Νόμος πρόωρων αφυπηρετήσεων: Θετικό βήμα που χρειάζεται επέκταση και βελτίωση

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*  

Αφορμή για το άρθρο αυτό είναι η συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον ηλεκτρονικό τύπο για την πιθανότητα ενός δευτέρου Σχεδίου Πρόωρων αφυπηρετήσεων χωρίς αναλογιστικές μειώσεις.

Το άρθρο (3) του  Νόμου¹ για το Σχέδιο πρόωρων αφυπηρετήσεων, που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Φλεβάρη του 2020 ρητώς αναφέρει ότι:

«(3)  σε περίπτωση υπαλλήλου ο οποίος μέχρι και την 31η Αυγούστου 2020, συμπληρώνει τουλάχιστον τετρακόσιους (400) μήνες συντάξιμης υπηρεσίας ή του υπολείπονται, κατά ανώτατο όριο, πέντε (5) έτη μέχρι την συμπλήρωση της ηλικίας υποχρεωτικής αφυπηρέτησής του, όπως αυτή καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 και υποβάλει αίτηση για οικειοθελή πρόωρη αφυπηρέτηση εντός σαράντα πέντε (45) ημερών από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου, η οποία εγκρίνεται από το αρμόδιο όργανο, δεν επιβάλλεται αναλογιστική μείωση στη σύνταξη και στο εφάπαξ ποσό που καταβάλλονται σε αυτόν για την υπηρεσία του από την 1η Ιανουαρίου 2013 και εντεύθεν²:

Επί του προκειμένου έχω να σχολιάσω τα ακόλουθα:

1. Ως αποτέλεσμα του Ν.16(Ι)/2020 δόθηκε το δικαίωμα σε ομάδα συναδέλφων να αποκαταστήσουν μερικώς³ τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα της περιόδου 1/1/2013 και μετά.
2. Η αποκατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα των σκληρών αγώνων και των πορειών των εκπαιδευτικών  το «θερμό» καλοκαίρι του 2018.
3. Κρίνουμε θετικά το Νόμο για τις πρόωρες αφυπηρετήσεις και χαιρετίζουμε ως επιτυχία  τη μερική αποκατάσταση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, έστω μικρής μερίδας των συναδέλφων.
4. Στα θετικά του Σχεδίου για πρόωρες αφυπηρετήσεις είναι η δημιουργία   είκοσι δύο επιπλέον θέσεων διευθυντών που πληρώθηκαν στις 05/08/2020. Αναμένουμε την πλήρωση των συνακόλουθων θέσεων βοηθών διευθυντών και τις αντίστοιχες μονιμοποιήσεις συμβασιούχων.
5. Παρόλα τα θετικά αποτελέσματα που είχε για μερίδα εκπαιδευτικών και δημοσίων υπαλλήλων, ο Νόμος για τις πρόωρες αφυπηρετήσεις, δημιούργησε άνιση μεταχείριση σε άτομα που οριακά δεν εμπίπτουν σε αυτόν επειδή υπηρέτησαν θητεία στο στρατό.
6. Για σκοπούς ίσης μεταχείρισης κρίνουμε ότι η ΠΟΕΔ σε συνεργασία με τις άλλες εκπαιδευτικές οργανώσεις και την ΠΑΣΥΔΥ πρέπει να διεκδικήσουν και δεύτερο σχέδιο πρόωρων αφυπηρετήσεων με κίνητρο την κατάργηση των αναλογιστικών μειώσεων.

Ποιοι εμπίπτουν στον Νόμο για τις πρόωρες αφυπηρετήσεις.

Ο Νόμος για τις πρόωρες αφυπηρετήσεις ορίζει τα ακόλουθα κριτήρια για επιλογή των δικαιούχων:

1. Άτομα τα οποία μέχρι την 31η Αυγούστου 2020, υπολείπονται, κατά ανώτατο όριο, πέντε (5) έτη μέχρι την συμπλήρωση της ηλικίας υποχρεωτικής αφυπηρέτησής του. Το κριτήριο αυτό είναι αντικειμενικό και δίκαιο. Προκειμένου για δασκάλους, οι οποίοι αφυπηρετούν υποχρεωτικά με τη συμπλήρωση του 62^ου έτους της ηλικίας, έδινε το δικαίωμα πρόωρης αφυπηρέτησης σε εκπαιδευτικούς δημοτικής, οι οποίοι την 31/08/2020 είχαν συμπληρώσει το 57^ο έτος ηλικίας δηλαδή γεννήθηκαν μέχρι την 31/08/1963.
2. Άτομα τα οποία μέχρι την 31η Αυγούστου 2020 συμπληρώνουν τουλάχιστον τετρακόσιους (400) μήνες συντάξιμης υπηρεσίας δικαιούνται να αφυπηρετήσουν την 31/08/2020 χωρίς πέναλτι. Το κριτήριο αυτό δημιουργεί άνιση μεταχείριση, αφού δεν διορίστηκαν όλοι οι εκπαιδευτικοί στην ίδια ηλικία. Αυτό αναλύεται πιο κάτω ως εξής.

Γιατί το κριτήριο των 400 μηνών δημιουργεί άνιση μεταχείριση;

1. Τετρακόσιοι μήνες ισοδυναμούν με 33 ⅓ έτη υπηρεσίας και νοουμένου ότι ο Νόμος 16(Ι)/2020 ορίζει ως ημερομηνία αφυπηρετήσεως των δικαιούχων την 31/08/2020, αυτό σημαίνει ότι πρακτικά οι δικαιούχοι είναι άτομα με 34+ έτη υπηρεσίας, δηλαδή μπήκαν στην υπηρεσία πριν ή κατά την 1/9/1986.
2. Τη δεκαετία του 1980 ήταν σύνηθες οι μη στρατεύσιμοι⁴ εκπαιδευτικοί να διορίζονται σε ηλικία 20-21 ετών, μετά την τριετή φοίτηση τους στην Παιδαγωγική Ακαδημία. Από την άλλη οι στρατεύσιμοι εκπαιδευτικοί διορίζονταν σε ηλικία 22-23 ετών, μετά την υπηρεσία 26 ή 29 μηνών στην Εθνική Φρουρά.
3. Ως αποτέλεσμα του κριτηρίου των 400 μηνών είναι φανερό ότι υπάρχει άνιση μεταχείριση, αφού οι στρατεύσιμοι συμπληρώνουν υπηρεσία 400 μηνών στα 56-57 έτη ηλικίας και οι μη στρατεύσιμοι στα 54-55 έτη ηλικίας.
4. Με το κριτήριο των 400 μηνών δημιουργήθηκε η εξής άδικη κατάσταση: Άτομα μικρότερης ηλικίας επωφελήθηκαν από το Σχέδιο   Πρόωρων αφυπηρετήσεων χωρίς αναλογιστικές μειώσεις, ενώ άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που ο διορισμός τους καθυστέρησε λόγω στρατού αποκλείστηκαν. Συγκεκριμένα στρατεύσιμοι δάσκαλοι των σειρών 1964 και 1965 αποκλείστηκαν αφού δεν καλύπτουν τα κριτήρια ενώ μη στρατεύσιμοι με έτος γέννησης το 1965, ακόμα και κάποιοι που γεννήθηκαν το 1966 εμπίπτουν.
5. Εκ των πραγμάτων δημιουργήθηκαν δύο ηλικιακά όρια με βάση το Νόμο 16(Ι) /2020 για καθορισμό των δικαιούχων πρόωρης αφυπηρέτησης με κίνητρα  ως εξής:

Α. Δάσκαλοι που υπηρέτησαν πλήρη θητεία στην Ε.Φ.: 57 έτη ηλικίας.

Β. Δάσκαλοι που απαλλάχθηκαν νόμιμα από την υπηρεσία στην Εθνική Φρουρά: 55 έτη.

Η αδικία είναι προφανής…

Τι δέον γενέσθαι:

Για να αρθεί η αδικία οι ακόλουθες ρυθμίσεις θα πρέπει να γίνουν:

* Τροποποίηση του άρθρου 3 του Νόμου 16(Ι)/2020 ως εξής: «Άτομα τα οποία κατά τον Ουσιώδη Χρόνο⁵ εφαρμογής του Σχεδίου Πρόωρων αφυπηρετήσεων, είχαν μεγαλύτερη ηλικία από οποιοδήποτε δικαιούχο του Σχεδίου και  δεν ενέπιπταν στις πρόνοιες του Σχετικού Νόμου, να τους επιτραπεί να αφυπηρετήσουν πρόωρα, αν το επιθυμούν, χωρίς αναλογιστικές μειώσεις, την 31^η Αυγούστου 2021.

* Να δημιουργηθεί νέο Σχέδιο Πρόωρων αφυπηρετήσεων για το έτος 2022 στο οποίο να περιλαμβάνεται ως πλασματική υπηρεσία για σκοπούς συμπλήρωσης υπηρεσίας 400 μηνών για πρόωρη αφυπηρέτηση οι μήνες υπηρεσίας στην Εθνική Φρουρά. 

Σημειώσεις:

1. Νόμος 16(Ι) του 2020 δημοσιευμένος στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας με βάση το Άρθρο 52 του Συντάγματος.
2.   Νοείται ότι, οι δάσκαλοι και καθηγητές που θα επιλέξουν να υποβάλουν αίτηση για οικειοθελή πρόωρη αφυπηρέτηση, η οποία εγκρίνεται από το αρμόδιο όργανο που αποφασίζει για την αφυπηρέτηση των υπαλλήλων και εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος εδαφίου, συνεχίζουν να υπηρετούν μέχρι και την 31η Αυγούστου 2020:
3. Η αποκατάσταση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων για την υπηρεσία από 1/1/2013 και μετά αφορά μόνο την κατάργηση των αναλογιστικών μειώσεων λόγω πρόωρης αφυπηρέτησης και όχι τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης. Ο υπολογισμός της σύνταξης με βάση το μισθό καριέρας   και όχι τον τελευταίο μισθό εξακολουθεί να ισχύει για τους δικαιούχους του Σχεδίου όπως και τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς.
4. Λέμε μη στρατεύσιμοι και όχι γυναίκες γιατί ανάμεσα στους συναδέλφους αυτούς υπάρχουν άτομα και από τα δύο φύλα.
5. Ουσιώδης Χρόνος υποβολής αιτήσεων για πρόωρη αφυπηρέτηση με βάση το Νόμο θεωρείται η περίοδος 28/02/ 2020 έως 12/04/2020. (Εγκύκλιος 1604, Τμήμα Δημοσίας Διοίκησης και Προσωπικού, Υπουργείο Οικονομικών, εκδόθηκε στις 05/03/2020.
   
   *Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2017-2020.