Η τηλεκπαίδευση ξεκινά καθολικά, με σταθερά βήματα πίσω

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ*

Πολύ έγκαιρα, την εποχή της πρώτης καραντίνας πριν δέκα μήνες, είχαν καταγραφεί ποικίλα ερωτήματα και προβληματισμοί που αναφύονταν από την διεξαγωγή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ερωτήματα καθόλα εύλογα και με δεδομένο πως ήταν εμφανές πως η Επίσημη Πλευρά δεν είχε κανένα πλάνο ή στρατηγική για να αντιμετωπίσει με επιτυχία την κρίση που είχε να διαχειριστεί[1]. Είχε επισημανθεί πως θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη η ύπαρξη υπολογιστή στο σπίτι του εκάστοτε μαθητή και η σύνδεση στο διαδίκτυο. Είχε τονιστεί εξάλλου πως ο εξοπλισμός που τα σχολεία διαθέτουν, είναι εξοπλισμός μουσειακής κατάστασης[2]. Εξοπλισμός απηρχαιωμένος, με σοβαρότατα τεχνικά προβλήματα, με προδιαγραφές που δε συμβαδίζουν με τη σύγχρονη τεχνολογία και που ουσιαστικά βρίσκεται στον αναπνευστήρα ή έχει παραδώσει πνεύμα. Τα σχολεία Δημοτικής Εκπαίδευσης στην ολότητά τους διαθέτουν εξοπλισμό σχεδόν δεκαπέντε ετών, ο οποίος θα έπρεπε να έχει αποσυρθεί και αναπληρωθεί.  Η μερική αντικατάσταση που γίνεται κάθε χρόνο, σαφώς και δεν είναι αρκετή για να στηριχθούν τα σχολεία, συνεπώς επιβάλλεται η άμεση, ολική αντικατάσταση και αναβάθμισή του. Αυτό προστάζει και η σύγχρονη πολιτική αποκατάστασης εξοπλισμού στις μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς, όπου ανά τέσσερα περίπου χρόνια τον αντικαθιστούν, έχοντας ως δεδομένο πως εξοπλισμός παλαιότερος των τεσσάρων χρονών είναι αναξιόπιστος σε θέματα αναβαθμίσεων και λειτουργικότητας[3].

Πριν δέκα μήνες, παρά τις αστοχίες και τις τεράστιες αδυναμίες που παρουσίασε το ΥΠΠΑΝ, οι εκπαιδευτικοί σήκωσαν μανίκια και ουσιαστικά έκρυψαν την ανετοιμότητα της Επίσημης Πλευράς. Δεν είναι υπερβολή να αναφερθεί, πως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και η στήριξη των μαθητών, στηρίχθηκε αποκλειστικά στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι εκπαιδευτικοί. Μόνοι τους βρήκαν τις λύσεις, δημιούργησαν δίκτυα επιμόρφωσης και ανταλλαγής ιδεών και υλικού, βρήκαν ψηφιακά εργαλεία προσαρμοσμένα στις ανάγκες των μαθητών τους, επικοινώνησαν με τις οικογένειες, υπερέβαλαν εαυτούς. Αξίζει να τονιστεί, πως η τηλεκπαίδευση έγινε με τον προσωπικό εξοπλισμό και μέσα των εκπαιδευτικών. Την ίδια ώρα, πολλές ήταν οι φωνές, οι παραινέσεις και οι υποδείξεις για τις ενέργειες που το ΥΠΠΑΝ όφειλε να κάνει για να είναι έτοιμο για ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα της πανδημίας[4] [5]. Είχαν αναδειχθεί τα προβλήματα και οι ελλείψεις και είχε τονιστεί πως το ΥΠΠΑΝ όφειλε να αφήσει τα επικοινωνιακά παιχνίδια και να δώσει λύσεις!

Δέκα μήνες μετά την πρώτη καραντίνα και αφού το ΥΠΠΑΝ είχε όλο τον χρόνο στη διάθεσή του να προγραμματιστεί και να καλύψει τις εκκρεμότητες, σημειώνεται πως είμαστε στο απόλυτο μηδέν, με τα δεδομένα να μη διαφέρουν απ’ εκείνα του περασμένου Μάρτη. Όλους αυτούς τους μήνες οι εκπαιδευτικοί, συνεχίζουν να καλύπτουν μεγάλο μέρος των κενών εξοπλισμού που υπάρχουν στα σχολεία με τα δικά τους μέσα, για να μπορούν να προσφέρουν ό,τι καλύτερο μπορούν στους μαθητές τους, μέσα στις αντίξοες συνθήκες που βιώνουμε. Υπογραμμίζεται πως η διεξαγωγή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δε θα ήταν δυνατή χωρίς τη χρήση του προσωπικού ηλεκτρονικού εξοπλισμού των εκπαιδευτικών. Την ίδια ώρα δεν έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση της συνδεσιμότητας και ταχύτητας του διαδικτύου στα σχολεία μας, ενώ επίσης δεν έχουν αναβαθμιστεί ψηφιακά τα σχολεία, παρά τις σχετικές εξαγγελίες. Το δε «ψηφιακό χάσμα» μεταξύ των μαθητών, συνεχίζει να υφίσταται, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τις ανισότητες μεταξύ των μαθητών.

Το ΥΠΠΑΝ στην παρούσα φάση, δεν έχει κανένα ελαφρυντικό. Από την ερχόμενη Πέμπτη τα σχολεία καλούνται να εφαρμόσουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην ολότητά τους (εκτός από την ακατανόητη εξαίρεση των νηπιαγωγείων) και δε διαθέτουν τον εξοπλισμό/υποδομή για να το πράξουν. Το ενδεχόμενο οι εκπαιδευτικοί να κληθούν να διδάξουν από τις σχολικές αίθουσες, με τον διαθέσιμο εξοπλισμό των σχολείων, φαντάζει ως ανέκδοτο. Το ΥΠΠΑΝ απέτυχε να εξοπλίσει τα σχολεία με κάμερες ή μικρόφωνα, ενώ φαίνεται απίθανο ο απηρχαιωμένος εξοπλισμός να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της πλατφόρμας που το Υπουργείο απαιτεί να χρησιμοποιηθεί. Αν φυσικά οι συσκευές καταφέρουν να ανάψουν! Τα δίκτυα ακόμα των σχολείων, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντέξουν την ταυτόχρονη σύνδεση δεκάδων συσκευών, με τις υφιστάμενες μη αναβαθμισμένες υποδομές δικτύου.

Από την άλλη, είναι ορατό το ενδεχόμενο το ΥΠΠΑΝ να προσφύγει στην εύκολη λύση, που θα το βγάλει από τη δύσκολη θέση. Να ζητήσει από τους εκπαιδευτικούς να εργαστούν από το σπίτι, με τον δικό τους εξοπλισμό, όπως έπρατταν και πράττουν εδώ και τόσους μήνες. Δεν μπορεί όμως να αγνοηθεί το γεγονός πως αρκετοί μαθητές θα είναι αποκομμένοι από το δικαίωμα στην εκπαίδευση, μιας και η Πολιτεία απέτυχε να τους παρέχει τα απαραίτητα μέσα για να συμμετέχουν. Οι συσκευές τύπου ταμπλέτας ακόμα αναμένονται…  

Σε κάθε περίπτωση, είναι ξεκάθαρο πλέον, πως πλάνο σε σχέση με την τηλεκπαίδευση δεν υπήρχε και δεν υπάρχει. Σε δράσεις και έργα το ΥΠΠΑΝ έχει αποτύχει παταγωδώς. Σε λίγες μέρες τα σχολεία μπαίνουν σε ρυθμούς τηλεκπαίδευσης και το ΥΠΠΑΝ δεν κατάφερε έστω να εφοδιάσει τα σχολεία με μικρόφωνα για τις ανάγκες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Το ανησυχητικό είναι πως ενδεχομένως οι δύο μέρες τηλεκπαίδευσης που έχουν ανακοινωθεί, τελικά να είναι πολύ περισσότερες. Προφανώς οι υποσχέσεις και οι εξαγγελίες δε θα λύσουν τα ανυπέρβλητα προβλήματα. Σαφώς επίσης, δεν μπορεί το ΥΠΠΑΝ να στηρίζεται σταθερά στο φιλότιμο των εκπαιδευτικών που εδώ και καιρό το ξελασπώνουν. Τα προβλήματα δεν γίνεται να κρύβονται συνεχώς κάτω από το χαλί! Κατανοητό πως τον Μάρτη ή τον Απρίλη που πέρασε, όλοι είχαμε να αντιμετωπίσουμε κάτι ολότελα νέο και έπρεπε να προσαρμοστούμε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Δεκτές και οι ελλείψεις και οι παραλείψεις σε στιγμές πρωτόγνωρες. Όμως σήμερα, δε χωρεί καμιά δικαιολογία. Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος και τα δεδομένα είναι ακριβώς τα ίδια με τότε!  Σε ένα κανονικό κράτος, θα περίμενε κανείς ένα mea culpa και άμεση προσπάθεια έστω και την υστάτη, να σωθεί ό,τι σώζεται. Δυστυχώς δεν αναμένεται κάτι τέτοιο. Θύματα αυτής της τραγικότατης κατάστασης, τα παιδιά! Τα παιδιά μας!  

* Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ