Το παράλογο του κομματικού συνδικαλισμού στην εκπαίδευση

ΤΩΝ ΕΛΠΙΝΙΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗ *, ΑΝΤΡΕΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ **, ΜΙΧΑΛΗ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ***

Ο εκπαιδευτικός συνδικαλισμός έχει να επιτελέσει διττό ρόλο, καθώς πέρα από τη συνδικαλιστική δράση,  καλείται να επιτελέσει και βαρύνοντα ρόλο ως προς τη διαμόρφωση και την κριτική θεώρηση της ανάπτυξης εκπαιδευτικής πολιτικής. Εξ ου και το παράλογο του κομματικού εκπαιδευτικού συνδικαλισμού. Εάν σε άλλους τομείς η ύπαρξη κομματικών συνδικαλιστικών ομάδων θα μπορούσε να δικαιολογηθεί ως προς τη λειτουργία τους σε σχέση με τις πολιτικές της εκάστοτε κυβέρνησης, στην εκπαίδευση κάτι τέτοιο αποτελεί σχήμα οξύμωρο.

Η εκάστοτε κυβέρνηση εξυπηρετώντας τις δικές της ανάγκες και στόχους, σε συνάρτηση με τις επιταγές ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών έχει το δικό της πλάνο για την εκπαίδευση, μέσα από την οποία θα διαμορφώσει τους πολίτες που θα αντιπροσωπεύουν τις ιδεολογίες και τις στάσεις που προωθεί. Οι πολίτες αυτοί ιδανικά θα επαναλαμβάνουν πειθήνια την κυρίαρχη αφήγηση και ούτω καθεξής.

Η δασκάλα, ο δάσκαλος ως συνδικαλίστρια, συνδικαλιστής έχει ευθύνη να εκφέρει λόγο παιδαγωγικό και επιστημονικό. Χρειάζεται να καταθέσει ένα νέο εκσυγχρονιστικό λόγο αν θέλει να πείσει την κοινωνία. Να απαγκιστρωθεί από τη στείρα κομματική ρητορεία, η οποία, ενδεχομένως, ηχεί προκλητικά. Να γίνει εξωστρεφής παρουσιάζοντας ένα όραμα σύμφωνα με τη νέα εποχή. Να μη φοβάται να μιλήσει ελεύθερα μήπως και δεχθεί παρατήρηση από το «κόμμα». Κάθε προτεινόμενη αλλαγή ή πολιτική στην εκπαίδευση επιβάλλεται να τίθεται και να εξετάζεται σε παιδαγωγική βάση. Επίσης, ο εκπαιδευτικός συνδικαλισμός καλείται να θέσει πέρα και πάνω από όλα το παιδί και την παιδεία στη βάση παιδαγωγικών αρχών και αξιών. Καλείται να επικαλεστεί την εκπαιδευτική έρευνα και να διαφυλάξει την ποιότητα του Δημόσιου Σχολείου. Καλείται ταυτόχρονα, να προστατεύσει, να υποστηρίξει και να διεκδικήσει για τη δασκάλα και τον δάσκαλο καλύτερους όρους εργασίας, ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο και ευημερία που αποτελούν ένα από τους σημαντικότερους παράγοντες για την  ευημερία του σχολείου του ίδιου.

Σε κανέναν από τους πιο πάνω σκοπούς του εκπαιδευτικού συνδικαλισμού δε συνάδει ο κομματικός συνδικαλισμός. Μια συνδικαλιστική Οργάνωση χρωματισμένη κομματικά, δεν είναι δυνατόν να υπηρετήσει αδιακρίτως τα εκπαιδευτικά ζητήματα χωρίς να επηρεάζεται από τον πολιτικό χώρο στον οποίο ανήκει και καμία κομματική παράταξη δε θα σταματήσει να αναλώνεται σε συνεχή και αδιάκοπη αντιπολίτευση από την αντίπερα όχθη. Κάπως έτσι, ο συνδικαλισμός παρασύρεται από τα ορμητικά νερά μιας σκληρής, ξύλινης γλώσσας διαπραγμάτευσης ωρών και υλικών σε μια άνευ προηγουμένου εμπορευματοποίηση της γνώσης που καθιστά τους δασκάλους φορείς της γνώσης και ελεγκτές δεικτών και σταθμών. Κάπως έτσι, η/ο δασκάλα/ος χάνει την  αυτονομία του, την  πολιτική του δύναμη και τον παιδαγωγικό του ρόλο. Οι κομματικές παρατάξεις σαφώς και επιτελούν κι αυτές το δικό τους ρόλο στον εκπαιδευτικό συνδικαλισμό. Κατάντησαν, όμως, να εκπροσωπούν κομματικές γραμμές. Να μιλούν εξ ονόματος του «κόμματος» κι όχι των δασκάλων. Να συναινούν ή να διαφωνούν ανάλογα με τις ευρύτερες πολιτικές ή κομματικές συγκυρίες του τόπου.

Ο εκπαιδευτικός συνδικαλισμός νοηματοδοτείται μόνο όταν είναι ανεξάρτητος από οποιεσδήποτε επιρροές εξουσίας και έχει ως γνώμονα την πρόοδο του εκπαιδευτικού κλάδου, εξετάζοντας τα θέματα που προκύπτουν όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Η δυναμική διεκδίκηση μιας ποιοτικής παιδείας και ενός κατάλληλου εργασιακού καθεστώτος υπό συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη της δασκάλας/του δάσκαλου και του παιδιού είναι το βασικό ζητούμενο.

Η όποια προσπάθεια του κομματικού συνδικαλισμού να εξυπηρετήσει  τον πιο πάνω  σκοπό ακολουθώντας παράλληλα άλλες προκαθορισμένες κομματικές γραμμές μοιάζει με την προσπάθεια να ισορροπήσει κανείς σε δύο βάρκες. Η μια της κομματικής ταυτότητας και η άλλη της/του δασκάλου συνδικαλίστριας/συνδικαλιστή. Το δυσάρεστο είναι ότι η εκ των πραγμάτων αποτυχία αυτής της ισορροπίας, υποσκάπτει την ενότητα και οδηγεί σε αδυναμία επίτευξης του στόχου της ΠΟΕΔ. Ταυτόχρονα η αστάθεια αυτή επηρεάζει αρνητικά τη θεσμική λειτουργία και  δράση της ΠΟΕΔ, και την αφοπλίζει, εν μέσω εσωτερικών προστριβών και ανέξοδων αντιπαραθέσεων.

Είναι βέβαιο ότι η ιστορία θα τους ξεπεράσει. Ήδη, η σύγχρονη εποχή εγκαινιάζει την εποχή του ρευστού πολιτικού υποκειμένου. Αυτού που είναι χειραφετημένου, υποψιασμένου σε κάθε κομματική διαπλοκή, επαρκώς ενημερωμένου, ώστε να μπορεί να σταθμίζει κάθε φορά τα δεδομένα και να επιλέγει ο ίδιος το συμφέρον του. Στο κάτω-κάτω η ποιότητα ζωής του είναι που διακυβεύεται.

Η δασκάλα, ο δάσκαλος  θέλει και δικαιούται να έχει μια αξιόπιστη ανεξάρτητη ενωμένη και δυνατή ΠΟΕΔ. Η ΠΟΕΔ αυτή είναι ταυτόσημη με τον ίδιο τον διδασκαλικό κόσμο και τη φωνή του. Ο κόσμος αυτός  αναμένει από τους εκλελεγμένους αντιπροσώπους του το λογικό και το αυτονόητο. Αναμένει την προάσπιση του κλάδου και του Δημόσιου Σχολείου, γιατί πάνω απ’ όλα είμαστε δασκάλες/οι και έχουμε όραμα για την παιδεία και τα παιδιά μας. Η ΠΟΕΔ καλείται να επανεφεύρει τον εαυτό της ως Οργάνωση μορφωμένων ανθρώπων που πιστεύουν στην ελευθερία της σκέψης, στην/ον επιστήμονα δασκάλα/ο και την κομματική απαγκίστρωση.

Ο συνδικαλισμός δεν θα έπρεπε να αποζητά κομματική ταυτότητα, ούτε και στρατιωτική πειθαρχία. Γι’ αυτό ακριβώς, στην Α.Κί.ΔΑ κάνοντας πράξη την ανεξάρτητη δράση, πιστεύουμε στον ορθό λόγο, σεβόμαστε την ελευθερία της γνώμης και βασιζόμαστε στο δημιουργικό πλουραλισμό και τη σύνθεση απόψεων και ιδεών. Προσπαθούμε να κάνουμε πράξη τον ελεύθερο έλλογο διάλογο. Έγνοια μας είναι η/ο δασκάλα/ος, τα παιδιά, η μάθηση, η παιδεία. Πάντα μέσα από τις συλλογικές διεργασίες και Σώματα της ΠΟΕΔ, όπου διαδραματίζουμε πρωταγωνιστικό ρόλο.   

*Βοηθός Γεν. Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ, Γ.Α. ΠΟΕΔ

**Αντιπρόεδρος Α.Κί.ΔΑ, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ

***Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ