Ωρολογιακή βόμβα η ανικανότητα διοίκησης στο ΥΠΠΑΝ

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ*

Καζάνι που βράζει η Εκπαίδευση τις τελευταίες μέρες και εδώ και καιρό ωρολογιακή βόμβα που επίκειται να εκραγεί με ολέθριες συνέπειες σε όλη την κοινωνία.  Παρά το γεγονός πως από το 1997 στις εκθέσεις της Ουνέσκο, της επταμελούς Επιτροπής για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση του 2004 αλλά και της Παγκόσμιας Τράπεζας το 2014, γίνονται συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης της δομής του ΥΠΠΑΝ αλλά και του τρόπου λειτουργίας του δυστυχώς  προσκρούουν σε ώτα μη ακουόντων με τις ανάλογες συνέπειες όχι μόνο στον κόσμο των εκπαιδευτικών αλλά ολόκληρης της κοινωνίας.

Συγκεκριμένα και κατά γράμμα αναφέρεται στην έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας το 2014 « The structure of the MoEC has long been criticized by different stakeholders. The most important structural problems identified in the reports were:  

a. The lack of a unit focused on core education functions such as policymaking, strategic planning, data collection, evaluations, and monitoring of education quality. Responsibility for education research and systemic evaluations is dispersed among various institutions and departments, and these activities are largely uncoordinated, often duplicated, and mostly unrelated to the education policy needs and concerns of the MoEC.

b. The fragmentation and lack of coordination and communication between the various departments of the MoEC.

c. The staffing of the MoEC by teachers on secondment instead of qualified experts.

…   Despite these recommendations, very little has been done to restructure the MoEC or the education system as a whole. Although the creation of posts to replace teachers on secondment and that of a post of Director of Education, who would have a coordinating and executing role in implementing policy, was approved by the Council of Ministers, the proposal was opposed by “a very small group of employees,” which culminated in the submission of an amendment to the proposed proposal requiring the abolition of all of these new posts”.

Παρά την «απόρριψη» των συστάσεων η πανδημία covid-19 κατέστησε εμφανή την γύμνια της εκπαίδευσης αναφορικά στην τοποθέτηση των κατάλληλων ατόμων στις σωστές θέσεις και φυσικά την έλλειψη Τμήματος Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού. Ενώ βαδίζουμε ήδη στον 21^ο αι. όπου η εξειδίκευση είναι το μόνο χαρτί για την επιτυχία εντούτοις στο ΥΠΠΑΝ ακολουθούνται αναχρονιστικές και πελατειακές μεθόδοι τοποθέτησης ατόμων στις διάφορες θέσεις οι οποίες καλύπτονται πίσω από τους απαρχαιωμένους κανονισμούς.

Η σωρεία από ασαφείς εγκυκλίους γύρω από τον τρόπο διαχείρισης της πανδημίας covid-19  εκ μέρους των σχολείων, η διάσπαρτη αποστολή οδηγιών είτε μέσα από τα email των σχολείων, είτε μέσω της επίσημης πλατφόρμας του ΥΠΠΑΝ, είτε μέσω αποστολής μηνυμάτων στα κινητά των Διευθυντών είναι παραδείγματα ασυνεννοησίας και ανοργανωσιάς η οποία ταλαιπώρησε και εξακολουθεί να ταλαιπωρεί τον εκπαιδευτικό κόσμο ο οποίος πηγαίνει κάθε πρωί δουλειά και διερωτάται αν ο τρόπος εργασίας του θα είναι ο ίδιος με την προηγούμενη μέρα.  Αξιοσημείωτη η διαρκής ανάγκη για αποστολή διευκρινιστικών εγκυκλίων για τις ήδη υπάρχουσες.

Η βιαστική αρχική εξαγγελία της εφαρμογής της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης η οποία προσέκρουε σε νομοθεσίες, επαγγελματική ετοιμότητα, επαγγελματικές δεξιότητες αλλά και έλλειψη τεχνολογικών μέσων και εξοπλισμού απέδειξαν πως στα ανώτατα στρώματα του ΥΠΠΑΝ δεν έχουν εικόνα του τι συμβαίνει στα σχολεία και πως η καταγραφή του τεχνολογικού εξοπλισμού εκ μέρους των σχολείων σε πλατφόρμα το 2015-16 ήταν μόνο για να κουράσει τους εκπαιδευτικούς. Η δε επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στο πρόγραμμα MS Teams το οποίο τέθηκε ως υποχρεωτική μέθοδος διδασκαλίας των μαθητών επίσης ελλιπής σκορπώντας το άγχος και τον πανικό ανάμεσα στον εκπαιδευτικό κόσμο.

Επιπλέον, η απάντηση σε επιστολές εκ μέρους λειτουργών του ΥΠΠΑΝ αναφερόμενες σε «άλλα θέματα» από εκείνα τα οποία τίθενται αναδεικνύει άλλη μια ανοργανωσιά προς διόρθωση. Τραγικό όμως είναι να απαντούνται από Ανώτερους Λειτουργούς επιστολές και να αναγράφουν μέσα προτάσεις του τύπου «τα πλείστα σχολεία κατά τη διάρκεια της πανδημίας χρησιμοποίησαν το viber ως μέσο επικοινωνίας με τους γονείς» αφήνοντας να εννοείται πως αποδέχεται το υπουργείο πως ήτο ο ορθός νόμιμος τρόπος, δημιουργώντας προηγούμενο τη στιγμή που είναι νομικά παράνομο να ζητείται κάτι τέτοιο από τους εκπαιδευτικούς εκ μέρους των Διευθυντών.

Με ανάλογο ύφος να απαντούνται επιστολές και να αναφέρουν πως «τις τελικές αποφάσεις τις λαμβάνουν οι διευθυντές» υπονοώντας  πως οι Δειυθυντές είναι παντογνώστες και πως οι εκπαιδευτικοί έχουν υποχρέωση να τις ακολουθούν άσχετα αν είναι νομικά παράνομες δημιουργώντας και πάλι κρίσεις μέσα στα σχολεία και άσχετα αν υπάρχουν ειδικοί που μέσα από τις εκθέσεις τους λένε το ακριβώς αντίθετο! Ειδικά στα θέματα γνώσης και τήρησης των νομοθεσιών είναι εμφανέστατο πως λειτουργοί στο ΥΠΠΑΝ δεν γνωρίζουν τις νομοθεσίες πίσω από τις θέσεις που κατέχουν και εκθέτουν το ΥΠΠΑΝ ανεπανόρθωτα με διάφορες επίσημες τοποθετήσεις τους, πυροδοτώντας το κλίμα.

Τέλος χαρακτηριστικό παράδειγμα του ότι στο ΥΠΠΑΝ δεν γνωρίζουν ποια είναι τελικά τα καθήκοντα των εκπαιδευτικών ήταν ο διαχωρισμός των βαθμίδων εκπαίδευσης (Προδημοτική Εκπαίδευση και Ειδικά Σχολεία) ως προς το άνοιγμα μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, η πρόθεση διεξαγωγής των test to stay στα σχολεία από τους εκπαιδευτικούς. Η έλλειψη τμήματος Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού, το οποίο ασχολείται με το σύνολο των καθηκόντων που διέπει μια διοίκηση και αφορά θέματα που σχετίζονται άμεσα με το προσωπικό άρχισε να γίνεται καταστροφική. Το μέγεθος των σχολείων, η αυθαιρεσία με την οποία δρουν κάποιοι λειτουργοί έναντι στις νομοθεσίες αλλά και ο κοινωνικός αντίκτυπος των αποτελεσμάτων των πράξεών τους λόγω αμαύρωσης του εκπαιδευτικού επαγγέλματος καθιστούν την δημιουργία του επιτακτική για εξομάλυνση της ήδη τεταμένης κατάστασης και επαναφοράς της ηρεμίας και της ασφάλειας μέσα στον εκπαιδευτικό κόσμο.

Το Τμήμα αυτό εξ ορισμού περιλαμβάνει και ασχολείται με τις διαδικασίες πρόσληψης, απόλυσης, λήξη συμβάσεων, ζητήματα εργασιακής ασφάλισης, είναι αρμόδιο για την αξιολόγηση των εργαζομένων, προκειμένου να αναδειχθούν οι αποδοτικότεροι από αυτούς και να εξελιχθούν επαγγελματικά μέσω προαγωγών για την εκπαίδευση των εργαζομένων. Είναι υπεύθυνο στο έχει άτομα με καλή γνώση του αντίστοιχου νομικού πλαισίου, να καθορίζει την φύση της εργασίας κάθε εργαζομένου, να σχεδιάζει τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό ,να προσελκύει και να επιλέγει υποψήφιους εργαζομένους, να παρέχει κίνητρα, να επικοινωνεί με το προσωπικό, να αντιμετωπίζει τα παράπονα του, να διαχειρίζεται θέματα ασφάλειας,  υγείας και ηθικής  μεταχείρισης του.

Τέλος, έχει το καθήκον να παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλες τις κοινωνικές ομάδες και για αυτό ακριβώς τον λόγο απαιτείται γνώση της εργατικής νομοθεσίας για αποφυγή τυχόν διακρίσεων που ενδεχομένως στην πορεία να αμαυρώσουν την εικόνα του οργανισμού. Είναι το τμήμα που θα μπορέσει να αναδιοργανώσει σωστά τη δομή του ΥΠΠΑΝ, να το συγυρίσει οργανωτικά και να λειτουργήσει ως «πυροσβέστης» ως προς τις πολιτικές οι οποίες θα ακολουθούνται.

*MBA- Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού- Εργασιακές Σχέσεις- Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά -  Σχολική Ψυχολογία