Άνοιγμα δημοτικών: Μια προτεινόμενη λύση στο παρα πέντε...

ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΠΑΝΑΟΥ*

Σε αυτό το πρόβλημα, όπως μαθαίναμε και στα παιδιά, έχουμε «δεδομένα» και «ζητούμενα». Ας τα δούμε, προτού προτείνω μια λύση... Σημειώνω εδώ πως αναφέρομαι στα δημοτικά σχολεία κι όχι στα νηπιαγωγεία ή στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης...

Δεδομένα:

1) Έχουμε έναν υφιστάμενο αριθμό διορισμένων εκπαιδευτικών,

2) Έναν υφιστάμενο αριθμό αδιόριστων εκπαιδευτικών,

3) Ένα υφιστάμενο ωρολόγιο πρόγραμμα,

4) Έναν υφιστάμενο κατάλογο περιορισμών (σοβαρότατων σε κάποια μαθήματα) λόγω Covid19,

5) Έναν υφιστάμενο αριθμό σχολικών εγκαταστάσεων / αιθουσών,

6) Κάποιες υπάρχουσες γνώσεις ως προς το πώς ν’ αντιμετωπιστεί κατάλληλα ο Covid19,

7) Κάποιες υφιστάμενες συνθήκες εργασιας παιδιών και εκπαιδευτικών

8) Καθόλου διαθέσιμα χρήματα από το κράτος,

9) Απίστευτη έλλειψη ευελιξίας του εκπαιδευτικού μας συστήματος και κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού που να στηρίζει την ΑεξΑΕ,

10)  Πλήρη απουσία των κατάλληλων στάσεων / δεξιοτήτων από παιδιά, και σε μικρότερο βαθμό (παρά τη φιλότιμη προσπάθεια που κατέβαλαν...) και από εκπαιδευτικούς, ώστε να πετύχει η ΑεξΑΕ

Ζητούμενα, με σειρά επείγουσας προτεραιότητας:

1) Ασφάλεια και υγεία παιδιών κι εκπαιδευτικών

2) Επιστροφή στα σχολεία όλων στις κανονικές ώρες λειτουργίας, ώστε, όπως λέει και το επίσημο κράτος, να «αναπνεύσει» η οικονομία

3) Επίτευξη πραγματικών και ωφέλιμων στόχων μάθησης για όλα τα μαθήματα / βαθμίδες, από όλα τα παιδιά

4) Επίτευξη διαφοροποίησης και ευελιξίας

5) Στήριξη του σχολείου του μέλλοντος, με βάση τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές, τεχνολογικές, εκπαιδευτικές και υγειονομικές ανάγκες

6) Βελτίωση των εργασιακών συνθηκών παιδιών και εκπαιδευτικών

Προς ποια λύση λοιπόν, πρέπει να κινηθούμε;

1. Ξεκινούμε από την ασφάλεια και υγεία. Με μια ματιά στην ίδια την ιστοσελίδα του Π.Ο.Υ. αναφέρεται πως η μάσκα, αποτελεί ακόμη αμφισβητούμενης ποιότητας μέτρο ασφαλείας, ιδιαίτερα για συνεχή χρήση και ιδιαίτερα από παιδιά κάτω των 12. Επισημαίνονται πιθανοί κίνδυνοι από την επιβολή υποχρεωτικής συνεχούς χρήσης της μάσκας (λ.χ. ανακοίνωση στις 5/6/2020) ενώ ταυτόχρονα προτείνονται ως ΠΟΛΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΑ μέτρα, η τήρηση αποστάσεων ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ενός μέτρου και η ατομική υγιεινή. Με προβληματίζουν δε, οι απάνθρωπες υφιστάμενες συνθήκες εργασίας παιδιών / εκπαιδευτικών σε τάξεις - καμίνια, ο υπάρχων συνωστισμός εντός πολλών σχολικών αιθουσών, οι ιδιαίτερες ανάγκες αρκετών παιδιών / εκπαιδευτικών με αναπνευστικά προβλήματα, προβλήματα ακοής ή λ.χ. ανάγκη λογοθεραπείας, αλλά και η ιδιαιτερότητα της συχνότατης ομιλίας των εκπαιδευτικών, κάτι που καθιστά πολύ δύσκολη και πιθανότατα επιβλαβή, την υποχρεωτική εφαρμογή μάσκας. Πολλοί από τους άνω προβληματισμούς (λ.χ. ψηλές θερμοκρασίες/ υγρασία) αναφέρονται και από τον ίδιο τον Π.Ο.Υ. Θεωρώ λοιπόν πως η προτεινόμενη από το ΥΠΠΑΝ λύση, στις 21/08/20, είναι καθόλα ανεπαρκής κι επικίνδυνη. Η μοναδική ασφαλής οδός που μπορούμε να ακολουθήσουμε, είναι αυτή της τήρησης σωστών αποστάσεων. 
2. Κρατώ ως δεδομένο, πως ήδη υπάρχουν σχολεία που τα τμήματα των παιδιών είναι μικρά σε αριθμό (μέχρι 12) και οι αίθουσες επαρκείς, ώστε να τηρηθούν οι κατάλληλες αποστάσεις. Υπάρχουν δε και αρκετά τμήματα σε σχολεία, που έχουν ελάχιστα μεγαλύτερο αριθμό παιδιών οπότε λ.χ. μπορεί με μετακίνηση παιδιών από 2 τμήματα και δημιουργία ενός τρίτου τμήματος, να έχουμε τις κατάλληλες αποστάσεις. Υπάρχουν ταυτόχρονα και σχολεία που διαθέτουν αρκετά μεγάλες αίθουσες διδασκαλίας, οπότε θα μπορούσαν να δεκτούν και τμήματα περισσότερων παιδιών (λ.χ. 17 παιδιά) με τις αποστάσεις να τηρούνται επαρκώς. Ταυτόχρονα, υπάρχουν νεόκτιστα σχολεία που ακόμη έχουν πολλές άδειες αίθουσες (λ.χ. ΙΑ και ΙΓ Πάφου), στα οποία θα μπορούσαν να μετακινηθούν παιδιά από γειτονικά σχολεία, ώστε να τηρούνται οι αποστάσεις. Τέλος, υπάρχουν σε κάθε σχολείο ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα εργαστήρια: Η/Υ, Τέχνη, Μουσική, Σ&Τ, Οικοκυρικά οι αίθουσες των οποίων θα μπορούσαν προσωρινά να χρησιμοποιηθούν από τμήματα, ώστε να επιτευχθούν οι σωστές αποστάσεις...
3. Συγκεκριμένα μαθήματα, παρουσιάζουν τεράστιους περιορισμούς ως προς τη διδασκαλία τους λόγω covid19, λόγω ανάγκης για τήρηση αποστάσεων – περιορισμό μετακινήσεων, λόγω απαγόρευσης κοινής χρήσης υλικών και λόγω επικινδυνότητας από τη διασπορά αέρα. Αναφέρομαι στα μαθήματα της Μουσικής, της Φυσικής Αγωγής, της Τέχνης, του Σ&Τ, των Φυσικων Επιστημών και των Οικοκυρικών. Από την εμπειρία μου, η εξ αποστάσεως διδασκαλία των μαθημάτων αυτών, με τη χρήση κατάλληλα στοχευμένων εκπαιδευτικών βίντεο, υπό τις περιστάσεις, προσφέρει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα για κάλυψη σε βάθος των στόχων των μαθημάτων αυτών, δίνοντας παράλληλα την ευελιξία κι επιλογή στα παιδιά, ν’ ασχοληθούν σε βάθος με το θέμα που τους αρέσει, με την υπάρχουσα κατάσταση να περιορίζει σε τεράστιο βαθμό τη σωστή προσέγγιση αυτών των μαθημάτων. Αν λοιπόν προσωρινά, καταργηθεί η πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία αυτών των μαθημάτων και προσφέρονται προαιρετικά, μέσω εκπαιδευτικών βίντεο, εξ αποστάσεως, λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που βιώνουμε, αυτό αυτόματα «απελευθερώνει» περιπου 8 διδακτικές ώρες για κάθε υφιστάμενο τμήμα τη βδομάδα, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνει και τις υφιστάμενες αίθουσες διδασκαλίας των μαθημάτων αυτών.
4. Πού καταλήγουμε από τα σημεία 2 και 3; Πως είναι δυνατόν, εντελώς ανέξοδα για το κράτος, με τις υφιστάμενες αίθουσες και προσωπικό, να προχωρήσουμε στη δημιουργία μεγάλου αριθμού νέων τμημάτων ΑΜΕΣΑ, ώστε να επιτύχουμε όσο το δυνατό πιο μικρά τμήματα με κατάλληλες αποστάσεις!
5. Οι συνάδελφοι που έχουν ειδίκευση στα άνω μαθήματα που αναφέρονται στο σημείο 3 (που δεν είναι πολλοί...) μπορούν να στελεχώσουν αποσπασμένες ομάδες παραγωγής των εκπαιδευτικών βίντεο για τα μαθήματα αυτά, τα οποία μπορούν να υπάρχουν στο διαδίκτυο και να είναι διαθέσιμα σε όσα παιδιά επιθυμούν να ασχοληθούν με τα θέματα αυτά σε βάθος και ελεύθερα από κάθε περιορισμό, το απόγευμα από το σπίτι τους.
6. Ταυτόχρονα, το θεωρώ απαράδεκτο εν έτει 2020 να μην υπάρχει ακόμη υποχρεωτικό μάθημα Η/Υ σε όλες τις ταξεις του δημοτικού και πλήρως λειτουργικά εργαστήρια Η/Υ σε κάθε σχολείο. Θεωρώ σωστό, παράλληλα με τα άνω μαθήματα, να αναπτυχθεί και σειρά εκπαιδευτικών βίντεο για μάθημα Η/Υ, με έμφαση στις ΑεξΑΕ μεθόδους/ μέσα, στην εκμάθηση βασικών λογισμικών και στην αποτελεσματική χρήση του διαδικτύου για εξεύρεση πληροφοριών, ανάρτηση υλικού και επικοινωνία, με ασφάλεια, το οποίο επίσης να είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο για προαιρετική παρακολούθηση από παιδιά.
7. Οι 8 περίπου διδακτικές ώρες τη βδομάδα που χάνονται από κάθε τμήμα, θα μπορούσαν έκτακτα να προστεθούν στα 3 υφιστάμενα διαλείμματα, τα οποία έτσι κι αλλιώς, είναι από όλους παραδεκτό πως είναι πολύ ανεπαρκή στο χρόνο τους, για τα παιδιά. Ταυτόχρονα όμως, θα πρέπει να εκπονηθεί και να υλοποιηθεί, από κάθε σχολική μονάδα, σχέδιο δραστηριοτήτων, με έμφαση σε δραστηριότητες σχετικές με τα μαθήματα του σημείου 3, που θα διεξάγονται ελεύθερα ή εκ περιτροπής από τα παιδιά, την ώρα των διαλειμμάτων, πάντοτε τηρώντας τις κατάλληλες αποστάσεις.
8. Ταυτόχρονα το κράτος πρέπει να εκπονήσει και να υλοποιήσει ολοκληρωμένο σχέδιο με βάση το οποίο μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια, να κτιστούν οι αναγκαίες αίθουσες σε κάθε σχολείο και να διοριστεί επιπλέον προσωπικό, ώστε να πετύχουμε ΜΟΝΙΜΑ μικρό αριθμό παιδιών (12) σε κάθε τμήμα, κάτι που θα επιφέρει τεράστια εκπαιδευτικά αλλά και υγειονομικά ωφελήματα.

Όταν λοιπόν ολοκληρωθούν όλα τα άνω μέτρα, θα μπορούν τα μαθήματα όλα να διδάσκονται πρόσωπο με πρόσωπο, θα έχει αναπτυχθεί επαρκές υλικό για την ευέλικτη διδασκαλία πολλών μαθημάτων και μέσω ΑεξΑΕ ή για χρήση του υλικού αυτού και στην πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία, θα έχουμε αντιμετωπίσει ΜΟΝΙΜΑ το θέμα «οποιαδήποτε πανδημία» μια και θα έχουμε μικρά τμήματα στα οποία θα τηρούνται αποστάσεις, θα υπάρχει η δυνατότητα ευελιξίας κι επιλογής συγκεκριμένων μαθημάτων εξ αποστάσεως, θα έχει αναπτυχθεί ένα πολύ αναγκαίο μάθημα Η/Υ ενώ ταυτόχρονα, θα τηρηθούν τα αναγκαία ωράρια, θα αναπνεύσει η οικονομία και κανένας δε θα χάσει τη θέση εργασίας του...

Δεν ξέρω αν είναι πραγματοποιήσιμα ή ουτοπικά, όσα εισηγούμαι. Είναι όμως μια ιδέα, μια αρχή, μια βάση αν θέλετε, για να κτιστεί μια ωφέλιμη για όλους λύση... Με λύπησε αφάνταστα η προσπάθεια ορισμένων για παραταξιακή εκμετάλλευση του όλου θέματος, θεωρώντας «καιροσκόπους» όσους φωνάζουν για την απαράδεκτη λύση που προτείνει το ΥΠΠΑΝ, ξεπλένοντας τις όποιες κυβερνητικές ευθύνες. Ταυτόχρονα με λύπησε αφάνταστα το απαράδεκτο ταμπέλωμα των εκπαιδευτικών που φώναζαν για μια καλύτερη λύση, ως «φυγόπονων», «τραγικών», «πολυγραφότατων» και «μεμψίμοιρων»... Ας αφήσουμε κατά μέρους τις αλληλοκατηγορίες κι ας εργαστούμε όλοι για να πετύχουμε μια καλή λύση για όλους, τη λύση που προτείνεται εδώ, ή οποιανδήποτε άλλη εφικτή και ωφέλιμη λύση...

*MA in Open, Distance and Flexible Learning

MA στη Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση / Εκπαίδευση Ενηλίκων