“Σαν αστεράκια a la carte η εμφάνιση ορισμένων για να δαιμονοποιήσουν μια παγκόσμια αναγνωρίσιμη διαδικασία”
ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ*
Αναντίλεκτα η αξιολόγηση του μαθητή/τριας από την αρχή της σχολικής του ζωής είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Είναι µια διαδικασία στενά συνυφασµένη µε τη διδακτική πράξη και κατ’ επέκταση µε τη συνολική κοινωνική λειτουργία του σχολείου. Ως εκ τούτου, η αξιολόγηση, ως μια διαδικασία συνεχής και διάχυτη κατά τη διάρκεια της καθημερινής διδακτικής εργασίας, αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητας ενός εκπαιδευτικού.
Στη Δημοτική εκπαίδευση στην Κύπρο (Προδημοτική & Α’-Στ’ τάξεις Δημοτικού) από το 2020, στον τομέα της αξιολόγησης του μαθητή/τριας, έχει υιοθετηθεί από την επίσημη πλευρά η πολιτική της συμπλήρωσης από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό του τμήματος, της σχολικής έκθεσης προόδου (ΣΕΠ), για κάθε μαθητή/μαθήτρια. Μια πολιτική η οποία εγκρίθηκε πλειοψηφικά από το ΔΣ της ΠΟΕΔ. Συγκεκριμένη κίνηση-παράταξη διαφώνησε με τον τρόπο συμπλήρωσης της ΣΕΠ (Σχολικής Έκθεσης Προόδου) καθώς εισηγήθηκε μόνο την περιγραφική έκθεση για κάθε μαθητή/τρια.
Το τελευταίο διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας άρθρα και απόψεις τα οποία επιλεκτικά δαιμονοποιούν οτιδήποτε έχει σχέση με την αξιολόγηση, κάτω από το πρίσμα της ιδεολογικής προσέγγισης. Με αφορμή λοιπόν το πιο πάνω, αλλά και συνυπολογίζοντας ότι το θέμα της αξιολόγησης του μαθητή είναι πάντοτε επίκαιρο και σίγουρα αποτελεί σημαντικό πυλώνα σε κάθε εκπαιδευτική συζήτηση για μεταρρύθμιση, είναι καλό να αναφερθούμε σε μύθους και αλήθειες αλλά και μία προπαγάνδα σε σχέση με την αξιολόγηση του μαθητή:
Μύθος 1: Η αξιολόγηση οδηγεί αποκλειστικά σε συγκρίσεις, κατατάξεις, ταμπελώματα.
Αλήθεια 1: Η αξιολόγηση, είτε τελική είτε διαμορφωτική, είναι μέρος της διδασκαλίας και η ορθή χρήση της είναι αυτή που βοηθά στην ουσιαστική και εξατομικευμένη βοήθεια του μαθητή/τριας.
Μύθος 2: Η αξιολόγηση με ενιαία δοκίμια παραπέμπει καθολικά σε συγκρίσεις και κατατάξεις.
Αλήθεια 2: Η αξιολόγηση με ενιαία δοκίμια πρέπει να έχει στόχο τον εντοπισμό αδυναμιών ή/και ελλείψεων του εκπαιδευτικού συστήματος και των μαθητών.
Μύθος 3: Η αξιολόγηση μαθητή αποτελεί προμετωπίδα συγκεκριμένης ιδεολογίας.
Αλήθεια 3: Η αξιολόγηση του μαθητή απασχόλησε και απασχολεί όλους τους εµπλεκόµενους µε την εκπαίδευση φορείς ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ, γιατί σχετίζεται µε τους στόχους και την αποτελεσµατικότητα της εκπαίδευσης και κυρίως, γιατί σχετίζεται µε την ουσιαστική στήριξη του κάθε παιδιού.
Η αξιολόγηση λοιπόν του μαθητή δεν μπορεί και δεν πρέπει να δαιμονοποιείται a la carte και μια τέτοια εσκεμμένη παραπληροφόρηση πρέπει να τερματιστεί. Από τη μια δηλαδή τα σταθμισμένα δοκίμια στην Ειδική Εκπαίδευση να θεωρούνται ως μια εκπαιδευτική αναγκαιότητα αλλά στην αντίπερα όχθη τα σταθμισμένα δοκίμια στην προδημοτική εκπαίδευση και στην Α’ τάξη να θεωρούνται ότι προάγουν τον εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης! Από τη μια οποιαδήποτε δοκίμια αξιολόγησης που θεσμοθετήθηκαν από προηγούμενες κυβερνήσεις (βλέπε δοκίμια αλφαβητισμού ακόμα και συμμετοχή σε διεθνείς έρευνες αξιολόγησης μαθητής/τριας όπως PISA!) να θεωρούνται ως αποδεκτά, αλλά οποιαδήποτε ενέργεια για εισαγωγή νέων ενιαίων δοκιμίων αξιολόγησης, να θεωρείται ότι “κτίζει το εξετασιοκεντρικό σχολείο”.
Βγάζοντας λοιπόν τους ιδεολογικούς φακούς μπορούμε εύκολα να καταλήξουμε ομόφωνα ότι ζητούμενο οποιασδήποτε μορφής αξιολόγησης του μαθητή στην Δημοτική εκπαίδευση στόχο πρέπει να έχει τον εντοπισμό των αδυναμιών τόσο του ίδιου του μαθητή αλλά και του εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτή η αξιολόγηση πρέπει να συνοδεύεται και να στηρίζεται από πολιτικές που θα ενισχύουν τη στήριξη των παιδιών όπου αυτή χρειάζεται.
Εδώ λοιπον έγκειται και ο ρόλος των εκπαιδευτικών εταίρων, εδώ πρέπει λοιπόν να εστιάσουμε ως εκπαιδευτικές οργανώσεις. Αντί στείρα και μονόχρωμη κριτική, να συμμετέχουμε ενεργά σε οποιεσδήποτε συζητήσεις υπάρχουν για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στον τομέα της αξιολόγησης του μαθητή. Να συμμετέχουμε και να καταθέτουμε απόψεις και εισηγήσεις, έχοντας μια πλήρη εικόνα του τι πάει να αλλάξει. Εδώ είναι και η ευθύνη της επίσημης πλευράς μιας και η απουσία ενημέρωσης είναι αυτή που δημιουργεί τις περισσότερες φορές τις όποιες αντιδράσεις.
*Μάχιμος εκπαιδευτικός
Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ
Πρόεδρος ΠΑ.Δ.Ε.Δ. Πρωτοπορια Λευκωσίας
