγκριτικό σκοπό της αξιολόγησης, αναφέροντας μάλιστα στο σημείο 2 για το ΑΔΕΠ, ότι ένας από τους στόχους είναι και η σύγκριση και κατάταξη των επιδόσεων των μαθητών και μαθητριών.
Βάσει όλων των πιο πάνω εκφράζουμε την έντονη αντίδραση μας για την εφαρμογή του ΕΣΑΜ από τη φετινή σχολική χρονιά, αφού θεωρούμε ότι ούτε το όλο τοπίο για το τι θα εφαρμοστεί έχει ξεκαθαρίσει, ούτε οι προϋποθέσεις έχουν διασφαλιστεί ή τροχοδρομηθεί. Σεβόμαστε τις αποφάσεις της πλειοψηφίας του Διοικητικού Συμβουλίου της ΠΟΕΔ, αλλά δε θα δεχτούμε ούτε και θα ανεχτούμε οποιαδήποτε προσπάθεια από πλευράς ΥΠΠΑΝ να επιβάλει πλαγίως το ΕΣΑΜ, όπως αυτό παρουσιάζεται στην πρόταση της Επιτροπής.
Συνοψίζοντας, θέτουμε τα πιο κάτω ερωτήματα:
- Από τη στιγμή που συμφωνήθηκε να μη δίνεται η ΣΕΠ προς τους γονείς, ποιος ο λόγος τήρησης βαθμολογιών συγκριτικού χαρακτήρα; Σε τι θα βοηθήσει αυτό τον εκπαιδευτικό, αφού στόχος είναι η βελτίωση του/της μαθητή/τριας;
- Τι ακριβώς προσδιορίζουν τα 4 αστεράκια του Αντρέα στην παραγωγή γραπτού λόγου στα Ελληνικά και ποια η διαφορά τους με τα 3 αστεράκια της Καλυψώς;
- Αφού ο στόχος μας είναι η βελτίωση του/της μαθητή/τριας, γιατί η επικέντρωσή μας να μην είναι σε συγκεκριμένα απλά κριτήρια που θα δοθούν στους/στις εκπαιδευτικούς, ως δείγματα διαβαθμισμένων κριτηρίων;
- Μήπως αναλωνόμαστε στα διαδικαστικά; Δηλαδή στο πώς θα παρουσιάσουμε προς τα έξω την επίδοση ενός/μιας μαθητής/τριας με όρους συγκριτικής αξιολόγησης με στόχο την ανάδειξη των διαφορών των μαθητών και την ταξινόμησή τους; Μήπως επιζητούμε την παραγωγή «νικητών» και «ηττημένων»;
- Θέλουμε πραγματικά η αξιολόγηση να αποτελέσει παιδαγωγικό εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού ή τελικά προωθούμε τον κοινωνικό αποκλεισμό µέσω της υποτιθέμενης «αντικειμενικότητας» της ΣΕΠ;
- Ποιες ταυτότητες μαθητών/τριών θέλουμε να δομήσουμε; Θέλουμε να διαμορφώσουμε ανταγωνιστικούς ή συνεργατικούς, πειθήνιους ή δημιουργικούς αυριανούς πολίτες;
Επαναλαμβάνουμε την προσήλωσή μας στον αγώνα για ένα Ανθρώπινο, Χαρούμενο και Δημοκρατικό σχολείο για ΟΛΑ τα παιδιά. Ένα σχολείο που δεν εγκλωβίζεται στον συμπεριφορισμό και στον πολιτικό συντηρητισμό. Ένα σχολείο που δεν αναπαράγει τις κοινωνικό-ταξικές ανισότητες. Ένα σχολείο που σέβεται όλα τα παιδιά και δίνει έμφαση στην ερμηνεία των αιτιών σχολικής αποτυχίας και όχι στην απλή κατάταξή τους. Η οποιαδήποτε προσπάθεια για μετατροπή του δημόσιου σχολείου σε εξεταστικό κέντρο αλλά και η οποιαδήποτε προσπάθεια για υιοθέτηση συντηρητικών πολιτικών που δημιουργούν ένα αγχωτικό περιβάλλον σε παιδιά και εκπαιδευτικούς και αναπαράγουν τις κοινωνικές ανισότητες, θα μας βρει απέναντί της».
