Θέση Βοηθού Διευθυντή Δημοτικής. Η πραγματικότητα

ΤΗΣ ΡΕΒΕΚΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ ΠΙΕΡΗ*

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν τον εκπαιδευτικό κόσμο είναι και το ζήτημα της διευθυντικής ομάδας και ιδιαίτερα των βοηθών διευθυντών.

Με βάση τα υφιστάμενα σχέδια υπηρεσίας (αν μπορούμε να τα ονομάσουμε έτσι) ο Βοηθός Διευθυντής, όπως το λένε και οι λέξεις, βοηθά τον Διευθυντή. Δρα με βάση τις ανάγκες του σχολείου, όπως τις αναγνωρίζει και τις ορίζει ο διευθυντής του. Αναλαμβάνει συντονιστικά καθήκοντα, τόσο παιδαγωγικής όσο και διοικητικής μορφής.

Τα καθήκοντα των Β.Δ. περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα: Μεντορισμός σε νεαρούς συναδέλφους, συντονισμός τμημάτων ή μαθημάτων, έλεγχος ευρωπαϊκών ή άλλων προγραμμάτων, μαθητικά συμβούλια, θέματα πειθαρχίας, παιδονομίας, αναπληρώσεων, πολιτικής άμυνας και πλείστα άλλα τόσα ανατίθενται στους βοηθούς διευθυντές.

Απαραίτητος για τη διεκπεραίωση όλων αυτών, χρόνος εντός και εκτός σχολείου: ενημερωτικές συναντήσεις με συναδέλφους, γονείς και παιδιά, συνεργασία με διάφορους φορείς, κοινές συνεδρίες της διευθυντικής ομάδας, προετοιμασία, οργάνωση και εποπτεία εφαρμογής σχεδίων δράσεων.

Ταυτόχρονα, όμως οι Β.Δ. εργάζονται και διδακτικές περιόδους, αναλαμβάνοντας τις πλείστες φορές δύσκολες τάξεις ή απαιτητικά θέματα που προϋποθέτουν αρκετή προετοιμασία, προσοχή και ενέργεια. Δεν θα αναφερθώ καν σε περιπτώσεις όπου συνάδελφοι Β.Δ., καλούνται με 19 διδακτικές περιόδους να διευθύνουν μικρά (ή και μεγαλύτερα) σχολεία. Το ίδιο και σε μεγαλύτερο βαθμό συμβαίνει και στα νηπιαγωγεία μας.

Όλα τα πιο πάνω δηλώνουν την μεγάλη ανάγκη συνεχούς επιμόρφωσης, μελέτης και ενημέρωσης. Και εδώ  σημειώνεται το κενό του συστήματος. Από την μια η Υπηρεσία απαιτεί όλα όσα έχουν προαναφερθεί, από την άλλη όμως δεν παρέχει καμία στήριξη, ενημέρωση ή επιμόρφωση σε νεοπροαχθέντες Β.Δ. Δημοτικής, Προδημοτικής και Ειδικής. Ενώ, λοιπόν, η θέση και ο ρόλος του Β.Δ. απαιτεί γνώση νόμων, κανόνων και κανονισμών, αρχών οργάνωσης και διοίκησης, η Υπηρεσία δεν μεριμνά ώστε όλοι οι Β.Δ. να  γίνονται κοινωνοί και γνώστες της θεωρίας αλλά και της πράξης της καθημερινότητας του έργου τους.

Ως κενό του συστήματος οφείλουμε να σημειώσουμε και την αξιολόγηση του Β.Δ. Η μέχρι σήμερα, έλλειψη κριτηρίων αξιολόγησης με βάση το έργο του Β.Δ., η αξιολόγησή του στην ίδια κλίμακα και στα ίδια δεδομένα της αξιολόγησης του απλού δασκάλου, δεν βοηθά στην βελτίωση ούτε του ίδιου ούτε και της σχολικής μονάδας και σίγουρα χρήζει αλλαγής.

Συμπερασματικά, αναφέρουμε ότι οι Β.Δ:

• εργάζονται χωρίς ουσιαστικά σχέδια υπηρεσίας και καθορισμένα καθήκοντα
• παίρνουν θέση μάχης χωρίς προηγουμένως να έχουν εκπαιδευτεί
• αξιολογούνται στην ίδια βάση κριτηρίων και με την ίδια κλίμακα που αξιολογούνται και οι απλοί δάσκαλοι-νηπιαγωγοί
• εργάζονται περισσότερες περιόδους σε διδασκαλία παρά σε διοίκηση
• δεν συμμετέχουν στις συντρέχουσες ενημερωτικές συναντήσεις της διοικητικής ομάδας από το ΥΠΠ, αλλά
• καλούνται να εφαρμόσουν καινοτομίες και πολιτικές, οι κατευθυντήριες γραμμές των οποίων δίδονται σε αυτές τις συναντήσεις

Εν κατακλείδι, τονίζουμε την ανάγκη:  

• καταγραφής ουσιαστικών σχεδίων υπηρεσίας με συγκεκριμένα καθήκοντα και υποχρεώσεις
• αναπροσαρμογής των περιόδων διδασκαλίας και διοίκησης με βάση τα καθήκοντα αυτά και αύξησης του μη διδακτικού χρόνου
•  εκπαίδευσης των Β.Δ.,
• της συνεχούς ενημέρωσης και επιμόρφωσης τους σε τρέχοντα θέματα, εξελίξεις και καινοτομίες (η συμμετοχή Β.Δ. σε συναντήσεις δικτύων  θα ήταν μια καλή αρχή)
• αλλαγής στον τρόπο αξιολόγησης των Β.Δ.

Εντονότερη η ανάγκη αυτήν τη περίοδο. Εν καιρώ πανδημίας, με απαιτήσεις εφαρμογής Πρωτοκόλλων, οργάνωσης, εφαρμογής και επίβλεψης σχεδίων δράσης έκτακτης ανάγκης σε όλες τις σχολικές μονάδες, η στήριξη της διευθυντικής ομάδας επιβάλλεται.

Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε πως στόχος όλων των μελών της σχολικής μονάδας πρέπει να είναι η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της. Βασική προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η συνεργασία, η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα της διοικητικής ομάδας. Μια διευθυντική ομάδα με ξεκάθαρους στόχους, εργαλεία, διαδικασίες και χρόνο, αλλά και κοινή πολιτική, εμπνέει, καθοδηγεί και διοικεί το σχολείο είτε αυτό αναφέρεται σε συναδέλφους, είτε σε γονείς, είτε σε παιδιά είτε σε όποιους άλλους φορείς. Αυτή, λοιπόν, η ομάδα χρειάζεται να ενδυναμωθεί. Τρόποι υπάρχουν. Επενδύοντας στα στελέχη, βελτιώνεται και το σύνολο.

 *Β.Δ., Μέλος Γραμματείας ΠΑΔΕΔ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ