Προσχολική, εφ’ όλης της ύλης

ΤΗΣ ΣΤΕΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ*

Η Προσχολική βαθμίδα, θεμέλιος βάση της εκπαιδευτικής πυραμίδας, βρισκόμενη στο κέντρο της εκπαιδευτικής διαλεκτικής, αναμένει στωικά και αξίζει να τοποθετηθεί κεντρικά στην εκπαιδευτική πολιτική της χώρας.

Τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις που αφορούν στην προσχολική υπήρξαν ουσιαστικές, ως αποτέλεσμα αφενός έντονων και επίμονων συνδικαλιστικών αιτημάτων και αφετέρου θετικών πολιτικών αποφάσεων. Κατά την τελευταία εικοσαετία θεσμοθετείται η υποχρεωτική Δημόσια Προσχολική και η επέκτασή της προς τα πάνω, αυξάνοντας το ηλικιακό όριο εισδοχής των παιδιών στην Α΄ Δημοτικού και ενισχύοντας την ποιοτική δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση. Πρόσφατα τίθεται εντός χρονοδιαγράμματος υλοποίησης η προς τα κάτω επέκταση της δημόσιας και δωρεάν προδημοτικής (πάγιο αίτημα της ΠΟΕΔ), η οποία θα αφορά πλέον στα παιδιά από 4 ετών και πάνω. Επιπρόσθετα, αναγνωρίζεται κατά τη στελέχωση χρόνος Υπεύθυνου Τμήματος (με πρόνοια επιπρόσθετης αύξησης), και παραχωρείται Βοηθητικό Γραμματειακό Προσωπικό μερικής απασχόλησης και διοικητικός χρόνος προς διευκόλυνση της εύρυθμης λειτουργίας των σχολικών μονάδων.

Επί της ουσίας, με τη νέα σχολική χρονιά 2022-2023, το σκηνικό σε σχέση με τη Δημόσια Προσχολική διαμορφώνεται ως εξής:

• Αυξάνονται τα τμήματα στις Δημόσιες Προδημοτικές και μετατρέπεται αριθμός Κοινοτικών Τμημάτων σε Δημόσια, με αποτέλεσμα να παρατηρείται αύξηση σε θέσεις διορισμού (20 νέες θέσεις διορισμού), παρά τον μειωμένο αριθμό εγγραφών σε σχέση με τη  περσινή χρονιά.
• Διατηρούνται και ενισχύονται ο θεσμοθετημένος χρόνος Υπεύθυνου Τμήματος (επεκτείνεται σε 16 επιπλέον τμήματα), οι απαλλαγές που αφορούν στη συμμετοχή των Σχολικών Μονάδων στο πρόγραμμα Επαγγελματικής Μάθησης, καθώς και η μείωση στον διδακτικό χρόνο των διευθυντών/ντριών, σε αναλογία με τον τύπο της κάθε σχολικής μονάδας (μονοθέσια, κοινοτικά κλπ).
• Επιπρόσθετα, κατά τη φετινή στελέχωση λαμβάνεται υπόψη και η αύξηση σε Ολοήμερα Σχολεία προσχολικής βαθμίδας.
• Τέλος, η δύσκολη εμπειρία της πανδημίας ανάδειξε την ανάγκη ενίσχυσης των σχολικών μονάδων σε επιπρόσθετο Βοηθητικό Προσωπικό, πρακτική η οποία χρειάζεται να επεκταθεί σε όλες τις σχολικές μονάδες, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τον αναγκαίο διαχωρισμό καθηκόντων ανάμεσα σε φροντιστές και βοηθούς εκπαιδευτικού.

Σαφώς, τα πιο πάνω δεδομένα ή κεκτημένα αξίζουν της δέουσας αναγνώρισης αλλά δεν εξυπακούουν εφησυχασμό. Πολλά και ουσιαστικά θέματα και αιτήματα που αφορούν στην Προσχολική βαθμίδα παραμένουν σε εκκρεμότητα, αναδεικνύοντας την ανάγκη επένδυσης σε νέες οργανικές θέσεις (ειδικά διευθυντών και ΒΔ), στη θεσμοθέτηση και παραχώρηση επαρκούς διοικητικού χρόνου, στην ουσιαστική κάλυψη των σχολικών μονάδων με Βοηθητικό και Γραμματειακό προσωπικό, στην αύξηση των κονδυλίων που αφορούν στην στελέχωση, στην υλικοτεχνική υποδομή και στην επιμόρφωση και τέλος στη μετατροπή των Κοινοτικών Τμημάτων σε Δημόσια, υλοποιώντας έμπρακτα τη δέσμευση για ποιοτική επένδυση στην εκπαίδευση. Σε εκκρεμότητα παραμένουν επίσης θέματα που αφορούν στον ανώτατο αριθμό μαθητών ανά τμήμα, στην επέκταση εγκατάστασης συστημάτων κλιματισμού, στην εισαγωγή συστημάτων εξαερισμού και στην ενίσχυση των κτιριακών υποδομών (αίθουσες πολλαπλής χρήσης, στεγασμένος εξωτερικός χώρος κ.α).

Επιπλέον, επιτακτική προβάλλει και η ανάγκη επίλυσης θεμάτων που άπτονται της ασφαλούς μεταφοράς των μαθητών τόσο στις καθημερινές τους μετακινήσεις προς περιφερειακά νηπιαγωγεία όσο και κατά τις εκδρομές και επισκέψεις, ώστε να μην παραμένουν εγκλωβισμένα στις σχολικές μονάδες και να στερούνται του δικαιώματός τους σε εξωσχολικές εμπειρίες μάθησης και αναψυχής. Η εμπειρία της Πανδημίας, την οποία δυστυχώς ακόμα διατρέχουμε, επανεγγράφει  την επιτακτική ανάγκη η επίσημη πλευρά να είναι προετοιμασμένη, ώστε προβλήματα των προηγούμενων χρόνων να μην επανεμφανιστουν, καθώς η ήδη αποκτηθείσα πείρα δεν αφήνει περιθώρια λανθασμένων χειρισμών. Η πρόσφατη εκπαιδευτική ιστορία, με αφορμή το μείζον θέμα της Αξιολόγησης του Μαθητή στην Προσχολική (βλ. δραστηριοτήτες/έργα για την αποτίμηση της ανταπόκρισης των παιδιών Προδημοτικής σε επιδιώξεις της Γλωσσικής Αγωγής), αναδεικνύει πλέον και την ανάγκη/απαίτηση για συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερομένων (εκπαιδευτικοι/ΠΟΕΔ) σε κάθε σχεδιαζόμενη αλλαγή εκ μέρους της εργοδοτικής πλευράς,  ως καθεχρονικό αίτημα του εκπαιδευτικού κλάδου. Οι νηπιαγωγοί είναι πλέον σε θέση να συζητήσουν και να εμπλακούν στις διαδικασίες σχεδιασμού και εφαρμογής πρακτικών αξιολόγησης μέσα από δράσεις έγκαιρου εντοπισμού αναγκών και παρέμβασης σε παιδιά που χρήζουν ενισχυτικής διδασκαλίας ή ειδικής εκπαίδευσης, με στόχο τη στήριξη του μαθητικού πληθυσμού και του εκπαιδευτικού οικοδομήματος εν γένει, μέσω μιας εκπαιδευτικής πολιτικής αξιολόγησης του μαθητή που να ευθυγραμμίζεται  με τη φιλοσοφία και την καθημερινότητα της Προδημοτικής Εκπαίδευσης.

Τέλος, η θεσμοθέτηση και η επέκτασή της υποχρεωτικής Προδημοτικής Εκπαίδευσης προς τα πάνω, είναι απαραίτητο να υλοποιηθεί να με γνώμονα την ΕΝΙΣΧΥΣΗ της ΔΩΡΕΑΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΡΟΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ και σε καμία περίπτωση στη βάση της θυσίας του δημόσιου σχολείου στον βωμό της ιδιωτικοποίησης.

Τα νηπιαγωγεία, ως σχολικές μονάδες ισάξιες και ανάλογες με τα δημοτικά, τα γυμνάσια και τα λύκεια του τόπου, αξίζουν ανάλογης αναγνώρισης και αντιμετώπισης, τόσο σε σχέση με τη στελέχωση, την εύρυθμη λειτουργία, το παιδαγωγικό τους έργο όσο και με τη κτιριακή τους υποδομή. Ως σχολικές μονάδες, οι οποίες λειτουργούν κατά βάση ως συμπλέγματα, αξίζουν της ανάλογης αντιμετώπισης σε όλα τα επίπεδα. Επί της ουσίας, η επένδυση κάθε χώρας και η πρόοδός της κρίνονται στις δαπάνες και τις επενδύσεις που αφορούν σε θέματα παιδείας, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Στην τελική, η επένδυση στην Ποιοτική Δημόσια και Δωρεάν Προσχολική Εκπαίδευση αναδεικνύει και τις τρεις αυτές περιοχές.

*Εκπαιδευτικός Προσχολικής

  Εκπρόσωπος ΠΑΔΕΔ Πρωτοπορία στην Επαρχιακή Επιτροπή ΠΟΕΔ Λευκωσίας