ΤΗΣ ΕΥΗΣ ΙΣΑΑΚ*
Ο Φώτης Πίττας γεννήθηκε στο Φρέναρος το 1935. Αποφοιτώντας από το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου, υποβάλλει αίτηση στο Διδασκαλικό Κολλέγιο Μόρφου, που γίνεται δεκτή. Είναι δευτεροετής φοιτητής όταν αρχίζει ο απελευθερωτικός αγώνας εναντίον των Άγγλων. Επιθυμεί να ενταχθεί στην οργάνωση και ζητά από τον Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου, να γίνει αποδεκτός. Από τις πρώτες κιόλας μέρες, συνεργάζεται με τον συμφοιτητή του Μάκη Μάρκου από το Παραλίμνι για την υλοποίηση ενός σχεδίου πυροδότησης βομβών και γράφει επαναστατικά συνθήματα σε αίθουσα διδασκαλίας του Κολλεγίου, με τη βοήθεια του συμφοιτητή του Ανδρέα Ιωαννίδη από την Πάφο.
Τον Σεπτέμβριο του 1955, ο Φώτης Πίττας διορίζεται δάσκαλος στο χωριό Άχνα, επιδιώκει να συνδεθεί με το τοπικό κλιμάκιο της ΕΟΚΑ και γίνεται ένα από τα πιο δραστήρια μέλη του. Όλη τη μέρα εργάζεται στο σχολείο και τα βράδια στήνει ενέδρες στα στρατιωτικά οχήματα των Άγγλων. Η δράση του συνεχίζεται μέχρι τον Οκτώβρη του 1956, όταν κάποιος καταδότης τον προδίνει στις Βρετανικές Αρχές, προλαβαίνει όμως να διαφύγει τη σύλληψη. Από τη στιγμή εκείνη είναι καταζητούμενος και παίρνει το ψευδώνυμο «Ακρίτας». Στη συνέχεια αναλαμβάνει υποτομεάρχης στην περιοχή Λύσης και οργανώνει αξιόμαχες ομάδες. Εμπνέει και μεταδίδει τον ενθουσιασμό του στους νεαρούς αγωνιστές.
Το 1957 τον συλλαμβάνουν και τον μεταφέρουν στις φυλακές της Αμμοχώστου. Όπως ο ίδιος μας πληροφορεί στο ημερολόγιο του, ξυλοκοπείται άγρια και υφίσταται φοβερά βασανιστήρια. «Με ξυλοκόπησαν άγρια… Μέρα και νύχτα γογγύζω από τους πόνους… Σε κάθε βήμα που ακούω, η καρδιά μου χτυπά δυνατά»,[1] ομολογεί περιγράφοντας τις μαρτυρικές ώρες που πέρασε στη φυλακή. Παρά τις κακουχίες όμως δεν λυγίζει, παραμένει πιστός στον όρκο του και δεν αποκαλύπτει τίποτα για την οργάνωση. Έπειτα τον μεταφέρουν στα κρατητήρια της Κοκκινοτριμιθιάς, όπου εξυψώνει το εθνικό φρόνημα των κρατουμένων με συζητήσεις και εκδηλώσεις εθνικού περιεχομένου. Ο Άγγλος διοικητής των Κρατητηρίων όμως φροντίζει να μετακινήσει τον «επικίνδυνο» κρατούμενο.
Καταλήγει έτσι στα Κρατητήρια της Πύλας, όπου διδάσκει τους αναλφάβητους συγκρατούμενους του και γράφει ποιήματα. Το όραμα της ελευθερίας όμως δεν το εγκαταλείπει ποτέ. Στέλνει μυστικά μηνύματα στον τομεάρχη του και ζητά να εγκριθεί η απόδραση του. Πέντε μήνες μετά η επιθυμία του γίνεται πραγματικότητα. Ένα φορτηγό με πορτοκάλια, με μια τέλεια κρύπτη που έφτιαξε ο αγωνιστής Αντώνης Κατσιάρης από τη Σωτήρα, φτάνει στα κρατητήρια και σε λίγες ώρες αφού ξεφορτώσει, απομακρύνεται παίρνοντας μαζί του τέσσερις αγωνιστές ανάμεσα τους κι ο Φώτης Πίττας.
Στη συνέχεια ορίζεται υπεύθυνος στην περιοχή Λύσης φέροντας πλέον το ψευδώνυμο «Γύθος». Ο Γύθος και η ομάδα του στήνουν ενέδρα σε αυτοκίνητα του Βρετανικού στρατού και οι Άγγλοι έχουν πολύ σοβαρές απώλειες.
Τον Αύγουστο του 1958 οι αγωνιστές Ανδρέας Κάρυος, Ηλίας Παπακυριακού, Χρίστος Σαμάρας και Φώτης Πίττας φιλοξενούνται σε σπίτι στο Λιοπέτρι. Ξημερώματα της 1ης Αυγούστου ειδοποιούνται ότι οι Άγγλοι πλησιάζουν στο χωριό. Προσπαθούν να φύγουν αλλά οι Άγγλοι έχουν αποκόψει όλες τις εξόδους. Έτσι ζητούν από ένα πατριώτη, τον Παναγιώτη Καλλή να τους κρύψει μέσα στον αχυρώνα του και αυτός αποδέχεται πρόθυμα.
Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου 1958: μια ιστορική μέρα γράφτηκε για το Λιοπέτρι, για την Αμμόχωστο, για την Κύπρο και οδήγησε τους τέσσερις αγωνιστές στο Πάνθεο των ηρώων. Στις οροφές των γύρω σπιτιών κρύβονται Άγγλοι ακροβολιστές. Κάποια στιγμή ακούγεται μια φωνή να τους καλεί να παραδοθούν και μια άλλη φωνή αποφασιστική και αγέρωχη να τους απαντά «Μολών λαβέ». Ρίχνονται οι πρώτοι πυροβολισμοί και η μάχη αρχίζει. Οι τέσσερις μαχητές καταφέρνουν και αναχαιτίζουν τις επιθέσεις των κατακτητών. Οι Άγγλοι στέλνουν τότε ενισχύσεις. Ένα ελικόπτερο αποβιβάζει μερικούς καταδρομείς που σκαρφαλώνουν στην οροφή του αχυρώνα, τον περιλούζουν με βενζίνη και ανάβουν φωτιά. Οι αγωνιστές βγαίνουν έξω και πέφτουν από τις σφαίρες των Άγγλων. Η μάχη τελειώνει και οι αγωνιστές γίνονται σύμβολα της ελευθερίας και συγκινούν με τη θυσία τους όλο τον ελληνισμό και όλο τον κόσμο.
Ο Φώτης Πίττας με τη θυσία του κάνει περήφανο τον διδασκαλικό κόσμο της Κύπρου και δείχνει ταυτόχρονα σε όλους μας ότι το χρέος του εκπαιδευτικού δεν περιορίζεται μόνο μέσα στους τέσσερις τοίχους της σχολικής τάξης, ούτε ολοκληρώνεται με την κάλυψη της διδακτέας ύλης. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολυδιάστατος: οικοδομεί τη γνώση με τα παιδιά, οργανώνει το κατάλληλο μαθησιακό περιβάλλον, αξιολογεί, εφαρμόζει καινοτόμες δράσεις, χρησιμοποιεί την τεχνολογία, εξελίσσεται επαγγελματικά. Τίποτα από αυτά όμως δεν έχει και τόση αξία αν ο δάσκαλος δεν αναλάβει τον αληθινό του ρόλο που δεν είναι άλλος από το να εμπνέει, να σκορπίζει φως γύρω του και να ενσταλάζει στις ψυχές των παιδιών την ελπίδα και την αγάπη για την πατρίδα. Ο Φώτης Πίττας μας διδάσκει με το παράδειγμα του να γινόμαστε παράδειγμα για τους δικούς μας μαθητές και να τους δείχνουμε έμπρακτα μέσα στην καθημερινότητα του σχολείου αξίες, όπως η αγάπη για την πατρίδα, η αγωνιστικότητα, ο αλτρουισμός, η πίστη στον Θεό. Στην προσπάθεια μας λοιπόν να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της εποχής μας, ας μην ξεχνούμε το παράδειγμα όλων των παλαιότερων δασκάλων και ειδικά του ήρωα δασκάλου Φώτη Πίττα.
*Εκπαιδευτικός
ΠΑ.Δ.Ε.Δ-Πρωτοπορία Αμμοχώστου
[1] Μυρτιώτη Π,1997, Ήρωες δάσκαλοι της Κύπρου, Κύπρος, Έκδοση Π.Ο.Ε.Δ.
