ΤΗΣ ΕΛΠΙΝΙΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗ* ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ**
Σε όλες τις πρόσφατες προσπάθειες εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης του Κυπριακού Εκπαιδευτικού Συστήματος κοινό σημείο αποτελεί η Δημόσια εκπαίδευση ως κοινωνικό και πολιτιστικό δικαίωμα για όλους. Επιπρόσθετα, υπερτονίζεται η ανάγκη για ένα Δημοκρατικό και Ανθρώπινο Σχολείο, το οποίο θα λειτουργεί για την κοινωνική ενσωμάτωση όλων των παιδιών και για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και θα αποτελεί σημαντικό παράγοντα προς την Κοινωνική δικαιοσύνη.
Με βάση την πιο πάνω φιλοσοφία κάθε παιδί έχει αναφαίρετο δικαίωμα να εγγραφεί και να φοιτήσει σε ένα δημόσιο σχολείο της Κύπρου, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο της σχολικής χρονιάς, από όπου κι αν κατάγεται, με ή χωρίς δικαίωμα παραμονής στην Κύπρο. Σε κάθε παιδί δίδεται αμέσως μία θέση στο σχολικό περιβάλλον, με απόλυτο σεβασμό στις ιδιαιτερότητές του και του παρέχονται όλα τα απαραίτητα μέσα για να ενταχθεί σε μία σχολική τάξη και να φοιτήσει. Αυτό είναι και το ζητούμενο, ίσες ευκαιρίες μάθησης. Αυτό βέβαια είναι το αισιόδοξο σενάριο, στην πραγματικότητα όμως αρκετά μπορούν να γίνουν ακόμα (ενισχυτική διδασκαλία, επαρκής χρόνος για αλλόγλωσσους μαθητές κ.ά.).
Από τις 13 Μαρτίου που έκλεισαν τα σχολεία λόγω της πανδημίας του κορονωϊού άρχισε η συζήτηση για το τι μέλλει γενέσθαι. Οι δασκάλες/οι δέχθηκαν ένα καταιγισμό εγκυκλίων από το ΥΠΠΑΝ, οι οποίες παρουσίαζαν αρκετές ασάφειες και κενά, για να καταλήξουν στην πρόταση για εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Θα έπρεπε στο 2020 να είμαστε σε θέση για κάτι τέτοιο; Αναντίλεκτα. Είμαστε; Αναντίλεκτα όχι. Δυστυχώς για άλλη μια φορά βρεθήκαμε απροετοίμαστοι.
Το όλο εγχείρημα δε σκοντάφτει τόσο στην ετοιμότητα των δασκάλων, που θα έπρεπε να δεχθούν έστω κάποιου είδους επιμόρφωση. Οι δασκάλες/οι από την πρώτη μέρα επέδειξαν υπέρμετρο ζήλο, ευσυνειδησία και αφοσίωση στο επάγγελμα τους, μελετώντας, προσπαθώντας, ακολουθώντας και τις οδηγίες τις οποίες δέχονταν, να βοηθήσουν με κάθε τρόπο. Συνέβαλαν στη συλλογή στοιχείων των μαθητών, επικοινώνησαν με γονείς, διάδωσαν υλικό με ιδέες για δημιουργική απασχόληση των παιδιών και είναι έτοιμοι να κάνουν ό,τι άλλο χρειαστεί ώστε να τα ενισχύσουν συναισθηματικά αυτές τις δύσκολες μέρες αλλά και μαθησιακά όλα τα παιδιά.
Η αχίλλειος πτέρνα της καινοτομίας που επιχειρείται τόσο ξαφνικά εν καιρώ πανδημίας είναι το παιδί. Το παιδί που δεν έχει τα μέσα για να ακολουθήσει αυτήν την καινοτομία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Το συγκεκριμένο παιδί που ενώ τα υπόλοιπα θα προχωρούν αυτό θα μένει πίσω. Το παιδί για το οποίο θα ανοίξει ακόμα περισσότερο η ψαλίδα της ανισότητας. Το παιδί που δεν θα έχει ίσες ευκαιρίες μάθησης. Το παιδί που θα στερείται το κοινωνικό αγαθό που ονομάζεται δικαίωμα στην εκπαίδευση. Γνωρίζουμε πλέον με τα ποσοστά από τα στατιστικά στοιχεία που έχουν συλλεχθεί ότι υπάρχει αυτό το παιδί. Θα έχει νόημα και σημασία να συνεχίσουμε μόνο αν εκμηδενιστεί το ποσοστό αυτό. Μόνο αν διασφαλίσουμε ότι όλα τα παιδιά έχουν όλα τα μέσα που χρειάζονται για να ξεκινήσουν αυτή την καινοτομία από την ίδια αφετηρία. Δεν έχει το δικαίωμα κανένα ΥΠΠΑΝ και κανένας εκπαιδευτικός να αποκλείσει αυτό το παιδί. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε ένα Δημοκρατικό και Ανθρώπινο σχολείο των Ίσων ευκαιριών παραγνωρίζοντας το παιδί.
Λύσεις υπάρχουν. Ίσως, όταν κοπάσει η πρώτη ένταση που προκλήθηκε λόγω της έκτακτης ανάγκης, η θολή εικόνα του παιδιού που δεν απέκτησε ποτέ εκείνο τον υπολογιστή που ήθελε, να καθαρίσει λίγο περισσότερο στα μάτια μας. Ίσως, ακούσουμε τη φωνή του παιδιού που δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο πιο καθαρά· και ίσως τότε με περισσότερη ενσυναίσθηση να αναζητήσουμε αυτές τις λύσεις τις ανθρώπινες και δημοκρατικές, τις λύσεις των ίσων ευκαιριών, οι οποίες δε θα μας καταστήσουν συνεργούς στην παρεμπόδιση της κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι δυνατόν να αποτελεί μια λύση για όσο διάστημα τα σχολεία παραμένουν κλειστά, εάν και εφόσον συμμετάσχει σε αυτή και το τελευταίο παιδί. Η ευθύνη της πολιτείας είναι να στηρίξει το παιδί και όλα αυτά τα παιδιά που μειονεκτούν, να εξασφαλίσουν τον αναγκαίο εξοπλισμό και την πρόσβαση στη γνώση. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε σε άλλες λύσεις, οι οποίες θα συνιστούν λύσεις για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά.
*Βοηθός Γεν. Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ, Γ.Α. ΠΟΕΔ
**Αντιπρόεδρος Α.Κί.ΔΑ, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ
Χριστίνα Τούμπα:
Mar 19, 2020 at 12:50 PM
Συμφωνώ απολύτως!
Γιούλα Πιτσιάλη :
Mar 22, 2020 at 06:18 PM
Τι ωραία που τα λέτε φίλοι εκπαιδευτικοί , ξαφνικά θυμηθήκατε το δικαίωμα στην εκπαίδευση για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά , ξαφνικά μιλάτε για κοινωνική δικαιοσύνη ..μόνο που μιλάτε πάλι για τα παιδιά που δεν έχουν τα υλικά εργαλεία που χρειάζονται για να συμπεριληφθούν στην εκπαίδευση .. Να σας θυμίσω ότι και όταν τα σχολεία σας λειτουργούν υπάρχουν και τα άλλα παιδιά που ένεκα μιας αναπηρίας δεν μπορούν να έχουν ισότιμη εκπαίδευση , αλλά δεν σας καίγεται καρφί ( δεν ξεσηκωθήκατε , δεν γράψατε άρθρα ) γιατί πολύ απλά βρήκατε την λύση να τα διαχωρίζετε και να τα βγάζετε εκτός τάξης , χωρίς ενοχές ..Λοιπόν η κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι μόνον όπως την αντιλαμβανόσαστε , και όποτε σας βολεύει ..η κοινωνική δικαιοσύνη είναι για όλες τις περιπτώσεις παιδιών , όχι μόνον για αυτά που δεν έχουν υπολογιστή ,και διαδίκτυο αλλά και για αυτά τα παιδιά που δεν μπορούν να γράψουν , δεν μπορούν να ακούσουν , δεν μπορούν να ακολουθήσουν το μάθημα με τον τρόπο που επιμένετε να το διδάσκετε. Είναι για τα παιδιά που θέλουν διαφοροποίηση διδασκαλίας, τεχνολογικό εξοπλισμό , θέλουν διαφορετική προσέγγιση , και διαφορετικούς ρυθμούς ..Δικαίωμα σε ισότιμη εκπαίδευση είναι και για αυτά τα παιδιά που αντί τόσο καιρό να στηρίξετε τα στέλνετε σε ειδικά τμήματα , σε ειδικά σχολεία , μακριά από τα σπίτια τους ,μακριά από τους φίλους τους δεν αναλαμβάνετε την ευθύνη τους και δεν θέλετε γιατί δεν είστε εκπαιδευμένοι λέτε , αλλά για όλη σας την ανεπάρκεια φταίνε πάντα αυτά τα παιδιά γιατί δεν έχουν τις ''αποδεκτές΄΄δεξιότητες .. Να σας θυμίσουμε λοιπόν ότι όταν μιλάτε για όλα τα παιδιά ..πλέον θα μιλάτε και για τα παιδιά με αναπηρίες , που από το 2011 , που υπογράφτηκε με την Σύμβαση του ΟΗΕ το δικαίωμα τους για ενιαία εκπαίδευση δεν είστε έτοιμοι να τα εξυπηρετήσετε με την διαφορά ότι το κάνετε χωρίς ενοχές γιατί το Υπουργείο Παιδείας σας έδωσε άφεση αμαρτιών και καλύπτεστε ο ένας πίσω από τον άλλον .. Να σας θυμίσουμε λοιπόν πώς όταν διεκδικείτε να το κάνετε και για αυτά τα παιδιά .. τότε και μόνον τότε θα δικαιούστε να μιλάτε για κοινωνική δικαιοσύνη ..γιατί και αυτά τα παιδιά μπορούν αλλά δεν τους το επιτρέπετε να εκπαιδευτούν με δικαιοσύνη.
Παραθέτω ένα κομμάτι από τον λόγο σας με τον οποίο συμφωνώ , αλλά σας υπενθυμίζω πως ''μειονεκτώ'' δεν σημαίνει ότι μειονεκτώ μόνο σε υλικά αγαθά αλλά και σε δεξιότητες.
''Η ευθύνη της πολιτείας είναι να στηρίξει το παιδί και όλα αυτά τα παιδιά που μειονεκτούν, να εξασφαλίσουν τον αναγκαίο εξοπλισμό και την πρόσβαση στη γνώση. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε σε άλλες λύσεις, οι οποίες θα συνιστούν λύσεις για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά''.