ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ MΙΧΑΗΛΙΔΗ*
Όπως σε κάθε επάγγελμα έτσι και στο δικό μας, η ομαλή λειτουργία της εργασίας μας στηρίζεται στη σωστή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Στη δική μας περίπτωση η ομαλή λειτουργία της σχολικής μονάδας στηρίζεται πρωτίστως στη σωστή συνεργασία των εκπαιδευτικών, είτε αυτοί είναι μόνιμοι, είτε αντικαταστάτες.
Ο ρόλος του αντικαταστάτη σαφώς και είναι πολύ πιο δύσκολος αφού χρειάζεται κάθε μερικές μέρες, εβδομάδες ή μήνες να σφραγίσει τη βαλίτσα των αναμνήσεων και των εμπειριών που αποκόμισε από ένα σχολείο και να ξεκινήσει μια καινούρια «περιπέτεια» σε ένα νέο σχολικό περιβάλλον, με καινούριο διευθυντή, καινούριους συναδέλφους και κυρίως καινούριους μαθητές. Μαθητές διαφορετικού μαθησιακού επιπέδου, που ζουν κάτω από διαφορετικές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και κυρίως με διαφορετική ψυχοσύνθεση, αφού κάθε παιδί όπως και ενήλικας είναι διαφορετικός και αυτό είναι που μας κάνει και μοναδικούς σε αυτό τον κόσμο.
Οι αντικαταστάτες λοιπόν καταφθάνουν στο νέο τους περιβάλλον με όρεξη και φρέσκιες ιδέες για να επιτελέσουν τον ρόλο τους που δεν είναι άλλος από την ομαλή συνέχιση αυτής της πολύπλοκης «μηχανής» που ονομάζεται σχολείο. Παρ’ όλα αυτά, πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο πολλοί αντικαταστάτες να γίνονται «θύματα» εκμετάλλευσης είτε από άγνοια των ιδίων, είτε από άγνοια των εκάστοτε διευθύνσεων στις σχολικές μονάδες, όσον αφορά στα κατοχυρωμένα δικαιώματα τους. Για παράδειγμα όπως έχει λεχθεί επανειλημμένα στο παρελθόν, υπάρχουν συγκεκριμένες επιπλέον περίοδοι τις οποίες μπορεί ένας αντικαταστάτης να αναπληρώσει ένα μόνιμο συνάδελφο, πέρα από τις ώρες που του έχουν δοθεί από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας και αυτές είναι δέκα στο σύνολο (μέσα στη σχολική χρονιά). Υπάρχει και σχετικό έντυπο στο οποίο μπορούν οι αντικαταστάτες να συμπληρώνουν τις περιόδους τις οποίες έχουν ήδη διδάξει.
Πέραν αυτού, υπάρχει και το δικαίωμα για ένα αντικαταστάτη να φύγει από τη σχολική μονάδα αν οι ώρες που του έχουν ανατεθεί το επιτρέπουν, αφού ουσιαστικά δεν πληρώνεται. Για παράδειγμα ένας εκπαιδευτικός ο οποίος παίρνει μια αντικατάσταση 26 περιόδους (23 διδακτικές περιόδους συν 3 περιόδους για εξωδιδακτικά καθήκοντα), έχει το δικαίωμα για τις υπόλοιπες 3 περιόδους (οι οποίες συμπληρώνουν τις 29 που είναι ο μέγιστος αριθμός που προσφέρεται), να αποχωρήσει από το σχολείο. Παράλληλα υπάρχουν και τα δικαιώματα όσον αφορά τις ώρες θηλασμού καθώς και 3 μέρες για άδεια ασθενείας (έστω και αν είναι άνευ απολαβών). Όλα αυτά και άλλα είναι γνωστά και αποτελούν αναφαίρετα δικαιώματα όλων των αντικαταστατών. Ναι λοιπόν, δικαιώματα έχουν και οι αντικαταστάσεις, έχουν όμως σαφώς και υποχρεώσεις, όπως το να είναι σωστοί στα καθήκοντα τους, να τηρούν τους εσωτερικούς κανονισμούς του κάθε σχολείου και να παρέχουν κάποια διευκόλυνση αν και εφόσον υπάρξει κάποια έκτακτη ανάγκη.
Αυτό που πρέπει να τονιστεί σε αυτό το σημείο είναι ότι δεν είμαστε «αντίπαλοι» με τους μόνιμους εκπαιδευτικούς ούτε με τα μέλη της κάθε σχολικής μονάδας. Αντιθέτως είμαστε συνάδελφοι και μελλοντικοί συνεχιστές αυτού του λειτουργήματος. Τα παιδιά μας χρειάζονται σε αυτή τη δύσκολη περίοδο αφού ο κόσμος τους έχει ανατραπεί και είναι αναγκασμένα να ζουν με όλους αυτούς τους περιορισμούς και κάτω από ψυχολογική πίεση ελέω πανδημίας. Αλληλοϋποστήριξη πρέπει να υπάρχει και μεταξύ των εκπαιδευτικών. Φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι και για τους νέους συναδέλφους αντικαταστάτες, οι οποίοι λόγω των αυξημένων αναγκών για εκπαιδευτικούς, κλήθηκαν να διδάξουν για πρώτη φορά στη ζωή τους υπό αυτές τις συνθήκες.
Σίγουρα πολλές φορές χρειάζεται όλοι να βάλουμε νερό στο κρασί μας και να ενισχύσουμε την προσπάθεια για ομαλή λειτουργία της σχολικής μονάδας, ειδικά σε περιόδους όπως αυτή που παρατηρείται έλλειψη διαθέσιμων αντικαταστατών όπως προαναφέρθηκε. Σαφέστατα υπάρχουν πολλά να διεκδικηθούν όσον αφορά τα δικαιώματα όχι μόνο των αντικαταστατών αλλά και όλων των αδιόριστων συναδέλφων. Εντούτοις τώρα είναι η ώρα για να παλέψουμε ομαδικά με τον «αόρατο» εχθρό της πανδημίας και να βγούμε όλοι κερδισμένοι τόσο παθολογικά όσο και ψυχολογικά. Όταν υπάρχει σεβασμός εκατέρωθεν μπορούν να γίνουν πολλά , φτάνει να υπάρχει η θέληση.
Επιλέγουμε το «πολύτιμοι συνεργάτες» λοιπόν, πάντα στα πλαίσια σεβασμού των δικαιωμάτων μας αλλά και με μια δόση ευελιξίας αν και όποτε κρίνεται απολύτως απαραίτητο.
*Αντικαταστάτης Δημοτικής Εκπαίδευσης
Μέλος Κλαδικής Αντικαταστατών ΠΟΕΔ Λεμεσού
