Περί αξιολογήσεως

ΤΗΣ ΣΤΕΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ-ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ*

Δεν θα επικαλεστώ αριθμούς, έρευνες, ιδεολογίες. Δεν θα μιλήσω με καμία άλλη ταυτότητα εκτός από εκείνη της μάχιμης καταϊδρωμένης (δανεισμένο) εκπαιδευτικού- νηπιαγωγού. Εκπροσωπώ μόνο τον εαυτό μου και μπορείτε ελευθέρα να ταυτιστείτε (ή όχι).

Η αξιολόγηση είναι η έντιμη και ειλικρινής υποχρέωσή μας απέναντι στους εαυτούς μας (εκπαιδευτικοί) και στους μαθητές μας. Δεν συζητώ τη χρησιμότητα και την αναγκαιότητά της. Συζητώ τον τρόπο υλοποίησης και εφαρμογής της. Αναγνωρίζοντας την υποχρέωση και τοποθετώντας την στο κέντρο αφενός  της επαγγελματικής σχέσης του εκπαιδευτικού με τους μαθητές του και αφετέρου σε σχέση με τον εαυτό του ως επαγγελματία, εντοπίζω μόνο ένα δρόμο διεκπεραίωσής της -και αυτός δεν αφορά σε αστεράκια, δελτία προόδου και αποπλαισιωμένα εργαλεία αξιολόγησης.

Ο στόχος της αξιολόγησης δεν μπορεί παρά να είναι από τη μία αναστοχαστικός σε σχέση με το εκπαιδευτικό έργο και από την άλλη διαμορφωτικός σε σχέση με την μαθησιακή διαδικασία. Στο πλαίσιο του νηπιαγωγείου, ένα αποπλαισιωμένο εργαλείο αξιολόγησης των γλωσσικών (ή άλλων) στόχων δεν εξυπηρετεί κανένα από τους πιο πάνω στόχους, πέρα από τη δικαιολογία για τη διεκπεραίωση ενός «επιβεβλημένου» και «υποχρεωτικού» έργου.

Εάν πραγματικά θέλουμε να στηρίξουμε τόσο τη λειτουργία όσο και τη φιλοσοφία της αξιολογητικής διαδικασίας σε επίπεδο νηπιαγωγείου χρειάζεται να λάβουμε υπόψη τα εξής:

1. Η γενικότερη φιλοσοφία τόσο του Αναλυτικού Προγράμματός Προσχολικής όσο και του ωρολογίου προγράμματός της θεμελιώνονται στο παιχνίδι και στην παιγνιώδη μάθηση
2. Το οποιοδήποτε αποπλαισιωμένο εργαλείο αξιολόγησης εγείρει υποψίες και ενεργοποιεί την αμφισβήτηση ως προς την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία του
3. Η αξιολόγηση στο πλαίσιο της παιγνιώδους μάθησης του νηπιαγωγείου δεν μπορεί παρά να αφορά σε πρακτικές παρακολούθησης (kid watching) και περιγραφικής αποτύπωσης των παρατηρήσεων, οι οποίες τεκμηριώνονται με τη μέθοδο του ατομικού portfolio.
4. Επιπρόσθετο αντικείμενο αξιολόγησης δύναται να αποτελούν συγκεκριμένοι μαθησιακοί στόχοι οι οποίοι παρακολουθούνται μέσω δελτίων εισόδου και εξόδου κατά τις δομημένες διδασκαλίες, με στόχο τη βελτίωση της μαθησιακής διαδικασίας και την ενίσχυση κάθε μαθητή ξεχωριστά.
5. Εάν πραγματικά πιστεύουμε στην αξιολόγηση, τότε δεν πρέπει να επενδύσουμε στα κατατακτήρια και αριθμητικά αποπλαισιωμένα αποτελέσματά της, αλλά στην ποιοτική αξιοποίηση της ενεργητικής εμπλοκής του εκπαιδευτικού ως στήριγμα (scaffolding) και ουσιαστικής παρατήρησης των αναγκών, των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων του μαθητικού μας πληθυσμού.

Όχι, η αξιολόγηση δεν πρέπει να υπάρχει για να «υπάρχουν και να αναδεικνύονται αξίες». Η αξιολόγηση είναι αναγκαία για να γινόμαστε όλοι (εκπαιδευτικό σύστημα, εκπαιδευτικοί, μαθητικός πληθυσμός) ουσιαστικά και ποιοτικά καλύτεροι.

Γράφω μόνο και μόνο για να μην λεχθεί και χρησιμοποιηθεί το επιχείρημα ότι αυτή η φωνή αυτή δεν έχει ακουστεί και αυτή η οπτική δεν έχει γνωστοποιηθεί.

*Εκπαιδευτικός Προσχολικής