ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Το τελευταίο διάστημα, το ενδιαφέρον (δικαίως) μονοπωλεί το θέμα της επέκτασης της υποχρεωτικής Προδημοτικής Εκπαίδευσης από την ηλικία των τεσσάρων ετών, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πρόκειται για μια σημαντική μεταρρύθμιση η οποία εκτός από απαίτηση της κοινωνίας είναι και πάγιο αίτημα του εκπαιδευτικού κόσμου. Η έντονη αντίδραση όμως των εκπαιδευτικών εδράζεται στον τρόπο εφαρμογής της.
Το «πλάνο» του ΥΠΑΝ προβλέπει σταδιακή επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε τρεις χρονιές, το 2023 - 2024 κατά 2 μήνες, το 2024 - 2025 κατά άλλους 2 μήνες και το 2025 - 2026 κατά 4 μήνες. Το ΥΠΑΝ ισχυρίζεται πως τα €12,2 εκατομμύρια του ταμείου ανάκαμψης δεν αρκούν για τη δημιουργία υποδομών έτσι ώστε να φοιτήσουν όλα τα παιδιά σε Δημόσια Νηπιαγωγεία και γι’ αυτό ο σχεδιασμός προνοεί παροχή κουπονιών στα παιδιά που δεν μπορούν να φοιτήσουν στα Δημόσια Νηπιαγωγεία έτσι ώστε να φοιτήσουν σε Ιδιωτικά. Οι αριθμοί των παιδιών που θα εντάσσονται στην Προδημοτική σε κάθε στάδιο δεν είναι ξεκάθαροι αφού αρκετές φορές οι δηλώσεις και η ενημέρωση από τους αρμόδιους αλληλοσυγκρούονται, προδίδοντας ξεκάθαρα πως ουσιαστικό πλάνο δεν υπάρχει. Η πληροφόρηση λέει πως την πρώτη φάση τα παιδιά (λογικά περίπου 2000) μπορούν να ενταχθούν στα Δημόσια νηπιαγωγεία και τα Κοινοτικά, τη δεύτερη φάση (2000 παιδιά) θα χρειαστεί να ενταχθούν και κάποια παιδιά σε Ιδιωτικά Νηπιαγωγεία και την τρίτη φάση (περίπου 4000 παιδιά) η πλειοψηφία των παιδιών θα φοιτήσει σε Ιδιωτικά Νηπιαγωγεία. Στην πρόταση δεν υπάρχει πρόνοια για μετά το 2026 πέραν του ότι η διετής φοίτηση των παιδιών θα ενταχθεί στον ετήσιο Προϋπολογισμό του Κράτους.
Μετά από την έντονη αντίδραση και τις πιέσεις των εκπαιδευτικών προς τα Κοινοβουλευτικά Κόμματα, στην τελευταία συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού της Βουλής επιτεύχθηκε συμφωνία[1] ανάμεσα στα κόμματα για «Damage Control», δηλαδή για μετριασμό των επιπτώσεων και της αντίδρασης των εκπαιδευτικών, έτσι ώστε να ψηφιστεί η συγκεκριμένη πρόταση. Αν και η επίσημη πρόταση δεν δημοσιεύτηκε, σύμφωνα με πληροφορίες περιλαμβάνει το εξής:
Κατά τη σχολική χρονιά 2023 - 24 τα παιδιά θα φοιτούν σε δημόσια και κοινοτικά νηπιαγωγεία, το 2024 - 25 επίσης σε Δημόσια και Κοινοτικά Νηπιαγωγεία και το 2025 - 26 σε Δημόσια και Κοινοτικά κι αν δεν υπάρχουν θέσεις σε Ιδιωτικά. Επιπρόσθετα μια δεύτερη τροπολογία προνοεί πως: από τη σχολική χρονιά 2026 - 27 τα παιδιά θα φοιτούν στα σχολεία της εκπαιδευτικής τους περιφέρειας.
Οι συγκεκριμένες τροπολογίες, οι οποίες είναι άγνωστο αν θα ψηφιστούν αυτούσιες ή αν θα τύχουν τροποποίησης, αφήνουν ανοικτό το παραθυράκι της διοχέτευσης παιδιών από τη Δημόσια στην Ιδιωτική Εκπαίδευση. Μάλλον πρόκειται για κερκόπορτα αντί για παραθυράκι, αφού θα δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο ιδιωτικοποίησης της Δημόσιας Εκπαίδευσης μέσω κουπονιών, κάτι το οποίο συγκεκριμένοι πολιτικοί χώροι επιζητούν εναγωνίως εδώ και αρκετά χρόνια. Παράλληλα, οι συγκεκριμένες τροπολογίες προχωρούν σε μια αυθαίρετη υπόθεση: Πως τα Ιδιωτικά Νηπιαγωγεία θα προβούν σε όλες τις χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες επέκτασής τους, για να φιλοξενήσουν περισσότερα παιδιά, για μία μόνο χρονιά.
Ας μην εθελοτυφλούμε, η λογική λέει πως τα Ιδιωτικά Νηπιαγωγεία είτε θα επενδύσουν στον εαυτό τους για να μπορούν να φιλοξενήσουν περισσότερα παιδιά σε μακροπρόθεσμη βάση, είτε δεν θα μπουν σε αυτή τη διαδικασία για μία μόνο χρονιά. Το αποτέλεσμα και στα δύο σενάρια δεν ικανοποιεί: Είτε τα κουπόνια θα παραμείνουν στην εκπαίδευση για περισσότερα χρόνια, είτε μεγάλος αριθμός παιδιών θα αποκλειστεί από την υποχρεωτική εκπαίδευση επειδή δεν θα υπάρχουν θέσεις, ούτε στα Δημόσια ούτε στα Ιδιωτικά Νηπιαγωγεία.
Η λύση είναι απλή. Το κράτος οφείλει να προχωρήσει σε ενδελεχή μελέτη έτσι ώστε να προγραμματίσει το πού και πότε πρέπει να επεκτείνει υφιστάμενα κτίρια ή να κτίσει καινούρια νηπιαγωγεία. Τα €12.2 εκατομμύρια μπορούν κάλλιστα να αξιοποιηθούν για αυτό τον σκοπό και η Κυπριακή Δημοκρατία να συμπληρώσει όσα χρήματα χρειάζονται. Αν κριθεί αναγκαίο το χρονοδιάγραμμα επέκτασης να αυξηθεί από τα 3 στα 4 χρόνια, δηλαδή 2 μήνες ανά χρονιά. Οι δηλώσεις[2] του ΥΠΑΝ πως το κτίσιμο των σχολείων θα πάρει 10 με 20 χρόνια για να ολοκληρωθεί είναι επιεικώς αστείες, ιδίως όταν ιδιωτικά σχολεία κτίζονται σε 75 μέρες[3]…
Το ΥΠΑΝ οφείλει να διαφυλάξει τον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης και να διασφαλίσει πως όλα τα παιδιά σε όλο το φάσμα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης έχουν μία θέση στο Δημόσιο Σχολείο. Το μόνο που χρειάζεται είναι σωστός προγραμματισμός και μια επένδυση η οποία δεν θα σπαταληθεί σε μερικά κουπόνια αλλά θα την απολαμβάνουν και οι επόμενες γενεές.
*Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ
