“School Leadership 2020+: Trends & Challenges”
Το Σάββατο 21 Μαΐου 2022, ολοκλήρωσε τις εργασίες του το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Διευθυντών/Διευθυντριών Σχολείων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού ESHA (European School Heads Association), το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο. Οι εργασίες του Συνεδρίου ξεκίνησαν από τις 18 Μαΐου με τη Γενική Συνέλευση των μελών της ESHA, συνεχίστηκαν με επισκέψεις μελέτης των συνέδρων από το εξωτερικό σε σχολεία όλων των βαθμίδων σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου στις 19 Μαΐου και ολοκληρώθηκαν με ένα διήμερο παρουσιάσεων (20-21 Μαΐου 2022) από διακεκριμένους/διακεκριμένες ομιλητές/ομιλήτριες από την Κύπρο και το εξωτερικό. Οι εργασίες του διημέρου των παρουσιάσεων έγιναν στο ξενοδοχείο Parklane στη Λεμεσό. Πέραν των 400 διευθυντών/διευθυντριών σχολείων από όλη την Ευρώπη συμμετείχαν στις εργασίες του Συνεδρίου στο οποίο παρουσιάστηκαν εργασίες με ακαδημαϊκό και πολιτικό προσανατολισμό σε θέματα εκπαίδευσης από 24 ακαδημαϊκούς, ερευνητές, πολιτικούς και εκπροσώπους Οργανισμών. Το Συνέδριο συνδιοργανώθηκε από την ΠΟΕΔ και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας.
Εκ μέρους των διοργανωτών, τους σύνεδρους καλωσόρισε ο Δρ Κωνσταντίνος Μιχαήλ, Διευθυντής Σχολείου και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής και η Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Ο Δρ Μιχαήλ καλωσόρισε τους συνέδρους με αναφορά στην τεράστια σημασία της διοργάνωσης του Συνεδρίου στην Κύπρο, ενώ η Δρ Μιχαηλίδου, στο καλωσόρισμά της, τόνισε την τεράστια σημασία που αποδίδει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στη διαρκή επαγγελματική εξέλιξη των διευθυντών των σχολείων μας και εξήγησε ότι στη βάση αυτή το Ινστιτούτο προσφέρει σε συστηματική βάση ευκαιρίες που αφενός βοηθούν τους/τις διευθυντές/διευθύντριες να εξελίξουν τις προσωπικές τους γνώσεις και αφετέρου υποστηρίζουν τα σχολεία να αναλαμβάνουν δράσεις για βελτίωση μέσα από συστηματικές προσεγγίσεις. Χαιρετισμό απηύθυναν η Δρ Μύρια Βασιλείου, Πρόεδρος της ΠΟΕΔ και ο κ. Chris Hill, Πρόεδρος της ESHA. Η Δρ Βασιλείου τόνισε τον σημαντικό ρόλο που η διευθυντική ομάδα και ιδιαίτερα οι διευθυντές και διευθύντριές μας επιτελούν και εξήγησε ότι στο πλαίσιο αυτό η ΠΟΕΔ προωθεί και υποστηρίζει πολιτικές ενδυνάμωσης του ρόλου αυτού εκ μέρους της Πολιτείας. Ο πρόεδρος της ESHA, στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία που απολαμβάνει διεθνώς ο ρόλος της σχολικής ηγεσίας και συγχάρηκε τους διοργανωτές για το υψηλού επιπέδου γεγονός τόσο από άποψη περιεχομένου όσο και από άποψη διοργάνωσης.
Την κήρυξη των εργασιών του Συνεδρίου κήρυξε εκ μέρους του προέδρου της Δημοκρατίας ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας κ. Πρόδρομος Προδρόμου. Ο κ. Πρόδρομος Προδρόμου, στην ομιλία του εξήγησε ότι η χώρα μας διαχρονικά επενδύει σε υψηλές προσδοκίες από την Εκπαίδευση για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων και της θέσης της χώρας μας γενικότερα και ως εκ τούτου, το κράτος υποστηρίζει κάθε προσπάθεια που ενδυναμώνει την παρουσία των στελεχών στα σχολεία μας. Περαιτέρω, ο κ. Υπουργός στη βάση της πεποίθησης για την αναγκαιότητα της διαρκούς επαγγελματικής μάθησης και ανάπτυξης των στελεχών της εκπαίδευσης, ευχήθηκε στους/στις συνέδρους να αξιοποιήσουν την ευκαιρία για ανταλλαγή εμπειριών προς όφελος της εκπαίδευσης και της κοινωνίας. Τέλος, ο κ. Υπουργός έκφρασε τις ευχαριστίες και τα συγχαρητήριά του προς τους διοργανωτές. Η τελετή έναρξης, ολοκληρώθηκε με σύντομο καλλιτεχνικό πρόγραμμα από τη Μαντολινάτα του Δήμου Παραλιμνίου, με αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη, υπό τη διεύθυνση του Μαέστρου Μάριου Πογιατζή.
Το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Διευθυντών Σχολείων της ESHA διοργανώνεται ανά διετία σε διαφορετικό κράτος μέλος του Οργανισμού μετά από υποβολή υποψηφιοτήτων. Εξαιτίας των μέτρων κατά της εξάπλωσης της πανδημίας, το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε τέσσερα χρόνια μετά το προηγούμενο που είχε πραγματοποιηθεί στην Εσθονία το 2018. Το Συνέδριο των Ευρωπαίων Διευθυντών/Διευθυντριών Σχολείων πραγματοποιείται για δεύτερη φορά στην Κύπρο μετά το 2010 και αυτό αποτελεί ξεχωριστή τιμή. Ταυτόχρονα, η διοργάνωση του Συνεδρίου στην Κύπρο επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο τη συμμετοχή και τη συμβολή της Κύπρου στον διεθνή διάλογο στα θέματα παιδείας.
Θέμα του Συνεδρίου ήταν η Σχολική Ηγεσία 2020+: Τάσεις και Προκλήσεις και σε αυτό παρουσιάστηκαν εργασίες 24 πανεπιστημιακών και εκπροσώπων πολιτικών και επαγγελματικών οργανισμών από: Αυστρία, Βρετανία, Ιρλανδία, Ισραήλ, Νορβηγία, Ολλανδία και Κύπρο καθώς και από τον ΟΟΣΑ (για πρώτη φορά στην Κύπρο), τη Microsoft και τη Διεθνή Οργάνωση Γονέων. Στις εργασίες του διήμερου συμμετείχαν περισσότεροι από 400 σύνεδροι – διευθυντές/διευθύντριες σχολείων από όλες τις χώρες της Ευρώπης, εκ των οποίων οι 150 προέρχονταν από δημόσια και ιδιωτικά σχολεία όλων των βαθμίδων της Κύπρου, ενώ συμμετοχή είχαν και στελέχη του Υπουργείου Παιδείας, από το σώμα των Επιθεωρητών/Επιθεωρητριών και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Η θεματική του συνεδρίου σχετίζεται με την αποστολή της Εκπαίδευσης και τις προσδοκίες από τον ρόλο της εκπαίδευσης με έμφαση στις έννοιες ποιότητα, αξίες και συμπερίληψη. Η έννοια της ποιότητας στην Εκπαίδευση σχετίζεται με την προσπάθεια διαρκούς βελτίωσης σε όλα τα επίπεδα: περιεχόμενο, μέσα, διαδικασίες και ανάπτυξη προσωπικού. Η έννοια των αξιών, υπενθυμίζει τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης και τον αξιακό και ηθικό προσανατολισμό της πέρα από κάθε άλλη οπτική. Η έννοια της συμπερίληψης αναφέρεται στην προσπάθεια ανταπόκρισης στις ανάγκες όλων των παιδιών χωρίς διακρίσεις και με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα και διαφορετικότητα κάθε παιδιού. Οι εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στο Συνέδριο ανέδειξαν διαφορετικές οπτικές σε σχέση με τις βασικές έννοιες ποιότητα και συμπερίληψη, υπερτονίζοντας ταυτόχρονα ότι η εκπαίδευση ως θεσμός οικοδομείται σε βάσεις αξιών με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.
Οι ιστορικές συγκυρίες ανέκαθεν ήταν καθοριστικές για τον προσανατολισμό της εκπαίδευσης διαμορφώνοντας προσδοκίες για τον ρόλο της και σε κάθε περίπτωση τα σχολεία καλούνται να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της ιστορίας και των πραγματικοτήτων. Το Συνέδριο της ESHA 2022, χρονικά πραγματοποιήθηκε σε μια κρίσιμη στιγμή για την παγκόσμια ιστορία καθώς μια σειρά από προκλήσεις συνθέτουν ένα δύσκολο σκηνικό: η ανθρωπότητα παλεύει να εξέλθει από την πανδημία, η κλιματική αλλαγή δείχνει έντονα πλέον την παρουσία της, η μετανάστευση αποτελεί διέξοδο σωτηρίας για εκατομμύρια ανθρώπους, η ανισότητα ευκαιριών και πόρων είναι η πραγματικότητα που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε και ένας ακόμα πόλεμος στην Ευρώπη προστέθηκε στις πληγές της ανθρωπότητας. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο ρόλος της εκπαίδευσης αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία τόσο σε σχέση με τις προτεραιότητες στον προσανατολισμό και τις επιδιώξεις όσο και σε σχέση με τις πρακτικές που χρειάζεται να υιοθετηθούν ώστε το σχολείο να αγκαλιάζει πραγματικά όλα τα παιδιά. Η συζήτηση που αναπτύχθηκε, ανέδειξε τη σημασία διατήρησης δημοκρατικού και ανθρωποκεντρικού προσανατολισμού στη σχολική εκπαίδευση, αφού η ‘ποιότητα’ και οι ‘αξίες’ αναφέρονται στο περιεχόμενο και στις διαδικασίες στην αίθουσα διδασκαλίας και στο σχολικό σύστημα ενώ η ‘συμπερίληψη’ αναφέρεται στη φιλοσοφία και τις πρακτικές προς τον σεβασμό όλων των παιδιών, ανεξάρτητα από το κοινωνικό-οικονομικό υπόβαθρο και την ιδιαιτερότητα.
Το Συνέδριο της ESHA, αναδεικνύει τον ουσιαστικό ρόλο που επιτελεί η Διεύθυνση κάθε σχολικού οργανισμού τόσο για τη διασφάλιση της ποιότητας στο περιεχόμενο και τις διαδικασίες όσο και για την υιοθέτηση αντιλήψεων και πρακτικών που ανταποκρίνονται σε όλα τα παιδιά χωρίς διακρίσεις. Η διοργάνωση του Συνεδρίου στην Κύπρο αποτέλεσε ευκαιρία για τους Κύπριους διευθυντές και διευθύντριες των σχολείων, όλων των βαθμίδων, να έχουν μια εμπειρία ανταλλαγής και διάχυσης δοκιμασμένων πρακτικών και νέων ιδεών με συναδέλφους από όλη την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα γεγονός με υψηλό κύρος στον διεθνή χώρο και δύσκολα αναμένεται να φιλοξενηθεί παρόμοια διοργάνωση στην Κύπρο κατά τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Μέσα από τις εργασίες του Συνεδρίου αναδείχθηκαν ιδέες και έγινε ανταλλαγή γνώσεων και δοκιμασμένων πρακτικών προς όφελος του περιεχομένου, των διαδικασιών και του προσανατολισμού της Εκπαίδευσης, στη βάση μιας κοινής φιλοδοξίας: τα σχολεία να μπορούν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των ατόμων, των κοινωνιών και των κρατών στη βάση των κοινά αποδεκτά αξιών. Ο ρόλος των Διευθύνσεων των σχολείων αποδεικνύεται καθοριστικότατος καθώς επωμίζονται ρόλο διευκολυντή, υποστηρικτή και θεματοφύλακα του προσανατολισμού της εκπαιδευτικής πράξης εντός των σχολείων.
ESHA είναι η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Διευθυντών Σχολείων για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Μέλη της ESHA είναι οι εθνικές οργανώσεις για διευθυντές και βοηθούς διευθυντές σχολείων και σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες εκπροσωπούνται στην ESHA από έναν ή περισσότερους οργανισμούς. Η Κύπρος εκπροσωπείται στην ESHA από διευθυντές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που είναι μέλη της ΠΟΕΔ. Στην επαγγελματική κοινότητα της ESHA ανταλλάσσονται εμπειρίες, οράματα και απόψεις και γεννιούνται νέες ιδέες για το μέλλον της Εκπαίδευσης και τον ρόλο της Σχολικής Ηγεσίας, ώστε να υπάρξει διάχυση γνώσης με κοινό στόχο τη βελτίωση της εκπαίδευσης εντός των κρατών μελών της.
Το υψηλό κόστος της διοργάνωσης καλύφθηκε κατά κύριο λόγο από τα δικαιώματα συμμετοχής των συνέδρων. Παρόλα αυτά, η πραγματοποίηση του Συνεδρίου δε θα ήταν εφικτή χωρίς την οικονομική υποστήριξη χορηγών: Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, Υφυπουργείο Τουρισμού, Παγκύπρια Οργάνωση Ελλήνων Δασκάλων (ΠΟΕΔ), Microsoft, Ελληνική Τράπεζα, της Altius Ασφαλιστική, Anatomage, Schools Advisory Services, Βιβλιοπωλείο ΠΑΡΓΑ και Οργάνωση Επιθεωρητών Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Το Συνέδριο αποτέλεσε μια επιτυχημένη διοργάνωση υψηλού κύρους και μια σπάνια ευκαιρία για τους διευθυντές και διευθύντριες των σχολείων μας επιβεβαιώνοντας ότι οι συνεργασίες μεταξύ επαγγελματιών πρώτης γραμμής και αρμόδιων φορέων μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά για τη βελτίωση θεσμών.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση η συνεργασία μεταξύ διευθυντών σχολείων και Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας αποδείχθηκε ευεργετική για τη διαρκή βελτίωση των σχολείων μας.
