ΤΩΝ ΜΙΧΑΛΗ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ*, ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ** ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΜΑΓΙΔΟΥ***
Τεράστια προβλήματα έχουν παρατηρηθεί στα σχολεία μας, ίσως στην πιο δύσκολη χρονικά περίοδο που διανύουν τα τελευταία χρόνια. Εν μέσω πανδημίας και εν μέσω της πρωτόγνωρης αναστάτωσης που έχουν να αντιμετωπίσουν τα σχολεία λόγω της εφαρμογής των νέων μέτρων, τα σχολεία, και κυρίως τα Δημοτικά, στην ουσία έχουν αποδεκατιστεί από τις πολλές δικαιολογημένες απουσίες εκπαιδευτικών και την ανεπαρκή αντικατάστασή τους από το ΥΠΠΑΝ.
Στη Δημοτική εκπαίδευση (Δημοτικά, Ειδικά Σχολεία και Νηπιαγωγεία), όταν απουσιάζει εκπαιδευτικός τα παιδιά δεν πρέπει και δεν μπορούν να μένουν ασυνόδευτα. Πρακτικές που εφαρμόζονται στη Μέση εκπαίδευση όπου τα παιδιά σχολνούν πιο νωρίς είναι ανεφάρμοστες. Ο μοναδικός τρόπος αναπλήρωσης είναι είτε να χωριστούν τα παιδιά σε άλλες τάξεις (απαγορεύτηκε λόγω της πανδημίας), είτε να αναπληρώσουν άλλοι εκπαιδευτικοί του σχολείου τους εκπαιδευτικούς που απουσιάζουν (μέχρι 10 αναπληρώσεις τον χρόνο) είτε να καλεστεί αντικαταστάτης.
Λόγω της πανδημίας οι αναπληρώσεις που κάνουν οι εκπαιδευτικοί έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, λόγω της αύξησης των δικαιολογημένων απουσιών εκπαιδευτικών επειδή είτε νοσούν, είτε είναι επαφές οι ίδιοι ή τα παιδιά τους.
Δυστυχώς, η επίσημη πλευρά όχι μόνο δεν αναγνωρίζει το πρόβλημα αλλά το έχει επιβαρύνει με τις αλλοπρόσαλλες αποφάσεις του τελευταίου διαστήματος. Η απόφαση για φύλαξη των παιδιών από τις 7:30 μέχρι τις 7:45 αντί τα παιδιά αν βγαίνουν κανονικά στην αυλή με επίβλεψη, όπως γινόταν πάντα και γίνεται και τα διαλείμματα, επιβάρυνε τους εκπαιδευτικούς με 1 τουλάχιστον διδακτική περίοδο τη βδομάδα. Παράλληλα, οι νέες (προφορικές) οδηγίες που δόθηκαν στα σχολεία για φύλαξη των παιδιών που δεν τηρούν το νέο διάταγμα σε ξεχωριστή αίθουσα, προσθέτει και άλλες αναπληρώσεις στους εκπαιδευτικούς. Η σημαντικότερη όμως απόφαση που επηρέασε αρνητικά τα σχολεία είναι ο τρόπος στελέχωσης των σχολείων ΔΡΑΣΕ.
Στα σχολεία ΔΡΑΣΕ εργοδοτήθηκαν αδιόριστοι εκπαιδευτικοί με αγορά υπηρεσιών, για να εργάζονται για 15 ώρες τη βδομάδα. Αυτή η απόφαση του ΥΠΠΑΝ, έχει αφαιρέσει περίπου 400 αδιόριστους εκπαιδευτικούς δημοτικής, εν δυνάμει αντικαταστάτες, από τη δεξαμενή που μπορεί να διορίσει η ΕΕΥ στα σχολεία. Αν το ΥΠΠΑΝ διόριζε 200 περίπου εκπαιδευτικούς με σύμβαση και πλήρες ωράριο, αυτή τη στιγμή θα υπήρχαν εκατοντάδες περισσότεροι εκπαιδευτικοί που θα μπορούσαν να δουλέψουν ως αντικαταστάτες και 200 εκπαιδευτικοί που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα σχολεία με 2000 αναπληρώσεις.
Παράλληλα, πολιτικές αποφάσεις των τελευταίων χρόνων κατέστησαν το επάγγελμα του αντικαταστάτη λιγότερο ελκυστικό: Μετατροπή σε ωρομίσθιο προσωπικό με κατ’ επέκταση μείωση απολαβών, απουσία άδειας ασθενείας ή απουσίας, αφαίρεση τους δικαιώματος σε ανεργιακό επίδομα για Χριστούγεννα και Πάσχα, απουσία όρων εργασίας κ.ά. Το μεγαλύτερο δε πλήγμα ήταν η απόφαση για κατάργηση του καταλόγου διοριστέων το 2027, απόφαση που δίνει ημερομηνία λήξης στην εργασία τους αν δεν πετύχουν μονιμοποίηση μέχρι τότε.
Το ΥΠΠΑΝ οφείλει να αντιμετωπίσει το θέμα με σοβαρότητα και αν θέλει τα σχολεία να συνεχίσουν να λειτουργούν απρόσκοπτα να καταρτίσει πλάνο το οποίο να λύνει το πρόβλημα άμεσα αλλά και σε βάθος χρόνου να καταστίσει το επάγγελμα του αντικαταστάτη πιο ελκυστικό, για να επιλυθούν οριστικά τα προβλήματα υποστελέχωσης των σχολείων. Οι εισηγήσεις μας είναι οι εξής:
- Παροχή άδειας ασθενείας και ειδικής άδειας στους αντικαταστάτες, αφού χωρίς κανένα είδος άδειας είναι διστακτικοί στο να εργαστούν στα σχολεία εν μέσω πανδημίας. Είναι γεγονός πως το ΥΠΠΑΝ έπρεπε εδώ και χρόνια να δώσει αυτό το δικαίωμα στους αντικαταστάτες αφού ούτε βιονικοί είναι, ούτε κατώτεροι των υπόλοιπων εκπαιδευτικών.
- Διορισμός αντικαταστατών με πλήρες ωράριο (29 ώρες), έστω και αν αντικαθιστούν εκπαιδευτικούς με λιγότερο διδακτικό χρόνο. Με αυτό τον τρόπο οι σχολικές μονάδες μπορούν να αξιοποιήσουν αυτό τον επιπρόσθετο χρόνο για ενίσχυση μαθητών που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες, για εξ αποστάσεως εκπαίδευση μαθητών που απουσιάζουν ή επείγουσες αναπληρώσεις που προκύπτουν. Η συγκεκριμένη πρακτική εφαρμόστηκε κατά το τέλος της περσινής σχολικής χρονιάς, μετά από έντονες παραινέσεις της ΠΟΕΔ και σε κάποιο βαθμό βοήθησε τα σχολεία να λειτουργήσουν πιο ομαλά και ορθολογικά. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να καθοριστεί από την επίσημη πλευρά ο τρόπος αξιοποίησης αυτών των επιπρόσθετων ωρών έτσι ώστε να μην τυγχάνουν εκμετάλλευσης οι αντικαταστάτες και να δημιουργούνται αχρείαστες παρεξηγήσεις.
- Δημιουργία δεξαμενής αντικαταστατών, έτσι ώστε με το που προκύπτει μια μικρή αντικατάσταση να αποστέλλεται άμεσα αντικαταστάτης. Πρόκειται για μια διαχρονική θέση της ΠΟΕΔ που απευθύνεται εδώ και πολλά χρόνια εις ώτα μη ακουόντων για αντικαταστάσεις διάρκειας μέχρι 10 εργάσιμων ημερών.
- Αναγνώριση μονάδων μετάθεσης και ενεργοποίησή τους με τον πρώτο διορισμό. Έτσι αντικαταστάτες θα επιλέγουν και πιο μακρινές αντικαταστάσεις.
- Αναγνώριση καθεστώτος αορίστου χρόνου και για αντικαταστάτες, έτσι ώστε να διασφαλίσουν πως αν εργαστούν 30 μήνες ως αντικαταστάτες πως τουλάχιστον θα συνεχίσουν να εργάζονται υπό αυτό το καθεστώς και μετά το 2027 με την κατάργηση του καταλόγου διοριστέων.
- Αύξηση της μοριοδότησης της υπηρεσίας στον κατάλογο διορισίμων από 20% σε 40%, έτσι ώστε οι αντικαταστάτες που επιλέγουν να εργαστούν και να βοηθήσουν τα σχολεία να έχουν πλεονέκτημα διορισμού. Η υπηρεσία και η εμπειρία που αποκτούν οι αντικαταστάτες είναι πολύτιμη και πρέπει να αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο κατά τον καταρτισμό των καταλόγων. Έτσι, οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί θα επιλέγουν να εργαστούν ως αντικαταστάτες.
Τα όσα δεν έχουν γίνει από την Επίσημη Πλευρά για τους αντικαταστάτες για δεκαετίες και η δυσμενής αντιμετώπισή τους, τα βρήκαμε μπροστά μας κατά τις τελευταίες δύο σχολικές χρονιές. Η στάση του ΥΠΠΑΝ σε θέματα αντιμετώπισης του ανθρώπινου δυναμικού πρέπει να αναθεωρηθεί, αν όντως επιθυμεί να θωρακίσει το Δημόσιο Σχολείο. Ειδικά η μεταχείρισή που τυγχάνουν οι αντικαταστάτες, οι αυτοεργοδοτούμενοι, οι συμβασιούχοι ορισμένου και αορίστου χρόνου προκαλεί αλγεινή εντύπωση. Καθιστούν επίσης τη ζήτηση εργασίας στα Δημόσια Σχολεία, ως μη ελκυστική, με αποτέλεσμα τα σχολεία να έχουν να αντιμετωπίσουν τρομερές δυσκολίες και κενά. Είναι εκ των ων ουκ άνευ, πως επιβάλλεται να προωθηθούν τάχιστα λύσεις, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες, για τις αντικαταστάσεις και τους αντικαταστάτες που να βοηθήσουν έτσι ώστε τα σχολεία να λειτουργήσουν ομαλά τόσο κατά τη νέα σχολική χρονιά αλλά και γενικότερα.
*Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
**Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΔ, Γενικός Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
***Αντικαταστάτρια Ειδικής και Προδημοτικής Εκπαίδευσης, Μέλος ΔΣ Α.Κί.ΔΑ
