Παγκόσμια Μέρα για την Αξιοπρεπή Εργασία

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ*

Κάθε χρόνο στις 7 Οκτωβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Μέρα για την Αξιοπρεπή Εργασία η οποία έχει σαν στόχους της :

• Να προβάλλει την έννοια της Αξιοπρεπούς Εργασίας στους πολίτες, στους υπεύθυνους για την λήψη αποφάσεων και στους εμπλεκόμενους φορείς
• Να καταδείξει ότι η Αξιοπρεπής Εργασία είναι ο μόνος ασφαλής δρόμος διεξόδου από την φτώχεια και ότι είναι παράγοντας καθοριστικής σημασίας για την οικοδόμηση της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής
• Να θέσει την αξιοπρεπή εργασία στο επίκεντρο της ανάπτυξης της οικονομικής, συνδικαλιστικής και κοινωνικής πολιτικής σε εθνικό Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο

Κοιτάζοντας όμως γύρω μας μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς πως τα τελευταία χρόνια υπάρχουν τόσες κοινωνικές ανισότητες με τους εργαζόμενους να βιώνουν μια πολύ σκληρή πραγματικότητα και καθημερινότητα. «Δεκατρία εκατομμύρια άνθρωποι παγιδεύονται στην καταναγκαστική εργασία, πάνω από 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας ενός ατυχήματος ή ασθένειας που σχετίζεται με την εργασία. Σχεδόν το 93% των θέσεων που προσφέρονται σε νέους ανθρώπους είναι άτυπη και ανασφάλιστη εργασία όπου το εισόδημα είναι 49% χαμηλότερο από το κανονικό. Οι γυναίκες κατά μέσο όρο αμείβονται με τα 2/3 των αμοιβών των ανδρών. Διακόσια εκατομμύρια παιδιά ηλικίας από 5 - 14 ετών εργάζονται αντί να φοιτούν στο σχολείο», (https://deok.org.cy/el/eidiseis/154-axioprepis-ergasia).

Στην Κύπρο, κυρίως μετά την οικονομική κρίση διαφαίνεται πως η εργασιακή  εκμετάλλευση, η οποία πραγματώνεται με την καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων, με απολύσεις και μισθούς πείνας, ως αντίβαρο των πολιτικών λιτότητας και οικονομικής περισυλλογής έχει δημιουργήσει τεράστιες αποστάσεις από την πραγματική ουσία της έννοιας «Αξιοπρεπής Εργασία».

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας η Κύπρος παρουσιάζει την ταχύτερη μείωση μισθών στην Ευρωζώνη με διακόσες σαράντα χιλιάδες άτομα που αντιστοιχούν στο 28,8% του πληθυσμού να βρίσκονται στα όρια της φτώχειας και εκατό τριάντα εννέα χιλιάδες οικογένειες να στερούνται βασικά αγαθά διαβίωσης. (https://deok.org.cy/el/eidiseis/154-axioprepis-ergasia).  Αυτή η εξαθλίωση δε βαραίνει μόνο την ιδιωτική εργοδοτική πλευρά αλλά και την κρατική. Μπορεί οι μισθοί και η κυβερνητική εργασία φαινομενικά να είναι «σίγουροι» αλλά τα εργασιακά περιβάλλοντα ουδεμία σχέση έχουν με τα ιδιωτικά. 

Οι  περικοπές λιτότητας της κρατικής μηχανής έχουν χαλάσει εργασιακές σχέσεις με ποιοτικές εταιρείες προμηθευτές της, έχουν χαλάσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, έχουν εξαλείψει την εμπιστοσύνη των πολιτών αλλά και των εργαζομένων τους στο κρατικό σύστημα. Δεν είναι λίγοι οι εργαζόμενοι στο δημόσιο οι οποίοι δεν είναι ευχαριστημένοι από την παρεχόμενη εξυπηρέτηση ή τα μέσα/τρόπους που τους παρέχονται  για διεκπεραίωσή της. Δεν είναι λίγοι που θέλουν να αφυπηρετήσουν το συντομότερο.

Συγκεκριμένα στην εκπαίδευση που τυγχάνει να γνωρίζω καλύτερα, τα τεχνολογικά μέσα τα οποία παρέχονται στους εκπαιδευτικούς για να δουλέψουν είναι απαρχαιωμένα και λιγοστά. Τα κονδύλια για αγορά των αναγκαίων υλικών πλέον ανύπαρκτα με τους εκπαιδευτικούς να αναγκάζονται να αγοράζουν με δικά τους έξοδα ή να ή να είναι συνδρομητές σε διαδικτυακές σελίδες για παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στα παιδιά του κύπριου πολίτη. Ακόμη και μαρκαδόρους για τους πίνακες!

Ειδικά, τα κονδύλια συντήρησης των σχολείων είναι μηδαμινά. Υπάρχουν σχολεία τα οποία είναι για χρόνια αμπογιάτιστα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται  σε υγρασίες, κινδύνους ηλεκτροπληξίας, θέματα ασφάλειας και υγείας τα οποία είναι στα συρτάρια όπως τα ανοιγόμενα παράθυρα σχολείων στον πρώτο όροφο χωρίς σιδεριές ασφαλείας και τα χαμηλά κάγκελα με σχέδια πάνω στα οποία μπορούν οι μαθητές  να πατήσουν και να πηδήξουν.

Η εγκαστάσταση φωτοβολταϊκών και  κατ’ επέκταση κλιματιστικών η οποία θα έπρεπε να είναι και αυτή στα επείγοντά καθυστερεί χρόνια ενώη  Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε εντολή γι αυτό μέσω της Οδηγίας 2009/28/ΕΚ για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Παρόλα αυτά μια τέτοια συμφωνία υπογράφηκε το 2019! Δέκα χρόνια μετά και είναι αμφίβολο κατά πόσον οι μελέτες για το ηλεκτρικό φορτίο το οποίο μπορεί να δεχθεί το κάθε σχολείο έχουν ξεκινήσει, όπως και οι κατάλληλες αλλαγές ώστε να είναι αυτό εφικτό. Η τοποθέτηση «φθηνών» ανεμιστήρων οι οποίοι έπαψαν να εργάζονται και λόγω ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΩΝ αναγκών ΔΕΝ έχουν διορθωθεί αφήνοντας τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς να βιώνουν απάνθρωπες συνθήκες μάθησης και εργασίας.

Περιβάλλοντα στα οποία οι ανοργανωσιές και η άγνοια ωθεί σε τραγικά οργανωσιακά και οργανωτικά λάθη, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να είναι οι μοναδικοί δέκτες των παραπόνων και οι μοναδικοί που να νοιάζονται με αποτέλεσμα να μάχονται μόνοι τους και στο τέλος να απογοητεύονται και να πέφτει η αποδοτικότητα και η όρεξή τους.

Κατεστημένα τα οποία χρονίζουν και θέλουν αλλαγές όπως για παράδειγμα η συσσώρευση της εξουσίας στα Κεντρικά Γραφεία κάθε υπηρεσίας στη Λευκωσία. Πόσο λιγότερη θα ήταν η ταλαιπωρία αν υπήρχαν αυτόνομα παραρτήματα σε κάθε υπηρεσία σε ΚΑΘΕ επαρχία τα οποία να τυγχάνουν απλά γενικού ελέγχου από τα Κεντρικά;  

Τα προβλήματα θα επιλύονταν γρηγορότερα, τα γραφειοκρατικά και η κωλυσιεργία επ΄ αυτών θα μειώνονταν και κάθε επαρχία θα είχε τις δικές της κατανομές ανάλογα με τα δεδομένα και ανάγκες της. Ικανοί επιστήμονες να στελεχώσουν τις υπηρεσίες υπάρχουν σε όλες τις επαρχίες. Η οικονομική κρίση αλλά και η πανδημία covid-19 μας έδωσε πάσα για εφαρμογή καινοτομιών αλλά ο φόβος κάποιων δεν αφήνει το σύστημα να διορθωθεί. Η αξιοπρέπεια όμως πρέπει να πηγάζει πρώτιστα από το ίδιο το κράτος και ύστερα να απαιτείται και από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις τις οποίες στηρίζει.

Η ασφάλεια των εργαζομένων στο χώρο εργασίας τους καθώς και τα οικονομικά ωφελήματα τα οποία επιβάλλεται να προσφέρουν  οι εργοδότες στους εργαζομένους τους οι δημόσιοι υπάλληλοι ΔΕΝ μπορούν να τα γευτούν κυρίως όσοι διορίστηκαν μετά το 2011. Η δημιουργία εργαζομένων διαφόρων ταχυτήτων έχει φέρει την οικονομία σε τέτοια αδιέξοδα τα οποία για να επιλυθούν τελικά θα στοιχίσουν περισσότερο από το να γινόταν σωστή διαχείρισή τους.

Ας ελπίσουμε λοιπόν πως με το παρόν έγγραφο ίσως κάποιοι από τους αρμόδιους αφυπνιστούν σχετικά με το τι σημαίνει ΑΞΙΟΠΕΡΕΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ και ας αποφασίζουν με γνώμονα ΚΑΙ αυτό. 

*Εκπαιδευτικός  

MBA – Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού / Εργασιακές Σχέσεις /Οργανωσιακή  Ψυχολογία