ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ*
«Τα εκπαίδευσα καλά, για έναν τέλειο κόσμο. Άραγε πώς θα επιβιώσουν σε αυτόν εδώ;», διερωτούνταν ο Δρ Κόρτσακ καθώς «οδηγούσε», κατόπιν της εντολής που δόθηκε σε όλους τους Εβραίους της Πολωνίας από τα ναζιστικά στρατεύματα, τα παιδιά του ορφανοτροφείου του από το γκέτο της Βαρσοβίας στο τρένο για το στρατόπεδο του Άουσβιτς τον Αύγουστο του 1942. Τα «οδηγούσε» στο τρένο στο οποίο ανέβηκε μαζί τους και τα ακολούθησε μέχρι το τέλος παρά το γεγονός ότι είχε την ευκαιρία να το αποφύγει. Παρά το γεγονός ότι ο αξιωματικός των Ναζί στην είσοδο του τρένου τον αναγνώρισε και του έδωσε το δικαίωμα να μην ανέβει γιατί όπως του είπε «η εντολή δεν αφορά εσάς παρά μόνο τα παιδιά».
Αυτός ήταν ο Δρ Κόρτσακ. Ένας άνθρωπος που σε συνθήκες απόλυτης βαρβαρότητας και ενώ ο ανθρώπινος πολιτισμός γύρω του κατέρρεε από τη ναζιστική θηριωδία κατόρθωσε να κρατήσει ανοικτό το ορφανοτροφείο που διηύθυνε, για τα εβραιόπουλα της Πολωνίας, συνεχίζοντας να τα «εκπαιδεύει καλά». Να τους μαθαίνει για τη δικαιοσύνη, την κοινωνική υπευθυνότητα και την αλληλεγγύη. Για το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα στο να αποφασίζουν τα ίδια για τη ζωή τους. Μέχρι και δικαστήριο με δικαστές τα ίδια τα παιδιά είχε «στηθεί» στο ορφανοτροφείο.
«Δεν είναι παιδιά, είναι άνθρωποι» έγραφε στις σημειώσεις του ημερολογίου του, που χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποτέλεσαν τη βάση για τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού και τη «Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού» της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Παρά το γεγονός ότι δεν ήταν μέσα στη διδακτέα ύλη της Ε’ και Στ’ Δημοτικού επέλεξα να πάρω τα παιδιά της τάξης μου στη θεατρική παράσταση του ΘΟΚ «Το παράδειγμα του Δόκτορα Κόρτσακ» την περασμένη Παρασκευή. Με αφορμή την παράσταση είχα την ευκαιρία να διαβάσω και να γνωρίσω μαζί με τους μαθητές και τις μαθήτριές μου για τη ζωή και το έργο αυτού του σπουδαίου γιατρού, δασκάλου και συγγραφέα παιδικών βιβλίων. Είχα επίσης την ευκαιρία να συμμετέχω μαζί με τα παιδιά μου στη συζήτηση που ακολούθησε μετά την παράσταση στην οποία ισότιμα πήραμε μέρος όσοι και όσες την παρακολουθήσαμε. Καθηγητές, καθηγήτριες, δάσκαλοι, δασκάλες, παιδιά και ηθοποιοί. Η εμπειρία μοναδική. Ίσως γιατί για πρώτη φορά όσοι και όσες ήμασταν εκεί μπορέσαμε να συνομιλήσουμε μόνο υπό την ιδιότητα του ανθρώπου. Και να εκφράσουμε τις σκέψεις, τις ανησυχίες και τις αγωνίες μας για όσα μας αφορούν ως μέλη της κοινότητας που λέγεται κυπριακό σχολείο.
Υ.Γ.: τα εισιτήρια για την παράσταση «Το Παράδειγμα του Δόκτορα Κόρτσακ» που προσφέρει η Προοδευτική Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών σε ειδική τιμή προς τους και τις εκπαιδευτικούς την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2020 έχουν εξαντληθεί. Κατ’ ακρίβεια εξαντλήθηκαν από τις πρώτες μέρες που κυκλοφόρησαν. Φαίνεται τελικά πως «Το παράδειγμα του Δόκτορα Κόρτσακ» λειτουργεί. Και η απάντηση στο ερώτημά του είναι πλέον δεδομένη. Πολλοί και πολλές από εμάς «τους και τις εκπαιδευτικούς της έδρας» θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για ένα «άλλο» σχολείο. Αυτού που θα προετοιμάζει τα παιδιά για μια πιο ανθρώπινη κοινωνία. Για έναν «τέλειο κόσμο». Και με το παράδειγμά μας θα αποδεικνύουμε ότι αυτό είναι εφικτό…
*Δάσκαλος
Μέλος Δ.Σ. Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων & Νηπιαγωγών
